Morgunn - 01.06.1993, Page 19

Jörundur Guðmundsson
Lífsskoðun og trú
í því sem hér fer á eftir mun ég leitast við að kryfja hug-
takið lífsskoðun og reyna að varpa örlitlu Ijósi á þær skoð-
anir um andleg mál sem falla utan hefðbundinna trúar-
bragða og kennisetninga. Slíkar hugmyndir skjóta sífellt
upp kollinum í misjöfnum myndum og eru margar hverjar
ólikar í eðli sínu, en ég mun vísa til þeirra einu nafni og
kalla dulhyggju.
Lífsskoðun hlýtur í mínum huga að vera niðurstaða
þeirra ósjálfráðu viðbragða mannsins að koma skipulagi á
þann glundroða hugmynda og reynslu sem hvern og einn
hendir í tilverunni. Enginn kemst af án þess að raða í
einhverja misskipulagða mynd þeim brotabrotum sem
veruleikinn birtist honum í. Þetta er hverjum og einum
nauðsynlegt til þess að viðhalda andlegu jafnvægi sínu og
í raun held ég að það sé svo að vitund okkar skapi okkur
nokkurs konar blekkingarmyndir af tilverunni sem ræðst
af skilningsgetu okkar á hverju aldursskeiði. Eftir því sem
myndin stækkar og skýrist dregur úr áhrifum blekk-
ingarinnar a.m.k. að því markinu sem við teljurn kynni
okkar af sammannlegri reynslu veita okkur öryggi og
vissu. Ekki þar fyrir að blekkingin getur eftir sem áður
verið alger, þrátt fyrir að við höfum gert með okkur
samkomulag í grundvallaratriðum um ásýnd hlutanna.
Hvernig svo sem samkomulag okkar um ytri ásynd og eðli
tilverunnar kann að vera, þá situr eftir ótiltekinn fjöldi
þátta í tilverunni og persónulegri reynslu okkar sem ekki
verða skýrðir í krafti þessa samkomulags okkar. Það er
17