19. júní - 19.06.2005, Blaðsíða 39

Pekíng +10
í’eir fengu að heyra að þær gætu ekki
verið bæði mæður og vísindamenn,
þrátt fyrir að þær hefðu sýnt fram á af-
burðaárangur. Þær töldu sig hafa sýnt
fram á að það væri hægt, þær ítrekuðu
hversu mikilvægt það væri að konur
sem næðu frama innan vísinda styddu
þasr sem ætluðu að feta veginn. Yngri
konur á málstofunni staðfestu að þess-
ar hindranir væru enn til staðar, og að
konur yrðu að standa saman.
Afrísk kona, sú fýrsta sem útskrifað-
'st sem verkfræðingur í heimalandi
sínu, sagðist hafa þurft að velja milli
eiginmanns, barna og náms. Að út-
skrift lokinni vildi enginn ráða hana í
rinnu þótt hún hefði prýðiseinkunn.
Hún hefur nú í nokkur ár unnið fyrir
SÞ til að brjóta konum leið innan raun-
Sreina og til starfsframa og var farin
að sjá árangur.
Nokkrar málstofur fjölluðu um ungt
^ólk, aðgerðir og samtakamátt þeirra
°g samtök sem vilja breyta menningu
Samfélaga sem byggist á kynjamisrétti
°g kynþáttamismunun. Þetta eru t.d.
samtökin Youth Views, World Youth
Alliance og P.O.V./American Doc-
anientary sem aðstoðar og styður ungt
^ólk til að hafa áhrif á samfélagið m.a.
ttieð gerð félagslegra heimildarmynda.
“ýnt var brot úr heimildarmynd sem
fjallaði um ofbeldi og morð á ungum
'nnflytjendakonum frá Mexíkó. Fullyrt
Yar að slíkar myndir hefðu mun meiri
ahrif en skrifaðir textar.
Eg tel að styðja ætti gerð slíkra
heimildarmynda á íslandi, þær gætu
verið mjög upplýsandi og haft mikið
forvarnargildi.
A annað hundruð málstofur voru á
raðstefnunni. Nefna má hér til viðbótar
efrú sem var ofarlega á baugi, en það
var mansal, þrælasala á konum og
stúlkum oftast í tengslum við kynlífs-
'ðnaðinn. Mansal birtist í mörgum
ohugnanlegum myndum, vitnisburðir
h°mu fram um að herir, ferðaþjónust-
Ur °g jafnvel ríkisstjórnir tækju beinan
eða óbeinan þátt í að selja konur og
stúlkubörn úr landi.
Hætt var auk þess um kynjaða hag-
stjórn. Prófessor í hagfræði rakti
hvernig jafnréttissjónarmiðin geta ver-
jð samþætt hagstjórn samfélaga. Hún
agði þó áherslu á að jafnrétti kynj-
anna væri spurning um mannréttindi
en ekki viðskipti. Jafnrétti kynjanna í
hagstjórn merkir ekki að kynin eigi að
horga jafnmikið í skatt, því mikilvægur
Pattur í kynjaðri hagstjórn er að meta
Pað að konur vinna oft ólaunuð störf.
pau störf eru á heimilum, í ýmiskonar
hrnönnunarstörfum í samfélaginu, t.d.
Sagnvart öldruðum. Karlar á hinn bóg-
lnn eru iðulega í launuðum störfum.
Höfuðstöðvar Sameinuðu þ/óðanna ÍNew York.
Meginatriði í kynjaðri hagstjórn er að
taka tillit til kynjasjónarmiða í öllum
þýðingarmiklum ákvörðunum.
Að velta
konum völd
Það var mjög áhugavert að sækja 49.
fund kvennaráðstefnu SÞ. Það hefur
einstök áhrif á vitund manns sem konu
að vera þar sem kvenlegur kraftur
hvaðanæva úr heiminum sameinast í
máttugri orðræðu. Það hvein undan
réttmætum ábendingum og kröfum um
jafnari skilyrði kynjanna og þar með
betri heimsbyggð. Þarna hittust marg-
ar forystukonur sem þekkja hvar á
brýtur og hvar leiðir til réttlætis liggja.
NGO-fulltrúarnir voru ódeigir að
draga fram úr pússi sínu beitta gagn-
rýni og skora á leiðtoga þjóðríkjanna
sem hittast á haustþingi SÞ að fylgja
eftir ályktunum. Eitt mikilvægasta
málefnið er að auka hlut kvenna að
þýðingarmiklum ákvörðunum, og að
kynjasjónarmiðum sé gætt í hvívetna.
Kerfisbundnar kynjarannsóknir skipta
sköpum því þær mynda gagnagrunn
sem hægt er að byggja ákvarðanir á.
Rachel Mayanja frá Úganda, sem er
sérstakur ráðgjafi Kofi Annan í jafn-
réttismálum, sagði að hugmyndin um
að veita konum vald sé besta aðferðin
til að flýta fyrir æskilegri þróun í heim-
inum, draga úr fátækt og að ná mark-
miðum um jafnrétti kynjanna. Þessi
hugmynd hefur að hennar mati þegai’
öðlast alþjóðlega viðurkenningu og
samþykki. Knýja þarf á að konum séu
óhikað veitt völd (empowerment).
Að mínu mati tókst ætlunarverk ráð-
stefnunnar, þ.e. að staðfesta á ný Pek-
ingáætlunina frá 1995 og fylla upp í
einhver göt með nýjum ályktunum.
Við flestallar hefðu þó viljað sjá meiri
kraft og fleiri skref fram á við, og ein-
nig nýjar meiriháttar samþykktir.
Átök urðu um nokkrar ályktanir. At-
hygli vakti að ríkisstjórn Bandaríkj-
anna lagði fram tillögu um að staðfest-
ing Pekingáætlunarinnar um sjálfs-
ákvörðunarrétt kvenna fæli ekki í sér
viðurkenningu á neinum nýjum rétt-
indum, þ.m.t. réttinum til fóstureyð-
ingar. Þessi tillaga Bandaríkjamanna
hlaut engan stuðning og þurftu þeir að
falla frá henni á síðustu stundu.
Allar ályktanir á ráðstefnunni voru
samþykktar án atkvæðagreiðslu nema
ályktunin um palestínskar konur. Hún
er um stöðu þeirra á hernumdum
svæðum Israelsmanna og að stöðva of-
beldi gegn konum og börnum. 38 þjóðir
samþykktu þessa ályktun, sem byggist
á öðrum samþykktum SÞ, en Banda-
ríkjamenn greiddu atkvæði gegn henni
og tvær þjóðir sátu hjá: Kanada og ís-
land. Fjórar þjóðir voru fjarverandi.
Ástæða hjásetu íslands vekur undrun
og er opinberlega óútskýrð.
eftir Friðbjörgu Ingimarsdóttur
39
Nú er hægt að nálgast niðurstöður Peking +10
á ensku á neðangreindri slóð:
http://www.un.org/womenwatch/daw/csw/csw49/documents.html+
aðrir tenglar eru:
http://www.un.org/womenwatch/daw/Review/
http://www.un.org/womenwatch/daw/csw/csw49/documents.html