Morgunblaðið - 01.02.2009, Síða 42

42 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1. FEBRÚAR 2009
fyrir yfirþyrmandi sársauka yfir að
vera að missa þau var gott að geta
kvatt þau þannig, á heimili þeirra og
innan um fjölskyldu og vini. Einnig
það bar heilbrigði persónu Mar-
grétar vitni. Missir sona þeirra, Odds
og Sigurðar, er þó mestur. En þeir fá
í arf minningar um frábæra foreldra
og einstakt atlæti. Megi það styrkja
þá á þessum erfiðu tímum.
Hildur Kjartansdóttir,
Guðjón Friðriksson og
Margrét S. Björnsdóttir.
Margrét Oddsdóttir var engin
venjuleg kona, hún var vestfirskur
kvenskörungur. Við kynntumst fyrst
í læknadeild Háskóla Íslands á átt-
unda áratug síðustu aldar. Á þeim
tíma voru konur í minnihluta í lækna-
deild og enn færri fyrirmyndir í
læknastétt fyrir ungar konur til að
horfa upp til eða samsama sig við.
Fyrir tilstilli Margrétar hefur það
breyst. Hún er ein þeirra sem ruddu
brautina, gekk ótrauð fram veginn og
þar sem aðrir sáu hindranir eða erf-
iðleika sá hún áskoranir sem hún
tókst á við óhikað.
Eftir útskrift frá læknadeild Há-
skóla Íslands sótti hún framhalds-
nám í skurðlækningum á bestu og
virtustu menntastofnanir sem völ er
á, fyrst við Yale háskólasjúkrahúsið í
Connecticut og síðar við Emory há-
skólasjúkrahúsið í Atlanta. Í kjölfar
framhaldsnámsins réðst Margrét til
starfa á Landspítalanum og við Há-
skóla Íslands, þar sem hún var yf-
irlæknir og prófessor. Við vorum
samtíða í Connecticut og endurnýj-
uðum þá kynnin. Þá kynntumst við
fyrst Jóni, eiginmanni Möggu, og
sáum þeirra aðdáunarverða samspil.
Það er alkunna að vinnudagur lækna
vestanhafs er langur en Jón keyrði
Möggu gjarnan í vinnu fyrir klukkan
sex að morgni og fór svo heim og las
inn hádegisfréttapistil fyrir RÚV,
sem smellpassaði miðað við tímamis-
muninn á Íslandi og Bandaríkjunum.
Í lok dags sótti hann svo Möggu og
þá gat verið orðið ansi áliðið kvölds.
Á þessum árum var lífið dásam-
legt, skemmtileg vinna, skemmtileg-
ur félagsskapur íslenskra sem er-
lendra vina. Oftar en ekki voru Jón
og Magga kjarninn í samkvæmislífi
þeirra Íslendinnga sem voru við nám
í New Haven á þessum tíma. Við
minnumst skemmtilegra samveru-
stunda þar sem fréttaflutningur Jóns
var oft rauði þráðurinn en hann
tengdi okkur þröngsýnu læknana við
það sem var að gerast utan sjúkra-
hússins. En það skiptust á skin og
skúrir. Oddur Björn fæddist 1991 og
tvíburarnir Sigurður Árni og Ragnar
Már 1993, en Ragnar Már lést nokkr-
um vikum eftir fæðingu. Að takast á
við barnsmissi eru átök og enn erf-
iðari þegar dvalið er fjarri fjölskyldu
á erlendri grund.
Magga fékk fleiri erfiðar áskoranir
í lífinu í gegnum sín eigin veikindi og
síðar veikindi Jóns og andlát hans.
Hún stóð ávallt eins og klettur, með
stuðning frá sinni stóru fjölskyldu og
fjölmörgu vinum. Minningin um vest-
firska kjarnakonu sem lét sér ekkert
fyrir brjósti brenna lifir í hugum okk-
ar allra.
