Búfræðingurinn - 01.01.1940, Síða 51

B Ú F 1! Æ Ð I N G U R 1 N N
45
fjármunum landbúnaðarins. llinn mikli forði liér á landi
stafar af þvi, i hlutfalli við Noreg og Danmörku, að liér
er gert upp um áramót, en í nágrannalöndum okkar að
vorinu til, og þá er forði af heyi og kjarnfóðri minnstur.
Fjármunir landbúnaðarins bjá meðalbónda eru likir
að verðmæti hér á landi og í Noregi, rúmlega 20 000 kr.,
en nær þvi fjórum sinnum meiri i Danmörku. Það er
þvi auðsætt, að fyrir efnalitla menn er það langt um auð-
veldara að byrja búskap hér og i Noregi heldur en i
Danmörku, enda eru lánsstofnanir á liverju strái í Dan-
mörku og bændur þar almennt mikið skuldugir.
Ekki verður annað sagt en að samsetning fjármuna
landbúnaðarins sé hentug bér á landi, samvæmt framan-
greindum tölum, tiltölulega mikið af rekstrarfé, en hlut-
fallslega minna af fjármunum í fasteign en i nágranna-
löndunum.
Fjármunir iandbúnaðarins eru liér á landi 87,5% af
eign alls, þegar teknir eru sjálfseignabændur árin 1980
og 1937, peningar i sjóði 0,2%, útistandandi skuldir 3,0%
og eignir matreiðslu og eiganda 9,3%. Skuldir eru að
meðaltali um 35% af eignum alls. Til samanburðar skal
þess getið, að á vesturlandi Noregs eru skuldir að mcðal-
tali 30% og' í Danmörku (57%. Eru þessar tölur einnig
miðaðar við eign alls, en i lilutfalli við fjármuni landbún-
aðarins verða skuldirnar hér um 40%, en i Noregi um
38% og í Danmörku um 7(5%. Skuldirnar eru þvi hlut-
fallslega lang mestar í Danmörku.
Kostnaður við fasteign og verkfæri.
Öllum lcostnaði við fasteign er jafnað niður á búgrein-
arnar i hlutfalli við not þeirra af fasteigninni. Er sú
leiga jafnaðarlega 800—1 000 kr. Þar með er talið rentur,
eflirgjald og opinber gjöld. Séu þessir þrír liðir dregnir
frá, fæst viðhald og fyrning, og nemur það árlega um 440
kr. (1934—1937) eða uin 4% af verðmæti fasteignar.
Viðhald og fyrning verkfæra nemur (1934—1937) rúm-
lega 200 kr. Svarar það lil 20 25% af verðmæti verkfæra.