19. júní - 19.06.2005, Blaðsíða 38

Peking + 10
PEKINGÁÆTLUNIN FRÁ 1995 VAR SAMÞYKKT Á NÝ Á KVENNARÁÐSTEFNU
SAMEINUÐU ÞJÓÐANNA í NEWYORK í MARS 2005. FRIÐBJÖRG INGIMARSDÓTTIR
FÓR Á RÁÐSTEFNUNA FYRIR HÖND KVENRÉTTINDAFÉLAGS ÍSLANDS
Peking+10
- Kvennaráðstefnan í NewYork 2005
Peking+10 - Kvennaráðstefna Sameinuðu þjóðanna var haldin dagana 28. febrúar til 11. mars
2005 í New York í Bandaríkjunum. Þetta var 49. fundur um stöðu kvenna í heiminum:
CSW - 49th session of the Commission on the Status of Women.
Eftir miklar umræður og nokkrar
deiiur á ráðstefnunni var Pekingáætl-
unin frá 1995 samþykkt á ný ásamt
nokkrum viðbótartillögum. Niðurstöðu
Peking+10 var vísað tii leiðtogafundar
SÞ í september 2005 þar sem fjallað
verður á ný um þúsaldarmarkmiðin frá
árinu 2000.1 opnunarávarpi sínu hvatti
Kofi Annan, framkvæmdastjóri SÞ,
þingfulltrúa til dáða og sagði brýnt að
niðurstaða þessa kvennaþings yrði
samþykkt og ríkisstjórnir gætu í kjöl-
farið tekið veigamikiar ákvarðanir í
þessum málaflokki.
í efnahags- og félagsmálanefnd SÞ
skipa sæti 54 ríki. Kvennanefndin
heyrir undir hana og Islendingar tóku
sæti í henni í fyrsta sinn árið 2004.
Kvennanefndin er talin öflug og fylgir
fast eftir samþykktum frá ráðstefnunni
í Peking 1995. Helga Hauksdóttir
sendiráðunautur hjá Fastanefnd ís-
lands hjá SÞ hefur umsjón með
kvennanefndinni fyrir Islands hönd.
Sendinefnd frá íslandi fór til New
York og tók virkan þátt í ráðstefnunni.
Árni Magnússon jafnréttisráðherra
ávarpaði fundinn og fjallaði m.a. um
rétt feðra Islandi til fæðingarorlofs
sem ekki er framseljanlegur. Sú frá-
sögn vakti athygli og varð tilefni fyrir-
spurna. I sendinefndinni voru, auk al-
þingiskvenna og ráðuneytisfólks, full-
trúar frá UNIFEM á íslandi, Jafnrétt-
isstofu, Stígamótum, Femínistafélagi
íslands og fór ég fyrir hönd Kvenrétt-
indafélags íslands.
Ráðstefnan fór fram í aðalstöðvum
SÞ í NY. Þar voru lokaðir samninga-
fundir og opnir fundir fyrir fulltrúa
ráðstefnunnar. Einnig héldu Non-Gov-
emmental Organizations (NGO) úti
viðamikilli dagskrá í 12 hæða byggingu
Church Center for the United Nations.
Sú dagskrá einkenndist af lifandi um-
ræðu og baráttuanda. Um það bil sex
þúsund fulltrúar sóttu ráðstefnuna
hvaðanæva úr heiminum, þar af 80 ráð-
herrar, 1.800 sendifulltrúar frá 165 að-
ildarríkjum, sjö eiginkonur forseta eða
forsætisráðherra og a.m.k. 2.600 full-
trúar frá óháðum samtökum. Þingfull-
trúar fjölluðu um stöðu kvenna og
árangur af jafnréttisbaráttu í hverju
landi og skiptust á upplýsingum og að-
ferðum.
Áhrifaríkar málstofur
Ég sóttist sérstaklega eftir að sitja
málstofur eða fundi sem fjölluðu um
konur og réttindi tengd menningu og
trú og baráttu minnihlutahópa og ungs
fólks við að hafa áhrif.
Eina málstofu skipuðu fjórar mús-
Umskar forystukonur. Mona Mikhail,
höfundur bókarinnar Seen and Heard,
38
Þúsaldarmarkmið SÞ eru í brennidepli
á þessu ári en þau voru samþykkt
haustið 2000 og tengjast stöðu kvenna
Þau eru eftirfarandi:
1. Eyða fátækt og hungri.
2. Öll börn njóti grunnskólamenntunar árið 2015.
