Fréttablaðið - 25.06.2011, Blaðsíða 4

25. júní 2011 LAUGARDAGUR4
LÍFRÍKIÐ Ný krabbategund, grjót-
krabbi (Cancer irroratus), veiðist
nú víða við Vesturland aðeins ára-
tug eftir að hún er talin hafa bor-
ist til landsins með kjölfestuvatni
skipa. Krabbinn er frekar stór-
vaxinn og er alæta. Lítið er vitað
um hugsanlega dreifingu hans til
framtíðar, en krabbar sem veið-
ast í Hvalfirði ná sömu stærð og
í sínum náttúrulegu heimkynnum
við austurströnd Norður-Amer-
íku. Krabbinn finnst ekki annars
staðar í Evrópu.
Halldór Pálmar Halldórsson,
forstöðumaður Rannsóknaseturs
Háskóla Íslands á Suðurnesjum,
segir að fyrstu krabbarnir hafi
fundist í Hvalfirði árið 2006 en
líkur megi leiða að því að hann
hafi komið fyrst til landsins um
aldamótin. Í því tilliti megi undr-
um sæta hversu útbreiðsla hans
sé orðin mikil nú þegar.
„Krabbarnir sem hafa veiðst
eru jafn stórir og þeir verða
stærstir í sínum náttúrulegu
heimkynnum. Kerlingarnar bera
líka mikið af hrognum. Útbreiðsl-
an bendir til þess að dýrinu líði
vel,“ segir Halldór. Krabbinn
veiðist bæði í Faxaflóa og Breiða-
firði en eftir er að svara hversu
norðarlega krabbinn fer. Við
strendur Norður-Ameríku finnst
hann á stóru svæði, frá Labrador
niður til Flórída.
Rannsóknasetrið hefur stað-
ið fyrir rannsóknum frá 2007
en þær hafa ekki verið af þeirri
stærðargráðu að hægt sé að
fullyrða nokkuð um stofnstærð
krabbans í dag.
„En hann er að fjölga sér, eins
og sést á kvendýrunum sem bera
tugi eða hundruð þúsunda eggja.
Grjótkrabbinn er orðinn ráðandi
í Hvalfirði og meira veiðist af
honum en öðrum krabbategund-
um,“ segir Halldór.
Ein af stóru spurningunum
sem glímt er við er hugsanleg
neikvæð áhrif nýbúans á lífrík-
ið. Hann er í samkeppni við aðrar
krabbategundir, enda alæta eins
og margir aðrir krabbar. „Spurn-
ingar vakna um áhrif hans á
aðrar tegundir, um hrognaát
hans og fleira,“ segir Halldór.
Rannsóknasetrið, Vatn og Sjór
ehf, Arctic ehf. og Hafrann-
sóknastofnun standa í sumar
fyrir merkingum á grjótkrabba.
Þær munu gefa upplýsingar um
skammtímafar hans og jafnvel
stofnstærð.
Halldór segir að grjótkrabb-
inn geti orðið nokkuð stór, en
hámarks skjaldarbreidd karldýra
er á mörgum svæðum talin vera
um fjórtán sentimetrar. Hann
hefur veiðst stærri í Hvalfirði.
