Fréttablaðið - 20.08.2011, Blaðsíða 32

20. ágúst 2011 LAUGARDAGUR32
M
ér líður afskap-
lega vel hér á
Íslandi. Ég hef
ferðast töluvert
um Skandin-
avíu en aldrei
komið hingað fyrr og vissi í raun
ekki við hverju ég ætti að búast.
Landið er fallegt og ég hef lært
smá íslensku, núna kann ég að
segja „jæja“ og „förum að veiða“.
Svo skilst mér að hér sæki fleiri
leikhús en í Ástralíu miðað við
höfðatölu, sem er hið besta mál,“
segir ástralska leikskáldið og
látbragðsleiksþjálfarinn Glynn
Nicholas, sem var staddur hér á
landi í vikunni í tengslum við upp-
setningu verksins Alvöru menn,
sem verður frumsýnt í Austurbæ
hinn 16. september næstkomandi.
Dvöl Nicholas á Íslandi byrjaði
þó ekki vel. Þegar hópurinn sem
stendur að leikritinu brá sér í sjó-
ferð til að æfa atriði sem gerist
um borð í báti vildi ekki betur til
en svo að báturinn varð vélarvana
og rak að klettunum á vesturodda
Viðeyjar. Allt fór þó vel að lokum
og leikskáldið metur hrakningana
sem gott innlegg í reynslubank-
ann. „Við dóum næstum því. Það
var frábært!“ segir hann og glott-
ir.
Áherslan á líkamlegu hliðina
Nicholas samdi verkið Alvöru
menn, sem á ensku kallast Certi-
fied Male, árið 1998 ásamt koll-
ega sínum Scott Rankin. Leikrit-
ið var frumsýnt á Listahátíðinni í
Melbourne ári síðar og hlaut strax
frábærar undirtektir, svo góðar
að síðan hefur Nicholas ferðast
til margra landa, meðal annarra
Bretlands, Nýja-Sjálands og Sví-
þjóðar, og ýmist leikstýrt eða
aðstoðað við uppsetningu verksins.
Helsta ástæðan fyrir komu hans
til landsins nú var að hjálpa leik-
stjóranum, Gunnari Helgasyni,
og leikhópnum sem samanstend-
ur af Agli Ólafssyni, Jóhanni G.
Jóhannssyni, Jóhannesi Hauki
Jóhannessyni og Kjartani Guð-
jónssyni við undirbúning hinnar
líkamlegu hliðar gamanleiksins,
sem Nicholas segir nokkuð flók-
inn viðfangs.
„Það tók okkur langan tíma
að útfæra þessi líkamlegu atriði
þegar við settum verkið fyrst upp
í Ástralíu, en þessi leið virkar full-
komlega. Það er því hagkvæmt að
ég komi til landsins og hjálpi til,
því annars gæti leikstjórinn þurft
að eyða mörgum vikum í það sem
ég get kennt leikhópnum á mjög
stuttum tíma,“ útskýrir Nicholas.
Það kemur ekki á óvart að höf-
undurinn leggi mikla áherslu á
hina líkamlegu hlið gamanleiks-
ins, því á áttunda áratugnum og
fram á þann níunda var hann
farand listamaður sem ferðað-
ist um allan heim og skemmti á
götum úti. Auk þess að leika á allt
að þrjú hljóðfæri samtímis skipaði
látbragðsleikur stóran sess í sýn-
ingum Nicholas, ásamt uppistandi
og allsherjar gríni.
Fjórir stressaðir karlmenn
Í stuttu máli fjallar Alvöru menn
um fjóra menn sem notið hafa
mikillar velgengni í starfi. Allir
eiga þeir sameiginlegt að vera vel
stæðir og þjást af miklu stressi.
Einn þeirra er yfirmaður hinna og
býður þeim með sér í stutta ferð
á framandi slóðir, en lætur þá þó
vita að einn þeirra muni missa
vinnuna áður en dvölin er úti
vegna endurskipulagningar fyrir-
tækisins sem þeir vinna hjá.
„Þegar þessir fjórir menn eru
samankomnir á afskekktum stað
grípur þá mikill keppnisandi, jafn-
framt því sem áhorfendur verða
vitni að þeirri miklu hræðslu sem
hrjáir þá alla hið innra,“ segir
Nicholas. „Þeir þurfa að takast á
við ýmis mál sem karlmenn gera
lítið af að tala um. Karlmenn geta
verið svo einangraðir, meðan
konur tala um og deila fleiri hlut-
um sín á milli. Þetta eru mál eins
og samskipti þeirra við maka sína,
börn og ekki síst feður sína. Óupp-
gerð mál sem naga þá að innan.“
Nicholas segir síðastnefnda
atriðið einna veigamest í fram-
vindu verksins, sem og í lífi vest-
rænna karlmanna almennt. „Óupp-
gerð mál milli feðga eru hrikalega
algeng og við erum flestir ringl-
aðir. Í raun bara drengir í karl-
mannsfötum. Sjálfur leysti ég
ekki úr mínum málum við pabba
minn fyrr en ég var orðinn 45 ára
gamall. Þá loksins gat ég talað við
hann eins og jafningja um ákveðna
hluti sem gerðust þegar ég var tíu
ára. Þetta er nauðsynlegt til að
menn séu ekki hræddir við feður
sína allt sitt líf og beri í kjölfarið
kala til eldra fólks almennt.“
Þörf á manndómsvígslum
Hann telur þetta vandamál eiga
við stærstan hluta karlmanna í
hinum vestræna heimi og nefnir
óeirðirnar í Bretlandi sem dæmi
um óbeinar afleiðingar þess. „Í
Englandi eru strákar á aldrinum
fjórtán til sautján ára þeir sem
flestir eru hræddir við. Þeir eiga
kannski ekki fjölskyldu og búa sér
til sína eigin fjölskyldu með því að
ganga til liðs við gengi og sýna að
þeir séu alvöru menn með því að
ræna, lemja og drepa. Öll sú orka
og sköpunargáfa sem ætti að nýt-
ast til jákvæðra hluta beinist í nei-
kvæðar áttir.“
Hann segir vestræn samfélög
tilfinnanlega skorta einhvers
konar manndómsvígslur, eins og
tíðkast víða í frumbyggjaþjóð-
félögum. „Þar sem ég ólst upp í
Ástralíu felst þessi manndóms-
vígsla í því að detta í það, stunda
kynlíf í baksæti á bíl og spreyja
á veggi. Hjá frumbyggjum eru
drengirnir teknir frá mæðrum
sínum og meiddir á einhvern hátt.
