Fréttablaðið - 25.06.2011, Blaðsíða 26

25. júní 2011 LAUGARDAGUR26
Fjölbreytileg hlutverk
Ásamt með Evrópuþinginu fer
ráðherraráðið með löggjafarvald.
Ráðið ber ábyrgð á fjárlögum
ESB og á stóran hlut í stefnumót-
un sambandsins og framkvæmd
stefnunnar.
Hlutverk sáttasemjara er afar
mikilvæg hlið ráðsins, eins og
raunar fleiri stofnana ESB. Í
nýlegri bók um ESB orðar Eirík-
ur Bergmann það svo að með ESB
hafi ríki Evrópu hætt að fórna
ungmennum sínum á vígvellin-
um. Þess í stað séu embættismenn
aðildarríkjanna læstir inni í loft-
lausum herbergjum og ekki hleypt
út fyrr en þeir ná samkomulagi.
Þegar viðkvæm málefni eru til
umræðu, sem aðildarríkin vilja
síst að ESB ráði yfir, tekur ráð-
herra- eða leiðtogaráðið ákvarð-
anir um það frekar en aðrar stofn-
anir.
Missti völd til þings og leiðtoga
En þar sem stærstu ákvarðan-
irnar eru í æ meiri mæli teknar
á fundum leiðtogaráðsins og Evr-
ópuþingið er farið að skipta sér af
flestum hlutum hefur dregið úr
mikilvægi ráðherraráðsins. Þó er
ráðið mikilvægara en áður var að
því leyti að æ fleiri stefnumál eru
mótuð þar, í samræmi við aukið
vægi Evrópusambandsins.
Það veldur einnig vandræðum
að ráðin funda svo oft að fagráð-
herrarnir komast ekki á alla fundi
heldur senda lægra setta fulltrúa.
Þessir mega hins vegar ekki allt-
af taka bindandi ákvarðanir fyrir
heimaríki sitt og því gæti tíma
ráðsins verið betur eytt á annan
veg.
Þess skal getið þegar rætt er um
ákvarðanatöku innan ESB að þar á
bæ hefur síðustu ár æ meira verið
um frjálsar samstarfsyfirlýsing-
ar aðildarríkja um einstök verk-
efni. Þetta hefur verið gert til að
draga úr bindandi lagasetningu
og verða slík verkefni oft til meðal
ráðherranna. Þá er öðrum ríkjum
frjálst að sitja hjá.
R
áðherraráðið er
oft kallað hjarta
ákvarðanatöku Evr-
ópusambandsins.
Þetta er markvisst
milliríkjastjórn-
kerfi þar sem aðildarríkin eiga
í stöðugum samningaviðræðum
og sameiginlegri ákvarðanatöku.
Þetta er dagsdaglegur vettvangur
hagsmunabaráttu ríkjanna.
Lagalega séð er einungis til eitt
ráðherraráð, en í raun eru einar
tíu útgáfur af því, þar sem eitt
fagráðherraráð er fyrir umhverf-
ismál, annað fyrir samkeppnis-
mál, það þriðja fyrir utanríkismál
og svo framvegis.
Líkt og í leiðtogaráði ESB og
í framkvæmdastjórninni hefur
hvert aðildarríki einn fulltrúa í
hverju ráðherraráði.
Í árdaga ESB var búist við því
að yfirþjóðleg framkvæmda-
stjórnin myndi með tíð og tíma
taka yfir alla stjórn sambandsins
en tilvist leiðtoga- og ráðherraráðs
hefur gert að verkum að aðildar-
ríkin sjálf eru í stöðu til að hafa
áhrif á nánast allt sem gerist í
Brussel.
Oft er leiðtogaráðinu ruglað
saman við ráðherraráðið, enda
mætti vel kalla leiðtogaráðið
æðsta ráðherraráðið, ráð forseta
og forsætisráðherra.
Ráðherraráðið er sem fyrr segir
ráð fagráðherranna og hittist um
hundrað sinnum á ári, og fer eftir
mikilvægi hvers ráðs hve oft
það kemur saman. Svo er fundað
óformlega að auki. Ráðherrunum
fylgja á fundina starfsmenn aðild-
arríkjanna, sérfræðingar og aðrir
embættismenn, til að mynda frá
aðalskrifstofu ráðsins.
