19. júní - 19.06.1974, Qupperneq 24

Fram til ársins 1973 var Styrktarfélagið rekstrar-
aðilinn, en það ár tók ríkið við rekstri hans. Þetta
er eini skólinn á öllu landinu, sem ætlaður er hreyfi-
hömluðum börnum.
Fvrsta starfsár skólans voru nemendur um 20
á aldrinum 7-17 ára, og hefur svipaður fjöldi ver-
ið ár hvert (20-24). Vegna ónógra húsakynna hefur
aldrei verið unnt að taka við öllum, sem sótt hafa
um skólavist. Meirihluti nemenda er af Stór-Reykja-
víkursvæðinu, en umsóknir hafa borist víðsvegar að
af landinu.
Markmið skólans er að gefa fötluðmn bömum
tækifæri til að ljúka hinu almenna skyldunámi,
þeim sem það geta, og þar með veita undirbúning
til frekara náms, ennfremur fá þau meðferð hjá
sjúkraþjálfara, en það er ekki síður þýðingarmikið
í uppeldi þeirra. 1 vetur hafa 5 nemendur verið í
heimagöngu, en hinir hafa verið í heimavist en fara
heim um helgar.
Þá má geta þess, að Styrktarfélag lamaðra og
fatlaðra hefur um árabil tekið við börnum í sumar-
dvöl, sem sökum fötlunar em hindmð í að geta
dvalið á almennum sumardvalarheimilum. Húsa-
kynni heimavistarskólans, sem em eign Styrktar-
félags lamaðra og fatlaðra, hafa þannig verið nýtt
allan ársins hring hin síðustu ár.
JKennsla heyrnardaufra og heyrnarlausra barna
Kennsla heyrnleysingja hófst hér á landi árið 1867,
þegar sr. Páll Pálsson var skipaður málleysingja-
kennari, eins og það var þá kallað. Árið 1909 flutt-
ist skólinn til Reykjavíkur og þar hefur hann starf-
að síðan, og frá árinu 1962 undir nafninu Heym-
leysingjaskóli.
f ársbyrjun 1971 flutti skólinn í ný og vistleg
húsakynni og allur búnaður var þá endurnýjaður.
Það ýtti mjög undir nýbygginguna, að fjöldi heyrn-
arskertra nemenda rúmlega tvöfaldaðist haustið 1968
vegna rauðra hunda faraldurs, sem gekk hér árið
1963.
f vetur em í skólanum 60 nemendur, þar af 22
í heimavist. Bekkjardeildir eru 11 og er nemenda-
fjöldi í bekkjardeild frá 3 og upp í 9. Fastir kennar-
ar em 12 og stundakennarar 6.
Heyrnarskert börn em skólaskyld frá 4ra ára aldri
og til 16 ára aldurs. Eldri nemendur eiga nú einnig
kost á kennslu, ýmist í reglulegum deildum eða
í nýstofnaðri framhaldsdeild skólans, sem miðar að
því að styðja þau í ýmiss konar framhaldsnámi í
almenna skólakerfinu. Aðsókn eldri nemenda að
þessu nýbyrjaða framhaldsnámskeiði er sívaxandi.
Frá árinu 1970 hafa öll börn í skólanum verið
rannsökuð af hópi sérfræðinga, þ. e. a. s. tveimur
læknum, sálfræðingi og heymarfræðingi. Niður-
stöður þessara rannsókna em svo hagnýttar við
ákvörðun á námsaðstöðu barnanna og allri skipan
skólastarfsins.
Þegar rætt er um heyrnarskert börn þarf að hafa
í huga, að munurinn á þeim og heyrandi börnum
er fyrst og fremst fólginn í því, að hjá heyrnarskerta
barninu þroskast ekki mál svo til fyrirhafnarlaust
vegna samskipta við fullorðna eins og hjá heyrandi
barni. Og þar sem málið er helsti tjáningarmiðill
manna, eru öll skipti í boðum og upplýsingum mikl-
um erfiðleikum bundin milli þess heymarskerta og
umhverfisins. Á meðan málið sem samskiptamiðill
er ekki tiltækt hjá hinum heyrnarskerta, er ekki einu
sinni unnt að koma til hans haldgóðum upplýsingum
um daglegar venjur og siði, hvað þá þeirri „bóklegu
þekkingu“, sem er inntak náms í venjulegum
skólum.
Þess vegna er kennslan í Heyrnleysingjaskólanum
að því leyti frábrugðin kennslu í öðmm skólum,
að allt starfið miðar að því að kenna nemendum
mál, bæta úr málleysi þeirra. Þessi málkennsla
hefst þegar hjá 4ra ára börnum og heldur síðan
áfram allan skólaferilinn. Lestrar- og skriftarkennsla
hefst snemma og er mikill stuðningur við talkennsl-
una. Síðan er tekið til við aðrar’ námsgreinar, eftir
því sem efni standa til í hverju tilviki, en málið
er alltaf aðalatriðið.
Heyrnarskerðing nemendanna er að sjálfsögðu
mismunandi. Sumir hafa nokkrar heyrnarleifar og
flest þeirra eru með heyrnartæki. Auk heyrnartækj-
anna eru notuð við kennsluna ýmiss konar hljóð-
mögnunartæki, m. a. er magnarakerfi i því nær öll-
um stofum.
Á síðastliðnu hausti var flutt í ný heimavistar-
hús, þrjú talsins á lóð skólans í Fossvogi. Þá var jafn-
framt tekin upp sú nýbreytni, að í stað hinnar hefð-
bundnu heimavistar var í hverju húsanna mynduð
fjölskyldueining. Sjö til átta börn eru í hverju hús-
anna, og eru þau á mismunandi aldri. Ein húsmóðir
stjómar hverju húsi og annast bömin að öllu leyti
utan skólatíma. Allir heimavistarnemendur, sem
þess eiga kost, fara heim til sín um helgar, nokkrir
dvelja þó hjá ættingjum eða vinum í Reykjavík,
en örfáir þurfa að dvelja í heimavistunum einnig
um helgar.
22
19. JÚNÍ