19. júní - 19.06.2005, Blaðsíða 34

jafnrétti í landbúnaði
Góðir hlutir gerast hægt
Staða kynjanna innan landbúnaðarins
Sigríður Bragadóttir er bóndi og býr ásamt manni sínum, Halldóri Georgssyni, á Síreks-
stöðum í Vopnafirði. Þar reka hjónin kúabú og halda iíka nokkrar kindur. Sigríður er
önnum kafin kona og með bústörfum eru hún virk í hvers konar félagsstarfi. Hún situr
meðai annars í stjórn Bændasamtakanna, ein kvenna, í jafnréttisnefnd samtakanna ásamt
tveimur öðrum konum og í stjórn grasrótarsamtaka kvenna í landbúnaði. Þrátt fyrir annir
við sauðburð og undirbúning prestkosninga í héraðinu gaf Sigríður sér þó tíma til að
spjalla við 19. júní um um stöðu kynjanna innan landbúnaðarins.
Ekki er komið að tómum kofunum
hjá Sigríði því að hún er ein af þeim
sem hvað mest hafa unnið að jafnrétt-
ismálum innan landbúnaðarins. Upp-
haf þeirra starfa hennar má rekja til
Búnaðarþings árið 2001. Það var fyrsta
Búnaðarþing sem Sigríður sat og á því
þingi var hún kosin í stjórn Bænda-
samtaka Islands. Þingið ályktaði líka
að Bændasamtökin ættu að stofna
jafnréttisnefnd og var Sigríður kosin í
hana. Aðalhlutverk nefndarinnar er að
auka hlut kvenna í nefndum og ráðum
innan landbúnaðarins. í framhaldi af
stofnun jafnréttisnefndarinnar segir
Sigríður að mikið hafí verið spáð og
spekúlerað hvað gera ætti í framhald-
inu. „Niðurstaðan var sú að boða til
ráðstefnu að Hótel Glym í Hvalfirði
sem haldin var á alþjóðadegi kvenna í
dreifbýli, 15 .október 2002. Þangað
komu 40 konur sem störfuðu í ráðum
og nefndum innan landbúnaðarins. Þar
kom fram vilji til að efla félagslegt
hlutverk kvenna innan stéttarinnar og
ákveðið að stofna grasrótarhreyfíngu
kvenna í landbúnaði sem nefnd var Lif-
andi landbúnaður.
Hreyfíngin hefur það meðal annars
að markmiði að gera konur í landbún-
aði að sýnilegu afli og byggja upp sam-
skiptanet sem gerir þeim kleift að
vinna saman að hagsmunamálum land-
búnaðarins." Og þar með tók boltinn
að rúlla í jafnréttismálum innan land-
búnaðarins og gerir enn. Sigríður segir
að í kjölfarið hafí konur innan Lifandi
landbúnaðar farið í fundaherferð. „Við
spjölluðum við konur víðs vegar um
landið og í framhaldinu var verkefninu
„Gullið heima“ ýtt úr vör.
Nafnið hefur margræða merkingu
og vísar til þess að konur í landbúnaði
finni og noti gullið sem fólgið er innra
með þeim sjálfum, í þekkingu þeirra og
hæfileikum. Einnig skírskotar það til
þess að konur í landbúnaði vilja vinna
með „Gullið heima“, þ.e. þann landbún-
að sem þær þegar stunda og þróa hann
á nútímalegan hátt til hagsbóta fyrir
íslenska neytendur. „Gullið heima“ er
34
svo síðast en ekki síst ábending til
neytenda um að gleyma ekki auðæfun-
um sem fólgin eru í íslenskum land-
búnaðarafurðum. I framhaldi af þessu
verkefni lögðum við okkar lóð á vogar-
skálarnar til að verkefninu ,,Heimasala
landbúnaðarafurða", sem Asdís Helga
Bjarnadóttir lektor á Hvanneyri stýrir,
væri líka komið á fót.”
Eru konur í landbúnaði hulduher ?
Þegar Sigríður er spurð hvaða konur
séu í Lifandi landbúnaði svarar hún því
til að ekkert félagatal sé í grasrótar-
hreyfingunni. Konur á öllum aldi'1
starfi með Lifandi landbúnaði og allar
konur innan landbúnaðargeirans séu
velkomnar til starfa. „Við höfum reynr
að fá konur til að vera sýnilegar og þ°
að sumar konur séu virkar í félagS"
starfi eru margar þeirra sannkallaðu1
hulduher og maður spyr sig af hvei'Ju
þær ættu að vera huldukonur í land'
búnaðarpólitíkinni,“ segir Sigríður og
heldur áfram að spyrja eins og hun
hefur líklega gert undanfarin ár: „E1
það vegna þess að þær skortir þekk-
ingu og um leið sjálfsálit og trú á eig>ð
ágæti? Eða er það vegna neikvæðrar
afstöðu til breytinga á viðteknum venj'
um og þess vegna sé körlum fremu1
greitt atkvæði en konum?“ Þegar hun
er innt eftir mögulegum svörum a
áhugaleysi kvenna í landbúnaði á fej
lagsstörfum bendir hún á könnun 3
stöðu kvenna í landbúnaði á Norður;
landi vestra sem gerð var af Bjarnheið1
Jóhannsdóttur jafnréttisráðgjafa árm
1998. Könnunin sýndi að um 80%
kvenna voru ekki skráð í félög á vegmn
Bændasamtakanna og aðeins 3%
þeirra sinntu trúnaðarstörfum fyrir
málaflokkinn. Tæpur íjórðungu1’
kvenna talaði um sterka karlahefð í fe'
lagsstörfum innan landbúnaðarins °S
fjórðungur hafði ekki áhuga, tíma ne
aðstöðu til að sinna þessum hluta. P°
að nokkur ár séu liðin frá þessari könn'
un er tilfínning Sigríðar sú að hlutirnn
hafí ekki mikið breyst. „En ef konui
gefa kost á sér í félagsstarfið innan
landbúnaðarins þá fá þær brautar-
gengi og það sem hreyfing á borð við
Lifandi landbúnað vill koma til leiður
er að auka vitund meðal kvenna um fe'
lagskerfið. Svo erum við líka í alþjóða'
samtökum dreifbýliskvenna og höfum
tekið þátt í alþjóðlegum degi kvenna 1
dreifbýli síðustu tvö ár.“ Þegar SigT1®'
ur er innt eftir því hvernig konum inn'
an Lifandi landbúnaðar hafi verið tek1
af starfsbræðrum sínum, svarar hu
því til að þær hafi fengið ágætis við'
brögð. „Sumir karlar hafa að vísu teK'
ið hreyfingunni með fyrirvara en a'
mennt er okkur vel tekið. Mér finns
líka aukinn skilningur á jafnréttisma -