19. júní - 19.06.1974, Qupperneq 28

inna barna þarfnast oft langvarandi og reglubund-
innar talkennslu.
Höfðaskólinn hefur frá upphafi verið til húsa í
óhentugu leiguhúsnæði við Sigtún í Reykjavík. Að-
staða til skólahalds er slæm og hefur starfið í skól-
anum liðið fyrir það.
Geta má þess að hafin er bygging ný skólahúss
austanvert í öskjuhlíðinni, er vonast til að fyrsti
áfanginn verði tilbúinn til notkunar haustið 1975.
Kennsla fjölfatlaðra barna
Sérfræðingahópurinn, sem vann að rannsóknum á
börnunum, sem skaddast höfðu af völdum rauðu
hunda faraldursins árið 1963, fann mjög fyrir skorti
á skólaaðstöðu fyrir fáein börn, sem hann hafði með
að gera. Þessir sérfræðingar ásamt nokkrum skóla-
mönnum skrifuðu bréf til menntamálaráðuneytisins
í október 1970 og fóru þess á leit að fjórum fjölfötl-
uðum börnum yrði búin vist á skólaheimili, sem
stofnað yrði til, þar sem þeir töldu „að nefnd börn
eigi hvorki samleið með nemendum Heyrnleysingja-
skólans eða Höfðaskólans og óverjandi sé að vista
þnu á fávitahæli eða dagheimili fyrir fávita börn“.
Þrýstingur frá þessum sama sérfræðingahópi og
Foreldrafélagi heyrnardaufra var til þess að mennta-
málaráðuneytið skipaði i mars 1970 nefnd til að gera
tillögur um uppeldi og kennslu heyrnarskertra. Sú
nefnd skilaði til ráðuneytisins bráðabirgðaáliti 24.
maí 1971 og gerði síðan lokaskil 3. mars 1972. f til-
lögum nefndarinnar segir m. a.:
1.1. Komið verði á tilkynningarskyldu fæðingar-
stofnana, Ijósmæðra, héraðslækna, heilsuvernd-
arstöðva, sjúkrahúsa og annarra heilsugæsluað-
ila um böm, sem vart verður hjá þroskaafbrigða
af einhverju tagi, sem ætla mætti að leiddu til
vandkvæða í uppeldi og námi þeirra síðar meir.
1.2. Komið verði á fót miðstöð, sem m. a. annist:
a) spjaldskrárgerð um börn með þroskaafbrigði,
b) sjúkdómsgreiningu framkvæmda af teymi
sérfræðinga, samsettu á viðeigandi hátt
hverju sinni,
c) umsjón með uppeldi og kennslu barna með
þroskaafbrigði,
d) ráðgjöf til foreldra, kennara og nemenda um
uppeldis- og námsaðstæður og önnur vanda-
mál, sem upp kunna að koma vegna þroska-
i afbrigða einstaklinga,
e) eftirvemd og félagsráðgjöf til fyrrverandi
nemenda með þroskaafbrigði.
I greinargerð tillögunnar segir m. a. svo:
„Ýmsar grannþjóðir okkar hafa á undanförnum
ámm hafið skráningu „high risk“ barna og láta
vel af árangrinum, en hvergi í heiminum eru betri
aðstæður til að framkvæma slíka skráningu og fylgja
henni eftir með viðeigandi aðgerðum en hér á landi.
Forsenda hámarksárangurs af þjónustu þeirri, sem
hér er gert ráð fyrir, er ráðning sérfræðinga á ýms-
um sviðum til starfa á miðstöð. Þeir verða að sjálf-
sögðu að hafa vandaða starfsmenntun hver á sínu
sviði, en sérhæfing í starfi er þó engu þýðingar-
minni, og hún verður aðeins tryggð með ráðningu
í heils dags starf.
Heyrnarskert börn eru of fá á íslandi til þess
að unnt væri að miða aðgerðir við þau ein, enda
er oft erfitt að draga þroskaheft börn í ákveðna
dilka, þar sem í mörgum tilvikum er um fleiri en
eina fötlun að ræða.
Fjöldi íslenskra barna með einhvers konar þroska-
afbrigði er á hinn bóginn ekki meiri en svo, að það
virðist bæði eðlilegt og hagkvæmt að ein miðstöð
sinni þörfum þeirra allra, að því er tekur til grein-
ingar, ráðgjafar og uppeldiseftirlits. Á þann hátt
fengist starfsgrundvöllur fyrir nægilega fjölbreytt
lið sérfræðinga til að tryggja vandaða þjónustu.
M. a. af þessum ástæðum er lagt til, að ein mið-
stöð verði sett á laggirnar með því starfssviði, sem
liður 1.2. greinir frá.“
t janúarmánuði árið 1971 skipaði heilbrigðismála-
ráðuneytið nefnd til að huga að málum fjölfatlaðra.
Nefndin skilaði áliti 13. nóvember 1971, þar sem
m. a. var bráðabirgðayfirlit yfir fjölfötluð börn, 20
á fræðsluskyldualdri og 17 undir fræðsluskyldu-
aldri, ennfremur áætlun um húsnæðisþörf, stofn-
kostnað og rekstrarkostnað skólaheimilis fyrir 15
fjölfötluð börn. Ekki varð úr framkvæmdum á til-
lögum nefnda þessara að sinni, en í desember 1971
var að frumkvæði fræðsluráðsins í Reykjavík sett
á fót nefnd á vegum Reykjavíkurborgar, heilbrigð-
isráðuneytisins og menntamálaráðuneytisins til þess
að fjalla um kennslustofnanir fyrir börn, sem ekki
eiga samleið með öðrum í námi. Nefnd þessi gerði
tillögur um að sett yrði á laggimar skólaheimili fyr-
ir fjölfatlaða, og menntamálaráðherra gaf heimild
til að hefja kennslu fjölfatlaðra haustið 1972 í hús-
næði, sem Heyrnleysingjaskólinn lét í té. Þessi vísir
að skóla fyrir fjölfatlaða var svo rekinn veturinn
1972-1973 með 7 nemendum, þar af fjómm í heima-
26
19. JIJNÍ