19. júní - 19.06.2005, Blaðsíða 36

stjórnmálakonur og fjölmiðlar
Stjórnmálakonur hafa oft þurft að glíma
við ósanngjarnari umfjöllun fjölmlðla en
karlar í stjórnmálum. Oftar en ekki ein-
blína fjölmiðlar meira á útlit þeirra og
framkomu en hjá körlum.
Ekki er langt síðan sérstök nefnd var kom-
ið á fót hér á landi sem kannaði sérstak-
lega hlut stjórnmálakvenna í fjölmiðlum.
Konur virðast vera að hasla sér völl sem
leiðtogar stjórnarandstöðuflokka í löndun-
um í kringum okkur.
Fjölmiðlar eru tvíeggjað vopn í
höndum stjórnmálakvenna. Þær þurfa á
þeim að halda en geta ekki stjórnað því,
frekar en karlar, hvernig er fjallað um þá í
miðlunum.
Þær Steingerður Ólafsdóttir, blaðakona í
Gautaborg og Sigríður Hagalín, fréttaritari
Ríkisútvarpsins í Kaupmannahöfn fylgjast
vel með fjölmiðlaumfjölluninni í Svíþjóð og
Danmörku. Þær segja hér frá því hvernig
fjölmiðlar hafa farið höndum um tvær þar-
lendar stjórnmálakonur.
Stjómmálalelðtogar stærstu ríkjanna og aðelns eln kvenkynslelðtogl...
Kvenskörungurinn Gudrun Schyman hefur verið eftirlæti sænskra fjölmiðia um árabil. Hún var formaður sænska
Vinstriflokksins í áratug en áberandi í fjölmiðlum umfram þá stöðu sína og alltaf síðan. Það sópar að Schyman og hún
vekur athygli hvar sem hún kemur fram fyrir mælsku sína og festu. Schyman var virk í sænska Vinstriflokknum þar til
hún sagði sig úr flokknum á síðasta ári og einbeitir sér nú að baráttumálum kvenna. Hún varð formaður flokksins árið
1993 og gegndi þeirri stöðu þar til hún sagði af sér í janúar 2003 í kjölfar umræðna um vafasamt skattframtal hennar.
Gudrun Schyman
og sænska pressan
Það kemur ekki á óvart að Gudrun
Schyman sé eftirlæti fjölmiðlanna þeg-
ar maður sér hana í eigin persónu. Hún
er hærri vexti en maður heldur og nær
strax athygli viðstaddra með mælsku
og útgeislun. Ekki að undra að hún
hafl mikið persónufylgi því hún er á
stöðugum ferðalögum um alla Svíþjóð
til að breiða út boðskap sinn sem nú er
femínismi en var áður sósíalismi. „Eg
nota munn við munn aðferðina í jafn-
réttisbaráttunni," segir hún og bendir
á að til að ljúka upp augum fólks, þurfi
að tala við það persónulega.
Fjölmiðlarnir hafa bæði verið upp-
áþrengjandi og kærkomnir fyrir Gu-
drunu Schyman. Hún hefur þurft að
þola að þeir þefuðu uppi ýmislegt úr
einkalífi hennar, eins og alkóhólisma.
Fjölmiðlaathyglin vegna áfengissýk-
innar var þó óvenjumikil og sátu blaða-
menn um heimili hennar og fyrir utan
meðferðarstöð meðan á því máli gekk á
árunum 1996 og 1997.
I aðdraganda afsagnar hennar 2003
hundeltu fjölmiðlar hana með spum-
ingum um fjármál hennar og skatt-
36
framtal. Ýmsir hafa bent á hliðstæður í
málum Gudrunar Schyman og Monu
Sahlin sem var á leið í formannsstól
sænskra jafnaðarmanna þegar hún
þurfti að segja af sér ráðherradómi
fyrir að nota embættiskreditkort í
einkaerindum. Spurt er hvort það gæti
verið að þær hefðu ekki orðið fyrir
jafnmiklum þrýstingi ef þær hefðu ver-
ið hluti af karlahópnum? Báðar hafa
þær þó risið upp aftur.
Hins vegar hafa fjölmiðlarnir einnig
virkað sem gjallarhom Gudrunar
Schyman, ekki síst á síðustu mánuðum
þegar hún hefur breitt út boðskap fem-
ínismans í blöðum og á öldum ljós-
vakans. Fjölmiðlarnir höfðu uppi get-
gátur um stofnun sænsks femínista-
flokks löngu áður en tilkynnt var um
stofnun Feministisk initiativ (Fi) fyrr á
þessu ári og ófáir umræðuþættir og
dálksentimetrar vom lagðir undir þær
vangaveltur, sem kemur sér jú vel fyr-
ir jafnréttisbaráttuna. Öll sú fjölmið-
laumfjöllun hefur verið þökkuð Schym-
an. Fi er þó ekki orðinn eiginlegur
stjómmálaflokkur enn og þar er inni-
stæða fyrir enn frekari fjölmiðlaum-
fjöllun. Hvort hún verður á jákvæðum
eða neikvæðum nótum á eftir að koma í
Ijós en það er ljóst að Gudmn Schyman
hefur ekki fjölmiðlana í hendi sér þótt
hún sé eftirlæti þeirra.
í umfjölluninni um femínistaflokkim1
sagðist hún vera orðin þreytt á þessunj
endalausu pælingum fjölmiðla en þa<;
væri nú svo sem engin ágengni a
einkalíf hennar. Hins vegar lýsir hun
því í sjálfsævisögunni sinni frá 19“®
hvernig blaðamenn sátu um hana 1
kringum það þegar hún kom fram
sagðist eiga við áfengisvandamál a"
stríða, þeir reyndu að laumast inn 1
portið hennar og sóttu á nágrannana,
sátu alla nóttina utan við húsið hennai
ef því var að skipta. í bókinni segir hun
líka að sér fínnist best að segja hlutina
eins og þeir eru, hún er hreinskilin
kemur til dyranna eins og hún eI
klædd. Hún höfðaði mál á hendur EX'
pressen fyrir forsíðu sem birtist í blað'
inu 2001 vegna fyrirsagnar um hana og
fyrrv. manninn hennar sem er kvik'
myndagerðarmaður en þær hljómuð
eitthvað á þá leið að hún væri að fara
til Brasilíu að gera erótíska mynd me
honum. Málinu lauk 2003 með þvl 3
hún vann málið.
eftir Steingerðl Ólafsdðttuf