Þannig verða þeir að manni og
bera örið til að minna sig á það.
Við á Vesturlöndum höfum ekkert
slíkt.“
Konurnar skemmta sér best
Nicholas segir helsta styrkleika
Alvöru manna þó fyrst og fremst
felast í gamanseminni.
„Verkið er hrikalega fyndið, en
það snertir líka fólk. Persónurnar
hafa allar klúðrað lífi sínu á ein-
hvern hátt, en samt finna áhorf-
endur til með þeim og þykir vænt
um þær. Í leikritinu er ekki ein ein-
asta kona og við gættum okkar vel
á því að tala ekki niður til kvenna
í handritinu. Þegar við frumsýnd-
um leikritið kom það mér nokkuð
á óvart að konurnar í áhorfenda-
hópnum virtust skemmta sér best
af öllum. Það er mikið um að kon-
urnar gefi eiginmönnum sínum
olnbogaskot þegar þær kannast við
ýmislegt í fari þeirra í persónum
leikritsins. Þegar við settum verk-
ið upp í Sydney gekk ég framhjá
hópi kvenna eftir sýninguna og
þær sögðu mér að nú skildu þær
maka sína miklu betur en áður.
En svo bætti ein þeirra við að þær
myndu samt ekki koma betur fram
við þá,“ segir Nicholas og hlær.
Spurður hvort nokkur líkindi
séu með Alvöru mönnum og hinu
vinsæla verki Hellisbúanum eftir
Rob Becker, sem einnig fjallar
um eðli karlmanna á gaman-
saman hátt og hefur notið gríðar-
legra vinsælda víða um heim,
segir Nicholas svo ekki vera.
„Hellisbúinn er gott leikrit, en við
völdum að fara í aðrar áttir til að
koma sjónarmiðum okkar á fram-
færi. Við vitum að karlar eru frá-
brugðnir konum. Það þarf ekki að
taka það fram aftur.“
Krefst mikils af leikurunum
Aðspurður segist Nicholas hafa
hrifist mjög af leikhópnum sem
stígur á svið í Alvöru mönnum í
Austurbæ í september.
„Þetta er frekar einfalt verk. Við
erum ekki að breyta heiminum og
þetta er ekki Tsjekov, en þetta er
góð saga sem sögð er á óvenju-
legan hátt. Verkið krefst mikils af
leikurunum. Þeir þurfa fyrst og
fremst að vera afar færir leikarar
til að geta túlkað berskjaldaða ein-
staklinga, en líka að geta grínast
og sungið. Það er ekki lítið mál. Þú
lofar að segja þeim ekki frá því, en
þessir leikarar eru mjög góðir, gáf-
aðir og vinnusamir. Og Egill Ólafs-
son syngur betur en flestir aðrir
sem ég hef séð fara með hlutverkið
hans. Það verður ekki þurrt auga
í húsinu. Svo skilst mér að Egill sé
einn helsti hjartaknúsari landsins,
svo líklega verður ekki þurrt sæti
í húsinu heldur,“ segir Nicholas og
skellir upp úr að lokum.
Erum drengir í karlmannsfötum
Ástralska leikskáldið og látbragðsleikarinn Glynn Nicholas var staddur hér á landi í vikunni í tengslum við uppsetningu verks
hans Alvöru menn í Austurbæ. Hann sagði Kjartani Guðmundssyni frá verkinu, gríninu og óuppgerðum málum karlmanna.
ALVÖRU MENN Glynn Nicholas, höfundur verksins Alvöru menn sem frumsýnt verður í Austurbæ í september, lofar áhorfendum gríni, tárum og þó nokkrum typpa-
bröndurum. Að baki honum er hópurinn sem stendur að sýningunni: Gunnar Helgason leikstjóri, Pálmi Sigurhjartarson tónlistarstjóri og leikararnir Jóhann G. Jóhannsson,
Egill Ólafsson, Jóhannes Haukur Jóhannesson og Kjartan Guðjónsson. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Sjálfur leysti ég ekki úr mínum
málum við pabba minn fyrr en
ég var orðinn 45 ára gamall. Þá
loksins gat ég talað við hann eins og jafningja
um ákveðna hluti sem gerðust þegar ég var
tíu ára.