Í dag þegar við kveðjum Möggu er
hugurinn hjá Oddi Birni og Sigurði
Árna sem eiga nú aðeins minningar
um ástkæra foreldra sína. Við send-
um þeim og öðrum aðstandendum
okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Hildur Harðardóttir og
Óskar Einarsson.
Það ríkir heilög kyrrð og þagnar-
blíða að Margréti Oddsdóttur geng-
inni. Svo notuð sé tilvitnun í dósent
við Hafnarháskóla forðum, sem kom
við sögu í ógleymanlegri ferð okkar í
sumar er við Magga þáðum heimboð
vina okkar Hildar og Guðjóns til
Kaupmannahafnar. Magga lék á als
oddi, kát og hress, – hún ljómaði. Við
gengum fagran sólardag og nutum
einstakrar leiðsagnar Guðjóns um
borgina við sundin. Þótt hliðarverk-
anir lyfjanna gerðu henni stundum
erfitt fyrir mátti hún ekki heyra það
nefnt að hlífa sér á nokkurn hátt.
Búðaráp okkar varð sögulegt, –
óprúttnir þjófar rændu handtösk-
unni af Möggu með peningaveski,
plástrum og smyrslum sem voru
henni svo nauðsynleg, en verst var að
veskið var fína seðlaveskið hans
Jóns, sem skilaði sér reyndar tveim
mánuðum síðar á Birkigrundina frá
Köbenhavns politi. Þetta setti hana
ekki út af laginu, það var hlegið að
öllu saman og við nutum hverrar
stundar í góðu yfirlæti gestgjafa okk-
ar og alls þess sem gamla heimsborg-
in hafði upp á að bjóða.
Þarna varð Möggu tíðrætt um
uppvöxt sinn fyrir vestan, forfeður
sína og afa á Grænagarði sem var á
undan sinni samtíð í mörgu. Hún
ítrekaði að nú yrðum við að láta verða
af því – vinahópurinn – að fara með
henni í Vestfjarðareisuna sem var
fyrirhuguð áður en Jón lést í fyrra. Á
aðfangadag leit hún inn í Garðastræti
og færði okkur myndir að vestan með
þeim orðum að þessa staði ætlaði hún
að sýna okkur. Magga var snillingur í
sinni sérgrein, á heimsmælikvarða,
enda sóst eftir henni til læknisað-
gerða utan úr heimi. Ég átti þess
kost eitt sinn sem þingmaður í heil-
brigðisnefnd að fylgjast með smá-
sjáraðgerð hjá Möggu. Ótrúlegt var
að sjá hversu fumlaus og fær hún var,
– skar, saumaði og hnýtti með tækj-
um gegnum örsmá göt á líkama sjúk-
lingsins, sem hún stjórnaði með því
að horfa á skjá fyrir ofan sig. Hún
hefur linað marga þjáninguna með
hæfni sinni og sérþekkingu. Aldrei
hreykti hún sér af afrekum sínum í
starfi. Það var gott að eiga hana að
þegar góð ráð þurfti í heilbrigðismál-
um. Íslensk heilbrigðisþjónusta er
fátækari þegar hennar nýtur ekki
lengur við.
Magga var hress og kát hvað sem á
gekk, hrein og bein og aldrei með vol
eða víl yfir nokkrum hlut. Nú hvarfl-
ar hugurinn til allra skemmtilegu
stundanna sem við vinirnir áttum
saman með þeim Möggu, Jóni Ás-
geiri og strákunum á ferðalögum inn-
anlands og utan og ekki síst við mat-
arborð yfir kræsingum þar sem
málin voru rædd fram eftir kvöldum.
Þau Magga og Jón lifa áfram í þeim
dýrmætu minningum. Við Einar Örn
erum forsjóninni þakklát fyrir að
hafa átt áralanga og góða vináttu
þeirra. Nú á kveðjustund er hugur
okkar hjá bræðrunum ungu, Oddi og
Sigga, og foreldrum hennar þeim
Magdalenu og Oddi, sem hafa misst
einstaka móður og dóttur í blóma
lífsins. Margrét Oddsdóttir er kvödd
með sárum söknuði.
