Morgunn - 01.06.1969, Blaðsíða 20

14
MORGUNN
að vera apar annarra né heldur eltendur tízkufyrirbæra
augnabliksins hjá öðrum þjóðum.
Meginstefna þessara tveggja listgreina, allt frá tímum
Fomgrikkja og raunar þó leitað sé ennþá lengra aftur í
aldir, virðist mér verið hafa fyrst og fremst túlkun og sköp-
un fegurðar og samræmis. Og sama er og að segja um hin
ódauðlegu listaverk meistaranna miklu á miðöldum. Þessi
verk voru tákn þeirrar fegurðar, sem er háleit og tær, og
sem vekur og eflir hinar göfugustu tilfinningar og hvatir í
sálum mannanna, og gerir þetta enn þann dag, er menn líta
þau í listasöfnum veraldarinnar. Þessi litla þjóð, hefur orðið
svo lánsöm að eignast listamenn, sem í list sinni hafa skap-
að ódauðlega fegurð, sumir fyrir bein áhrif hinna miklu
meistara fortíðarinnar, og aðrar sem skapað hafa beinlínis
þjóðlega íslenzka list fyrir áhrif iandsins sjáifs, menningar
okkar og sögu.
Ég er nú orðinn gamall maður, og sjón mín er ekki orðin
jafn skörp og áður. En ég held þó, að það sé ekki sjóndepru
eingöngu að kenna, að ég fæ nú svo óvíða komið auga á hina
tæru hugargöfgandi fegurð í því, sem margt okkar unga
fólk er nú að föndra við og sýna í sölum og á torgum höfuð-
borgarinnar og kallar listaverk og nýja tjáning listrænnar
sköpunar. Allt of mörg þessara verka minna mig á glossa-
legar og jafnvel glæfralegar umbúðir um eitthvað, sem ég
botna ekkert í, ef það er þá nokkuð. Og sumar þessar um-
búðir eru auk þess í mínum augum ósmekklegar og frá-
hrindandi í þokkabót.
Hljómlistin er ef til vill göfugust allra lista. Og svo ná-
tengd og samgróin er hún lífinu, að hún orkar ekki aðeins á
mennina eina, svo sem gerir orðsins list, heldur einnig á mörg
hinna æðri dýra, sem einnig eiga mörg þessa gáfu í furðu
ríkum mæli. Má í því sambandi minna á söngfuglana, þröst-
inn og næturgalann. Maðurinn hefur þróað þessa listgáfu
um aldir. Og hann hefur í þeim efnum ekki látið sér nægja
sína eigin rödd. Hann hefur smíðað fjölda hljóðfæra til þess
að framleiða á þann veg tóna og samhljóma ólíkra tegunda