Árdís - 01.01.1935, Page 26

24
stórkostleg breyting á tíðarandanum að ryðja sér til rúms um
allan heim. Konur voru að vakna til nieðivtundar um að þær ættu
heimting á sömu hlunnindum og karlmenn. Og hinn mentaði
heimur var að vakna til meðvitundar um, að í þessu hefðu þær
rétt fyirr sér. Og íslenzka þvenþjóðin sem vestur flutti, áttaði
sig fljótt á því, að í nýja umhverfinu voru tækifærin til að svala
mgntaþránni svo margfalt fleiri og auðfengnari en á gamla land-
inu. Og nú létu frumherjakonurnar til sín taka. Dætur þeirra
skyldu þó fá að njóta mentunarinnar sem þær sjálfar höfðu ekki
átt ikost á. Og svo var unnið, og svo var sparað, og svo fóru
þær sjálfar á mis við flest þægindi til þess að kleift væri að setja
ungmeyjarnar til menita. — Og þær, dæturnar, sannar dætur
mæðra sinna spöruðu heldur ekki kraftana. Þær einnig kunnu
að neita sér um flest þægindi, til að geta lialdið í áttina við
námið. Þess var heldur ekki langt að bíða, að tekið vœri eftir
gáfum, þreki og þolgæði þessara ísienzku námsmeyja, rétt eins og
tekið var eftir sömu hæfilegleikum ,hjá íslenzkum skólapiltum.
Nú eftir rúmlega sextíu ára dvöl hér í álfu liafa konur af
íslenzkum ættum rutt sér braut á flestúm sviðum menta, bæði
bóklegi’a og verklegra. íslenzkar konur hafa getiö sér orðstýr
sem lögfræðingar, læknar og hjúkrunarkonur. Þær hafa látið til
sín heyra sem skáld, rithöfundar og söngkonur. Þær hafa skipaö
ábirgðarstöður sem kennarar, og í öðrum embættum. Þær hafa
látið til sín faka á sviðum kaupsýslu og verklegra framkvæmda.
Og í öllum tilfellunum eru það sömu eiginlegleikarnir sem hafa
verið þeim lyftistöng til vegs og vanda, eins og þeir er komu
mæðrum þeiri’a að svo góðu haldi í baráttunni fyrir tilverunni á
fyrstu frúmbyggjaárunum. Það eru .hugsjónirnar um bætt og
frjálsari lífskjör. Það er dugnaðurinn, viljakrafturinn, ósérhlífn-
in og þolgæðið í að gera hugsjónina að raunveruleik. Það er
glöggskygnin á að velja það sem göfugt er og gagnlegt, en hafna
hinu, sem ekki er líklegt til bóta.
Annað starfsvið alerlega nýtt f sögu íslenzkrar kvenþjóðar
opnaðist frumbyggja konunum, er þær komu vestúr um haf.
Þetta var svið félagsmálanna. Hversu merkilega fljótar íslenzkar
konur voru að setja sig inn í nýjar kringumstæður og hagnýta
þær sést máske einna glöggvast hér. Eftir aðeins tíu ára dvöl í
landinu, voru þessar kristnu trúkonur búnar að fá ofurlitla æfing í
þátttöku í safnaðarmálum. Þá var þeim svo vaxinn fiskur um
hrygg að þær lögðu út í að stofna hið fyrsta íslenzka kvenfélag,
undir forustu husfrú Þórdísar Björnson. Þetta skeði árið 1883
að Mountain, N. D. Tilgangur félagsins var sá að styðja nýmynd-
aðan söfnuð á ýmsan hátt og að stunda líknarstarfsemi. Upp frá
þessu mynduðust slík ikvenfélög í sambandi við flesta eða alla
íslenzka söfnuði, hvaða kirkjuflokki sem þeir hafa tilheyrt. Til-
gangúrinn hefir ætíð verið sá sami, og ef til vill ennfremur sá
að Ijá fylgi öllum þeim málum sem miðuðu íslenzkri þjóð og sér-
staklega íslenzkri kvenþjóð til gagns og sóma, eins og tekið er