Sjómaðurinn - 01.11.1941, Blaðsíða 17

S JÓMAÐURINN
11
andi. Því að það gat eiginlega engin verið án
stuðnings lians og ráðsnilli.
Hann minntist oft á einn hvalveiðaleiðangur. Þá
bar það undarlega við, að hann varð viðskila við
móðurskip sitt í 8 daga. Þegar annað skip hitti
hvalveiðamennina voru 5 af félögum Tomsens
dánir, hann stóð einn, og eftir að hafa fengið noklc-
ur glös af Iieitu rommi var hann aftur sprellfjör-
ugur. Eins og allir veiðimenn var hann ákaflega
sólginn i áfengi, og þá lielzt það sterkasta. Þó var
hann aldrei fullur, þó að stundum væri liann ekki
langt frá því.
Hann var frábær veiðimaður. Hann hafði skotið
hreina i fjörðum Nova Zembla. Eldlendinga hafði
hann lagt að velli á suðurodda Suður-Amerílcu,
eða nálægt Magellansundinu, þegar hann var að
leita að Suður-Biscayalivalnum. Við þetta tækifæri
voru nokkrir Eldlendingar næstum húnir að
drepa lieila norska skipshöfn, en þegar liann kom
til skjalanna og tók nokkra Eldlendinga og háls-
hraut ])á fyrir augunum á liinum, gáfust þeir upp.
Þá hafði hann skotið svertingja í Afríku og mosk-
usuxa á austurströnd Grænlands. Á haustin var
hann leiðsögumaður ríkra enskra lávarða, sem
voru á svakalegum veiðiferðum nyrst i Noregi.
Hann var hinn mesti meistari í þvi aðskjóta elgsdýr
mátulega, eða svo mikið að dýrið dróst áfram, en
])að er hætlalegt, sagði Tomsen, timburmaður, því
að sært elgsdýr er ákaflega hættulegt.
Það segir sig vitanlega sjálft, að hann hafði um
skeið stundað gullgröft. Hann liafði ]>að að fastri
venju, þegar hann kom til óþekkts lands, að hann
lét það verða sitt fyrsta verk að rannsaka lækja-
og ár-farvegi og gera þaðmjög gaumgæfilega.Hann
yar scrfræðingur í meðferð loðskinna og enginn
var eins laghentur við að stoppa út fugla og gera
]íá alveg eins og lifandi. Matsveinn var hann ágæt-
ur og það lék allt i höndum hans i fáum orðum
sagt.
Á 30 ára sjómennsku sinni hafði hann lært að
taka tennur úr mönnum, þó ekki alveg sársauka-
laust og vitanlega var hann góður rakari og ágætur
hárslceri. Hann kunni alls konar kúnstir og hafði
löluvert upp úr því stundum. Einn leikur hans
var á þá leið, að hann fékk lánaða krónu hjá ein-
hverjum oklcar, krónuna setti hann á horðið og
setti svo húfuna sína yfir hana. Yeðjaði hnan svo
við okkur, að hann gæti náð krónunni, án þess
að snerta liúfuna. Eftir margskonar handapat
spurði hann okkur livort við héldum að krónan
væri enn undir húfunni, greip þá einhver okkar
húfuna til að sjá. Krónan lá þar og Tomsen hrifsaði
Um skipshöfn Bárðar í Útgörðum var þetta
kveðið fyrir nærri 60 árum:
í barkanum húkir Bjai’ni læða,
á bitanum situr Rosi kall;
Þorvarð nátthúfu höldar liæCa,
hann er ei gefinn fyrir svall;
við stýrið hangir, lielzl að von,
nöfðinginn, Bárður Diðx-iksson.
Þótt ég hafi leyft mér að birta visu þessa og
geta þeirra Bjarna og Þorvarðar þar, með auk-
nefnum þeirra, cr gái’ungar þeirra tima völdu
þeim af keskni sinni, sýnir vísan (senx mun vera
ein meðal hinna mörgu formannavísna austur
þar) að nöfn þessi eru tilfundin þeim fyrr en nú,
enda þekklust þeir naumast undir öðrum nöfnum.
Þar -senx talað er um „Rosa“, er átt við Vigfús
nokkurn með ]>ví auknefni, en eigi man ég nú,
hvers synir þeir voru, neinn þeirra. Bjarni
drukltnaði suður á Leiru löngu síðai’, en livað
um þá varð, Vigfús og Þorvarð, veit ég ekki.
Annars vil ég geta þess, að allir voru þeir mein-
liægir menn, en lítt dugandi; við vín var Vigfús
rosafenginn nokkuð, og af því mun auknefni
hans hafa verið dregið. Bárður drukknaði i brim-
garðinum á Stolckseyri 19. maí 1896, 51 árs að
aldri: Réri þangað einn á háti, í hlíðuveðri, en
hrimi npkkru, enda viti sinu fjær af víndrykkju.
Bái'ður var fjörmaður mikill, félagslyndur og
umgengnisgóður, duglegur til vinnu og drengur
góður. Hann var lengi vinnumaður hjá Þorleifi
Kolheinssyni liinum ríka á Iláeyri, er mat hans
mikils, sökum iðjusemi hans og trúmennsku. Að
Bárði var þvi mannskaði mikill, er hann féll frá
og það mcð svo sviplegum hætti. Á lionum sann-
aðist málshátturinn: „Annað er gæfa en gjörvu-
leiki“. Um Bárð var þetta m. a. kveðið:
Bárður minn er bústólpi,
hjargvættur í sveitinni,
hjálpar oft um liarðæti,
honum gamla Þorleifi.
Mun það hafa verið Sigfús „snikkari“ Guðmunds-
son, faðir séra Eggerts i Vogsósum, sem kvað
hana. Hann hafði náð henni án þess að snerta húf-
una. Svona var Tomsen, bezti timburmaðurinn,
sem ég hefi siglt með og mesti monti'assinn, en
svona karla þekkja allir sjómenn. 0. E, .