Sjómaðurinn - 01.10.1939, Page 10

4
S JÓMAÐURINN
ýmislegt lauslegt úr lúkarnum og innan um
þetta voru svo mennirnir, meðvitundarlausir
sumir og aðrir dauðir. Það var ömurleg sjón,
að sjá við bjarmann af logandi blysi úr olíu-
bleyttum tvisti.
Lofsverð einbeittni og ró hvíldi yfir þeim,
sem að þessum störfum unnu — ró og einbeittni,
sem þeir einir fá skilið, er komast í bann krapp-
ann og hika ekki við, er svo ber undir, að hætta
lífi og limum til bjargar öðrum. Tókst þannig
við illan leik að bjarga þeim mönnum, sem lif-
andi voru i lúkarnum, en þeir voru aðeins tveir,
þeir Bjarni Brandsson og Einar Eiríksson. Biáð-
ir þessir menn lifa enn í dag.
Skipið fylltist nú óðum og flaut yfir dekkið
fyrir framan hálfdekkið, var óhuggulegt að sjá
þetta sterka skip, hvernig það virtist hafa und-
izt til stjórnborða að framan við sprenginguna,
svo mikil var hún. Á skipinu var aðeins einn
bátur; liann var afturá. Gekk vel að setja hann
á flot, ]>ví liann var í davíðum og greitt að-
gangs að honum.
Þegar björguninni á mönnunum í lúkarnum
var lokið, flýttu menn sér ofan í bátinn, sumir
alklæddir aðrir hálfklæddir, með einhverjar
spjarir, sem hendi voru næst, með sér. Búmuð-
ust allir vel í hátnum, en húið um liina með-
vitundarlausu menn eftir þvi sem föng voru á.
Var nú hið sökkvandi skip yfirgefið í nátt-
myrkrinu, en þá var það orðið mjög sigið og
þess skammt að bíða, að það sykki, að þvi er
séð varð, og haldið i áttina til þess næsta ljóss,
er sást í fjarska.
Eftir skamman róður var náð til Ijóssins og
reyndist þar vera enskur reknetabátur, sem var
nýhættur að draga net sin, vegna þess, að tund-
urdufl hafði sprungið í netunum, án þess þó
að valda tjóni á skipi eða mönnum.
Þarna fengu skipbrotsmenn hinar beztu við-
tökur eftir því sem efni stóðu til. Þeir sjúku og
meiddu hjúkrun og nauðsynlegar aðgerðir eft-
ir fönaum. Fékk annar þeirra ekki meðvitund
til fulls fvrr en á spitalanum daginn eftir, og
vissi þvi ekki hvað gerst hafði fvrr en þá.
Reknetaháturinn hélt nú tafarlaust til lands
og kom að minni Tynefljótsins í birtingu um
morgunin. Kom þá á móts við hann lögreglu-
bátur og tók hina meiddu menn, en þeir voru
brir, því einn af þeim, sem uppi voru, hafði
kastast til er sprengingin varð og hlotið meiðsl
við byltuna, en hinir tveir úr lúkarnum, eins
og áður er sagt. Kom sá fyrstnefndi aftur til
félaga sinna um kvöldið, en hinir voru kyrrir á
spítalanum.
Að tilhlutun ræðismannsins í Newcastle var
skipsbrotsmönnunum komið fyrir á Sjómanna-
heimili í North-Shields, en fulltrúi þessa ræðis-
manns, sem var Zöllner, var Árni Jónsson kendur
við Múla.
Á lieimili þessu dvöldu félagarnir í 12 daga og
héldu að því loknu heim sem farþegar með
togaranum Jóni forseta, sem þá hafði verið til
viðgerðar í Tyne.
Allir, sem á skipinu voru, misstu allt, sem
þeir höfðu meðferðis um borð — björguðust
sumir vinnuklæddir og aðrir með vinnufötin í
höndunum. Því var við brugðið, hversu allir
gengu rólegir að hinum ýmsu störfum, sem
nauðsynleg voru ,áður en skipið var yfirgefið,
að líkast var sem yfir stæði aðgerð á fiski eða
önnur sjálfsögð störf, er heyrðu til daglegu
lífi um borð,
Þannig endaði þessi Skúli fógeti ævi sína.
Hann var bygður árið 1911 i Selby, var um 300
tonn að stærð.
Þarna skildu leiSir við góða sjómenn og fé-
laga — leið þeirra til dauðans, eins og margra ís-
lenzkra sjómanna á undan þeim, þó með nokk-
uð öðrum hætti — leið okkar margra áfram tildag-
legu starfanna á sjónum, við voshúð, hættur og
strit, sívaxandi hættur af tundurduflum og kaf-
bátum, til viðbótar þeim hættum, sem Ægir býð-
ur öllum þeim, sem sjóinn sækja.
Fimm þýsk vöruflutningaskip flúðu til Reykja-
víkur i byrjun ófriðarins. Þrjú þeirra voru með
farm, en tvö voru tóm. Tvö af skipunum lágu á
Eiðvík, en hin á ytri höfninni. Fjögur af skipun-
um liafa haldið af stað heimleiðis, eftir þvi sem
best verður vitað, og að því er lausafregnir herma
eru tvö af skipunum komin til Þýskalands, en þau
voru „Hamm“ og „Lúbeck“, bæði frá Hamborgar-
Ameríkulínunni; annað var fullhlaðið og hitt var
með talsverðan farm. Eitt skipið, sem var með
kolafarm, losaði hann á Akranesi, en síðasta skip-
ið það, sem fyrst kom hingað, fór héðan aðfara-
nótt 17. þ. m. Sama kvöldið og skipið fór, struku
þrir menn af því.
t