Stöðug rökræða og þjark vinaþjóða
Fundur sjávarútvegs-
ráðherra í Brussel
HÖFUÐSTÖÐVAR RÁÐHERRARÁÐSINS Bygging þessi er nefnd eftir 16. aldar texta-
fræðingnum Justus Lipsius og hefur verið aðsetur ráðsins í Evrópuhverfinu í Brussel,
höfuðborg Belgíu, síðan 1995. MYND/ÚR SAFNI
COREPER er frönsk skammstöfun yfir
nefnd fastafulltrúa aðildarríkjanna hjá ESB
í Brussel. Nefnd þessi er innan ráðherra-
ráðsins og framkvæmir margt verkið fyrir
það. Fastafulltrúarnir hitta til að mynda
Evrópuþingmenn að máli til að ná sam-
komulagi ef deilur eru um nýja lagasetn-
ingu. Þessir fastafulltrúar eru oft lengur í
starfi en ráðherrarnir sjálfir og skapa því
samfellu í hagsmunagæslu hvers þjóðríkis.
15 til 20 prósent ákvarðanatöku
ráðherraráðsins eru í raun afgreidd hjá
COREPER og 70 prósent þeirra í vinnu-
hópum. Pólitískustu málin eru ákveðin
af fagráðherrunum sjálfum, en þau allra
viðkvæmustu eru send til leiðtogaráðsins,
sem má kalla ellefta ráðherraráðið.
Fjöldi ráðgefandi nefnda starfar undir
ráðherraráðinu, samansettur af fulltrúum aðildarríkjanna. Allt að 250 vinnu-
hópar ráðsins eru í því að greina löggjafarfrumvörp framkvæmdastjórnarinnar.
Starfsmenn aðalskrifstofu ráðsins eru um 3.500 talsins, talsvert færri en
störfuðu í íslenska bankakerfinu í fyrra, en það voru um 4.300 manns. (Alls
starfa hjá ESB um 40.000 manns, en hjá íslenska ríkinu um 22.000).
Starfsmenn aðalskrifstofunnar aðstoða formennskuríkið hverju sinni og
gera það að verkum að litlum ríkjum er yfirhöfuð mögulegt að taka það hlut-
verk að sér. Margt bendir til að fjölga mætti starfsmönnum ráðsins töluvert, til
að draga úr vinnuálagi.
FÆRRA STARFSFÓLK EN Í ÍSLENSKUM BÖNKUM
Hvert
aðildar ríki
Evrópu-
sam-
bandsins á
sinn fulltrúa
í ráðherraráði ESB.
Sá hefur atkvæðavægi
í samræmi við stærð
þjóðar sinnar, en ávallt
er stefnt að samkomu-
lagi. Ráðið hittist alls
hundrað sinnum á ári,
í ýmsum útgáfum, og
ríkin skiptast á um að
stýra því í sex mánuði
í senn. Klemens Ólafur
Þrastarson skrifar.
Fundi þessa ráðs situr einn
sjávarútvegsráðherra frá hverju
aðildarríki, embættismenn og
aðstoðarfólk. Húsakynni fundarins
hér á myndinni munu vera huggu-
legri en oftast nær. Í kössunum
sitja túlkar, því ráðherrarnir geta
ávarpað fundinn á móðurmálinu.
Í skýrslu utanríkisráðherra frá
2009, um utanríkis- og alþjóða-
mál, má lesa að reglusetning
og kvótaákvarðanir heyri undir
ráðherraráðið en framkvæmda-
stjórnin skipti höfuðmáli þegar
sjávarútvegsstefnan er framkvæmd.
Ráðið tekur ákvarðanir um
aflamark á grundvelli tillagna
framkvæmdastjórnarinnar, sem
vinnur í samráði við svæðisbundin
ráð en í þeim sitja fulltrúar útgerða,
sjávarbyggða, umhverfissamtaka
og vísindamanna.
Formlega séð tekur ráðherra-
ráðið ákvarðanir um aflamark út
frá auknum meirihluta en raunin er
sú að einungis þau ríki sem deila
viðkomandi stofnum koma að
ákvörðuninni. Fulltrúar Rúmeníu og
Búlgaríu véla t.d. einir um veiðar í
Svartahafi. Aðildarríkin ákveða sjálf
hvernig þau úthluta kvóta innan-
lands.

N
O
R
D
IC
PH
O
TO
S/
A
FP
Húsnæði óskast!
Stígamót óska eftir að leigja:
1. Húsnæði sem hægt er að skipta í tvo hluta – hvor um sig með 5-7 herbergjum.
2. Hús/íbúð með 6-7 herbergjum.
Öruggar greiðslur og langtímaleiga. Vinsamlegast hafið samband í síma 562-6868
eða skrifið á steinunn@stigamot.is