Sameiningin - 01.03.1929, Page 16

78
Úr því nú vísindin komast að þeirri niðurstööu að efnisheim-
urinn meÖ öllum sínum eindurn á hreyfingu, fái rétta útskýringu
einungis þegar skeyti hans ná til sálarinnar, sem ein getur úr
þeim lesiÖ, leiÖir þaS þá ekki eftir réttri hugsun, tii þeirrar skoÖ-
unar aÖ mannssálin sé æðst af öllu siköpuöu í tilverunni ? Leiðir
þaÖ ekki i raun réttri til þeirrar skoÖunar að mannssálin sé æðsta
markmiÖ GuÖs skapandi kraftar?
“Stundum hæðunrst vér aS okkar örlitlu jörð og segjum:
‘Hún er svo smá rykögn i tilverunni að hún getur ekki skift
miklii. Stjörnu eins og Betelguese kveÖur dálitið að.’ Er. er
stærÖ réttur mælikvarði ? Óefað er Betelguese afar stór—urn
þrjú hundruð miljón mílur að þvermáli. Sólkerfi vort gæti verið
á hreyfingu innan í henni. En hvað er Betelguese? Ekkert
nema stór gasbelgur—það er alt og sumt. Þrátt fyrir alla hennar
stærS er hún sálarlaus. Hún getur ekki heyrt kallið, sem barst
til mín þegar eg var óupplýstur drengur, að til-biðja við altari
almáttugs Guðs.
Þessar stóru stjörnur eru aðeins byrjunin í Guðs skapandi
orku. En mannssálin eins langt og vísindin ná, er síðasti kaflinn
í alheimssögunni sem skráður hefir verið. Það er í sálunni, sem
guðdómurinn dvelur. Þegar vér hugsum um það, erurn vér ekki
svo litilf jörleg. Vísindin hafa ekki fundið neitt í öllum heimi sem
kemst einu sinni í samanburð við mannslífið hvað þýðingu snert-
ir.
“Hvar sem vísindin hafa kannað heiminn, hafa þau fundið
að í honum birti'st sú meginregla að alt þjóni einhverju augna-
miði. Þau skilja oss ekki eftir neina undanþágu frá þeirri niður-
stöðu að á bak við alla tilveruna sé ákveðið stjórnandi afl. Vér
höfum einungis um tvent að velja. Annaðhvort er röö og regla
alheimsins tilviljun ein, eða það á rót sína að rekja til ákveðins
vitsmuna-afls. H'vort af þessu aðhyllist þú sem skynsemi gædd
vera ?
“Perónulega trúi eg á guðlega vitsmuni, því það er einfald-
ara og skiljanlegra. Það er í samræmi við alla reynslu mína.
Þegar þú sér stjörnurnar hreyfast, hverja einstaka eftir sinni
föstu rás, með þeirri nákvæmni, sem öllu mannlegu smiði er um
megn; þegar þú sér fræið vaxa eftir nákvæmri tilhögun og verða
að tré, eða ungbarnið þroskast til að vera sjálfstjórnandi mannleg
vera, getur þú trúað því að það sé tilviljun ein? Slík trú vfir-
gengur minn skilning.
“Ennfremur, væri það skynsamlegt að ætla, að sálin, sem er
það þýðingarmesta í sköpunarverkinu, fari’st þegar efnislikaminn