Morgunn


Morgunn - 01.12.1986, Qupperneq 36

Morgunn - 01.12.1986, Qupperneq 36
NIÐURSTÖÐUR Rétt fyrir aldamótin og á fyrsta áratug þessarar aldar bárust til landsins ýmiss konar nýjar stefnur í trúmálum og náðu fótfestu í því samfélagi, sem var að rísa í Reykja- vík. Einstaklingar með sérgáfu spámannsins og leiðtoga- hæfileika komu fram og höfðu meiri áhrif á trúarlif þjóðar- innar en önnur dæmi munu til á 19. og 20. öld. Þessar hreyfingar eru skýr vitnisburður um þær miklu þjóð- félagslegu breytingar, sem áttu sér stað á íslandi í upphafi þessarar aldar .Þær sýna og sanna, að staða og hlutverk trúarstofnana og trúarbragða í samfélaginu hafði breyst í grundvallaratriðum. Áður fyrr var það samfélagið sjálft, uppbygging þess og viðhald, sem markaði viðfangsefni trúarbragðanna og var hið miðlæga í trúarlífinu, en nú varð það einstaklingurinn og vitund hans, sem komst í sviðsljós trúarinnar.10 Hvað varðar trúmálasviðið sérstak- lega, þá hafði þessi þróun orðið áratugum og jafnvel öld áður í nágrannalöndunum. Það sem seinkaði þessari þróun á Islandi, var framan af einangrunin og almenn deyfð, og síðar hin sérkennilega samtvinnun sjálfstæðisbaráttunnar (þjóðernishreyfingarinnar) og íhaldssamrar skólaspeki í kirkju- og trúmálum.11 Það er ekki viðurkennd aðferð í félagsvísindum að láta einstaklinga vera samnefnara fyrir heilt tímabil í sögunni eða ákveðna þjóðfélagsþróun. Hér er samt ástæða til að nefna þá Friðrik Friðriksson og Harald Níelsson. Þeir voru jafnaldrar. Báðir lásu við Kaupmannnahafnarháskóla á siðasta áratug 19. aldar, þegar raunsæisstefnan og visinda- hyggjan, sem voru aflsráðandi í andlegu lífi íslensku stúd- entanna, virtust vera að naga sundur rætur kristinnar trú- 10. Á Jjetta benda Peter Berger og Thomas Luckmann í ritgerðinni Secul- arization and Pluralism. 1 lnternational Yearbook of Sociology of Religion II 1966, bls. 73—86. Þeir tala um „privatization" og „subje- tization" í þessu sambandi. 11. Um þetta atriði hefur höfundur fjallað nánar í Church and Social Shange. O Study of the Secularization Process in lceland Í830—1930. Plus Ultra, Vanersborg 1983, bls. 87 og áfram. 34 MORGUNN
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84

x

Morgunn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunn
https://timarit.is/publication/668

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.