3. Vinna að jafnrétti kynjanna og styrkja
sjálfsákvörðunarrétt kvenna.
4. Lækka dánartíðni barna.
5. Vinna að bættu heilsufari kvenna.
6. Berjast gegn alnæmi, malaríu og öðrum
sjúkdómum sem ógna mannkyninu.
7. Vinna að sjálfbærri þróun.
8. Styrkja hnattræna samvinnu um þróun.
Þúsaldarmarkmiðin byggjast að nokkru leyti
á Pekingáætluninni frá 1995 en hún felst m.a. í því að:
• Vinna gegn fátækt kvenna.
• Jafna aðgang kynjanna að menntun.
• Jafna aðgang kynnjanna að heilbrigðisþjónustu.
• Uppræta ofbeldi gegn konum.
• Spoma gegn áhrifum stríðsátaka á konur og stúlkur.
• Auka þátttöku kvenna í efnahagslífinu
og bæta aðgang að upplýsingum.
• Vinna á misskiptingu valda milll kynjanna
og þáttöku í ákvarðanatökum.
• Krefjast fullnægjandi aðgerða til að rétta
hlut kvenna á öllum stigum.
• Vinna gegn virðingarleysi fyrir mannréttindum kvenna.
• Vinna gegn óhagstæðum staðalmyndum kvenna í fjölmiðlum.
• Vinna að jöfnum hlut kynjanna
að náttúruauðlindum og verndun umhverfis.
• Uppræta virðingarleysi og brot á mannréttindum stúlkna.
A Century of Arab Woman in Literat-
ure and Culture (Interlink 2004) hafði
forsögu og varaði sérstaklega við for-
dómum og háskalegri vanvirðingu sem
byggðust á staðalmyndum - pólitískum
alhæfingum um múslima. Fordómar
um múslimskar konur væru sérstak-
lega meiðandi nú um stundir. Hún
benti á að það væri gömul saga ráðandi
afla að togast á um hvernig konur aettu
að vera, og nú væri klæðnaður múslim-
skra kvenna undir pólitískri smásja-
Að nota konur á þennan hátt er þeim }
hag sem vilja skapa spennu á miln
menningarheima.
Hún sagði að réttindahreyfing mús-
limskra kvenna hefði hafist á svipuðum
tíma og vestrænu Súffragetturnar og
að menntun og skilnaðarlöggjöf hefðu
verið meginbaráttumálin. Það sem
skildi að er að sameiginlegt leiðarljós
múslimskra kvenna er sjálfsvirðing og
tígulleiki fremur en vestrænt einstak-
lingsfrelsi.
Prófessor í mannfræði hvatti mús-
limskar konur til að kynna sér rétt
sinn í Kóraninum til hlítar, sjá bókstaf-
inn sjálfan og túlkun hans. Hlusta ekki
á vafasamar túlkanir feðraveldisins,
heldur þyrftu konur sjálfar að leita að
réttri merkingu.
Fræðikonurnar sem sátu á palli a
málstofunni vildu gerðu skýran grein-
armun menningu, trú og pólitík og að
hafa bæri í huga að konur ættu sam-
kvæmt Kóraninum sjálfar að velja ser
maka. Menning og heiður sumra
svæða byggist aftur á móti á valdi for-
ráðamanna; m.a. til að velja afkomend-
um maka. A málstofunni risu deilur um
hvað vægi þyngst; fjölskyldulög, túlk-
un og trú, landslög. Þessi óskýra að-
greining veldur múslimskum konum
miklu hugai-víli, ekki síst í Evrópu.
Önnur málstofa fjallaði um konur
innan vísinda og verkfræði. Kynnt
voru sérstök verkefni þar sem leitast
er við að auka þátttöku kvenna innan
vísinda og rannsókna. Lögð er áhersla
á uppbyggingu alþjóðlegs tengslanets
og „mentoring".
Konurnar sem stýrðu málstofunni
eru með doktorsgráður m.a. í verk-
fræði, heilaskurðlækningum og rann-
sóknum og standa að alþjóðlegu verk-
efni fyrir SÞ sem heitir INSTRAW um
að auka hlut kvenna í raunvísindum °S
afla fjármagns. Þær mynda stuðning3'
net, eru fyrirmyndir og bjóða frarn
þjálfun í samstarfi við menntamála'
ráðuneyti ýmissa landa, m.a. þess ssen-
ska.
Áhrifaríkt var að hlusta á þær seg)a
frá hindrunum sem þær höfðu mætt a
mennta- og starfsferli sínum vegna
kyns og væntanlegs móðurhlutverks-