Krabbinn er nytjaður í upp-
runalegum heimkynnum sínum
en of snemmt er að segja til um
hvort um nýjan nytjastofn er að
ræða hér við land, að sögn Hall-
dórs. Útbreiðslan er þó eftirtekt-
arverð. svavar@frettabladid.is
GENGIÐ 24.06.2011
GJALDMIÐLAR KAUP SALA
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
220,6625
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR
116,02 116,58
185,64 186,54
164,79 165,71
22,09 22,22
21,160 21,284
17,954 18,060
1,4455 1,4539
184,30 185,40
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR
AUGLÝSINGADEILDIR FRÉTTABLAÐSINS – AUGLÝSINGASTJÓRI: Jón Laufdal jonl@frettabladid.is ALMENNAR SÍMI 512-5401: Guðmundur Steinsson gudmundurs@365.is, Hjördís Zoëga hjordis@frettabladid.is, Hlynur Þór Steingrímsson hlynurs@365.is, Laila Awad laila@365.is, Örn Geirsson orn.geirsson@365.is
ALLT SÍMI 512-5402: Jóna María Hafsteinsdóttir jmh@365.is SÉRBLÖÐ SÍMI 512-5016: Sigríður Dagný Sigurbjörnsdóttir sigridurdagny@365.is, Sigríður Hallgrímsdóttir sigridurh@frettabladid.is, Þórdís Hermannsdóttir thordish@365.is, Ívar Örn Hansen ivarorn@365.is RAÐAUGLÝSINGAR/FASTEIGNIR SÍMI 512-5403:
Hrannar Helgason hrannar@365.is, Viðar Ingi Pétursson vip@365.is ÞJÓNUSTUAUGLÝSINGAR SÍMI 512-5407: Sigurlaug Aðalsteinsdóttir sigurlaug@365.is, Arna Rut Kristinsdóttir arnarut@365.is, Guðný Gunnlaugsdóttir gunny@365.is, KYNNINGARSTJÓRI: Einar Skúlason einar.skulason@365.is
EFNAHAGSMÁL Umboðsmaður
skuldara hefur vakið athygli á
því að frá og með 1. júlí fellur
greiðslufrestun (greiðsluskjól)
þeirra sem sækja um greiðslu-
aðlögun niður. Þeir sem sækja
um 1. júlí eða síðar fá því ekki
frestun greiðslna fyrr en umsókn
þeirra hefur verið samþykkt af
umboðsmanni skuldara, en ekki
við móttöku umsókna líkt og nú
er.
Þessi breyting hefur þó
ekki áhrif á þær umsóknir um
greiðsluaðlögun sem berast fyrir
1. júlí. Þeir sem komnir eru í
greiðsluskjól fyrir þann tíma
halda því þar til umsókn þeirra
hefur verið afgreidd. - kóp
Umboðsmaður skuldara:
Greiðsluskjól
fellur niður
Barst yfir hafið með skipum
Grjótkrabbi hefur náð fótfestu við landið. Hans varð fyrst vart í Hvalfirði árið 2006. Svara þarf með rann-
sóknum hvaða áhrif krabbinn gæti haft á lífríkið hér, en hann étur allt sem að kjafti kemur.
GRJÓTKRABBAKERLING Eins og myndin sýnir ber krabbinn mikið af hrognum. Þau skipta tugum eða hundruðum þúsunda.
MYND/HALLDÓR P. HALLDÓRSSON
FULLVAXINN Skjaldarbreidd þessa
krabba mældist fimmtán sentimetrar,
sem er stærra en hann mælist í náttúru-
legum heimkynnum. MYND/ÓSKAR S. GÍSLASON
VEÐURSPÁ
Alicante
Basel
Berlín
Billund
Frankfurt
Friedrichshafen
Gautaborg
Kaupmannahöfn
Las Palmas
London
Mallorca
New York
Orlando
Ósló
París
San Francisco
Stokkhólmur
HEIMURINN
Vindhraði er í m/s.
Hitastig eru í °C.
Gildistími korta er um hádegi.
28°
25°
19°
18°
19°
26°
18°
18°
26°
23°
31°
27°
33°
20°
25°
20°
19°Á MORGUN
Strekkingur víða NV- og
SA-til, annars hægari
MÁNUDAGUR
Víða talsverður vindur
V- og SA-til
8
8 9
9
8
9
10
9
12
8
7
3
5
4
5 3
3
3
3
7
5
2
7
7
6
11
9
6
6
5
10
11
BREYTINGAR Í
VÆNDUM Í dag
verður svipað veð-
ur og undanfarna
daga. Lítilsháttar
væta NA-til og
stöku skúrir seinni-
partinn. Í kvöld og
nótt bætir svo í
vind SA- og NV-til
og fer að rigna SA-
lands seinnipartinn
á morgun. Kólnar
lítillega til mánu-
dags.
