19. júní - 19.06.1972, Síða 23

um, frá deiglunni og stálplötunni
til vélar og vagns. Ég gat ekki
varizt að spyrja sjálfan mig,
hvort þessi vinnustaður gæti tal-
izt mannlegt umhverfi, samboðið
viti bornum verum.
Heimspekingar, eins og ís-
lenskir verkamenn, sem á slíkum
vinnustöðum væru meira að segja
sviptir möguleikanum á að taka
í nefið samkvæmt íslenzkri hefð,
hlytu að hafa hugleitt í alvöru,
hvort ekki væri skynsamlegast
að fara að dæmi Júdasar, varpa
frá sér silfurpeningnum og
hengja sig.
Vinnuaðferð sem þessi er þó
ekki án gildra forsenda. Þvert á
móti er hún sprottin upp úr hinni
almennu kröfu um ódýrar gnótt-
ir iðnvarnings, mannsæmandi lífs
kjör, sívaxandi þarfir, sem aug-
lýsingasmiðjurnar ala á og síðast
en ekki sízt kapphlaupinu við
náungann, snobbinu. Allt þetta
mun velferðarþjóðféiagið gefa
þér, en því aðeins að þú fallir
fram og tilbiðjir hin miklu iðju-
ver þess, þar sem maður er að-
eins maður við færibandið, sem
dælir ódýrum iðnaðarvarningi út
í neyzluþjóðfélagið. En einhverj-
ir verða að standa við færiböndin
í þessum risavöxnu mauraþúfum
framtíðarinnar, vinnustöðum
fyrir karla og konur.
Eg er ekki viss um, að heimil-
isstörfin verði í framtíðinni í
vonlausri samkeppnisaðstöðu
gagnvart annarri vinnu, ef þau
njóta launalegs jafnréttis.
1 nútímaþjóðfélagi þarf starfs-
skipting yfirleitt ekki að vera
bundin við kyn, þar sem konur
og karlar geta á flestum sviðum
orðið jafnvíg til starfa. Þetta
felur þó ekki í sér rök til að
draga af því skilyrðislaust þá á-
lyktun, að uppeldi karia og
kvenna skuli vera að öllu leyti
eins. Sýnist mér, að þar sé um
lítið betur rökstutt sjónarmið að
ræða heldur en það, sem nú er al-
gengt, þ.e. að stúlkur skuli vera
,,kvenlegar“ og drengir „karl-
mannlegir“. Uppeldi ætti að
svara til hneigða hvers einstakl-
ings. Ef slíkt væri framkvæman-
legt, kæmi í ljós, hvort um væri
að ræða einhvern eðlislægan mun
milli karla og kvenna annan en
hinn líffræðilega. Stjórnmálaleg-
ur eða þjóðfélagslegur áhugi einn
saman er hvorki fær um að
sanna neitt eða afsanna í því
efni.
Öháð þessu er ástæða til að
varast nýjar öfgar, sem leggja
svo mikla áherzlu á jafnræði
lcarla og kvenna, að reynt er að
uppræta úr þjóðfélagsgerðinni
þau störf, sem konur hafa hing-
að til einkum gegnt, svo sem
heimilisstörf, af því þau eru á-
litin seinka fyrir þátttöku kvenna
i annarri vinnu. Nær væri að
meta gildi heimilisstarfa á hlut-
lægan hátt, en leggja áherzlu á
að karlar geti unnið þau eigi sið-
ur en konur.
Jafnrétti karla og kvenna í
menntun hefur að rncstu verið
viðurkennt, nema í þeim náms-
greinum, sem snerta handíðir og
heimilisstörf. 1 þessu efni erum
við Islendingar á eftir flestum
öðrum þjóðum, sem yfirleitt hafa
samræmt þau verkefni, sem
lögð eru fyrir pilta og stúlkur
í þessum greinum, þannig að
bæði kynin læra það sama. Ég
tel, að ekki geti átt langt í land,
að svo verði einnig hér á landi.
Rétt er þó að vekja á því
athygli, að ekki er þessi lausn
með öllu annmarkalaus. Ef litið
er á handavinnuna sérstaklega,
er strax ljóst, að hver nemandi
fær sem svarar kennslu í helm-
ingi fleiri þáttum handavinnunn-
ar en áður var, en helmingi
skemmri tíma í hverjum þeirra.
Alhæfing á kostnað sérhæfing-
ar. Sama máli mun gegna um
matreiðslu fyrir pilta og stúlkur,
jafnframt fjölþættari kennslu í
heimilisfræðum. Við þessu verð-
ur ekki gert, þar sem ekki eru
líkur á, að hægt sé að auka hlut-
fall þessa námsefnis á kostnað
annars eða fjölga vikustundum
á námsskrá þess vegna.
Kennslan í þessum greinum,
eftir að þær hafa verið gerðar
fjölþættari, mun því á skyldu-
námsstigi aðeins geta gefið nem-
endum ofurlitla nasasjón af því,
hvað um er að ræða. En hver
nemandi ætti síðar á námsferli
sínum að eiga kost. á að velja
sér að sérstöku viðfangsefni þá
þætti námsins, sem hann einkum
hneigist til.
Frá þessu valfrelsi get ég þó
hugsað mér eina undantekningu.
Ég álít að tryggja þurfi, að allir,
jafnt piltar sem stúlkur, hafi í
skóla aflað sér það staðgóðrar
þekkingar á heimilisstörfum að
duga megi sem undirstaða til
sjálfsbjargar í þeim efnum.
Kristján J. Gunnarsson.
19. JÚNÍ
21