Snjólaug
Ólafsdóttir
veður-
fréttamaður
TRÚMÁL Stjórn Landakotsskóla
hefur sent frá sér yfirlýsingu
vegna umfjöllunar Fréttatímans
um kynferðisofbeldi gegn börnum
innan Landakotsskóla á áttunda og
níunda áratug síðustu aldar.
Í yfirlýsingunni segir meðal
annars að málið sé „óendanlega
sorglegt“ og „stjórn og starfsfólk
skólans harmi að starfsemi skól-
ans skuli nú þurfa að bíða hnekki
fyrir misyndisverk einstaklinga
við skólann á fyrri tíð.“
Þá sendi biskup kaþólsku kirkj-
unnar, Pétur Bürcher, frá sér yfir-
lýsingu í gær þar sem fram kom að
hann hefði átt fund með lögmanni
kirkjunnar, Friðjóni Erni Friðjóns-
syni, og Jakobi Rolland, kanslara
kirkjunnar, og rætt þau málefni
sem hefðu verið til umræðu að
undanförnu. Þá hefði biskup þegið
ráð hjá Róbert R. Spanó, formanni
rannsóknarnefndar kirkjuþings,
um næstu skref. Biskup hefur í
hyggju að taka ákvörðun um frek-
ari viðbrögð sín í upphafi næstu
viku og verður tilkynning send
fjölmiðlum af því tilefni.
Tvær konur sögðu í viðtali við
Fréttatímann að þær hefðu orðið
fyrir grófu kynferðislegu ofbeldi
af hálfu séra A. George, þáverandi
skólastjóra Landakotsskóla og stað-
gengils biskups kaþólsku kirkjunn-
ar, þegar þær voru börn. - sv
Stjórn Landakotsskóla og kaþólski biskupinn senda frá sér yfirlýsingar:
Harmar að skólinn bíði hnekki
LANDAKOTSSKÓLI Stjórn skólans vonar
að fórnalömbin upplifi réttlæti af hendi
þeirra sem teljast ábyrgir.
STJÓRNMÁL Forseti Íslands heim-
sótti góðgerðarstofnun Bills og
Melindu Gates
í Seattle á leið
sinni heim frá
Alaska á dög-
unum.
Forsetinn
ræddi þar um
hvernig þróun
íslensks heil-
brigðiskerfis og
nýting jarðhita
til ræktunar og
þurrkunar matvæla gæti orðið
viðbót við starfsemi stofnunar-
innar.
Þá flutti forsetinn setningar-
ræðu á málþingi, fundaði með
yfirmönnum Washingtonháskóla
og tók þátt í fundi um kynningu á
norrænni hönnun. Hann heim-
sótti einnig Íslendinga sem búa
í Seattle. Forsetinn fann fyrir
miklum áhuga fólks á að efla
samvinnu við Íslendinga. - þeb
Forseti Íslands í Seattle:
Áhugi á sam-
vinnu við Ísland
DÓMSMÁL Fyrrum forstöðukona
Svæðisskrifstofu málefna fatl-
aðra á Vesturlandi hefur verið
dæmd í 45 daga skilorðsbundið
fangelsi fyrir að draga sér fé af
bankareikningum tveggja heim-
ilismanna.
Konunni var gefið að sök að hafa
tekið samtals tæpar 660 þúsund
krónur út af reikningunum. Ýmist
tók hún út upphæðir í reiðufé eða
lét millifæra fjármuni á eigin
bankareikning. Hæsta millifærsl-
an nam sextíu þúsund krónum en
sú lægsta tíu þúsundum. - jss
Dró sér 660 þúsund krónur:
Forstöðukona
dæmd á skilorð
Krabbarnir sem hafa
veiðst eru jafnstórir
og þeir verða stærstir í sínum
náttúrulegu heimkynnum.
HALDÓR PÁLMAR HALLDÓRSSON
FORSTÖÐUMAÐUR
RANNSÓKNARSETURS HÍ
ÓLAFUR RAGNAR
GRÍ MSSON