Ásta R. Jóhannesdóttir.
Fyrir hönd læknadeildar Háskóla
Íslands vil ég þakka fyrir að hafa
fengið tækifæri til að eiga gæfuríkt
samstarf og samleið með Margréti
Oddsdóttur prófessor. Margrét út-
skrifaðist sem læknir frá læknadeild
Háskóla Íslands árið 1982. Margrét
fór í framhaldsnám í skurðlæknis-
fræði við einar þekktustu stofnanir á
þessu sviði í Bandaríkjunum og fékk
þar lofsamleg ummæli um sína
frammistöðu. Hún kom heim 1994 og
hóf störf við Landspítalann sem sér-
fræðingur í skurðlækningum.
Strax árið eftir hafði hún myndað
tengsl við læknadeild háskólans og
tók 1995 við starfi sem dósent í
skurðlækningum og árið 2002 sem
prófessor. Margréti tókst á undra-
verðan hátt að tengja saman starf
sitt á spítalanum og kennsluna í
læknadeildinni og gera þetta að einu
starfi. Henni tókst að bæta mjög skil-
virkni í þekkingarflæði frá kennara
til nemenda og fékk Margrét frá-
bæra dóma frá nemendum sínum.
Margrét gegndi ýmsum trúnaðar-
störfum fyrir deildina og sat í stjórn
deildarinnar þegar hún lést. Þar
vann hún af miklum krafti og áhuga.
Eigum við eftir að minnast með
ánægju lifandi og ákafra umræðna
þar sem rædd voru málefni deildar-
innar. Það verður mikill missir fyrir
læknadeild að fá ekki að njóta starfs-
krafta hennar lengur og hennar verð-
ur sárt saknað. Ekki er vafi að andi
starfa hennar mun hafa áhrif og móta
starf deildarinnar næstu árin. Ég
votta foreldrum hennar, sonum og
stjúpbörnum, systkinum og fjöl-
skyldu allri innilega samúð.
Stefán B. Sigurðsson, forseti
læknadeildar Háskóla Íslands.
Við hjónin kynntumst Möggu og
Jóni Ásgeiri þegar við bjuggum í
Bandaríkjunum á árunum 1988-1992.
Margrét og Jón Ásgeir bjuggu í New
Haven. Magga stundaði framhalds-
nám við Yale háskóla og Jón Ásgeir
var fréttamaður. Heimili Möggu og
Jóns Ásgeirs varð að samkomustað
og brú milli íslenskra námsmanna á
svæðinu og Íslendinga sem störfuðu
á Manhattan í New York.
Magga vann myrkranna á milli, en
átti auðvelt með að undirbúa mann-
margar skemmtilegar veislur, að því
er virtist án nokkurrar fyrirhafnar.
Sérstakur andi ríkti á heimilinu,
nokkurs konar bóhem andrúmsloft,
mjög afslappað en umræður voru oft
skarpar, sérstaklega þegar rætt var
um pólitík. Kvöldverðarboðin voru
óhefðbundin, algengt var að fara
samhliða í göngutúra, eplatínslu, í
borðtennis eða að grípa til einhvers
annars tómstundagamans. Formleg-
heit þekktust ekki. Þessi andi fylgdi
Möggu og Jóni Ásgeiri alla tíð.
Kvöldstundir í Birkigrundinni eru
okkur ógleymanlegar. Skömmu fyrir
fráfall Jóns Ásgeirs áttum við hjónin
frábærar stundir saman í Frakk-
landi. Þar léku þau á als oddi. Þær
minningar ylja okkur nú um hjarta-
rætur.
Magga var strax sem ung kona tal-
in vera einn af okkar bestu skurð-
læknum, og það var mikill ávinningur
fyrir Ísland að hún skyldi kjósa að
koma heim í stað þess að leita starfs-
frama erlendis eins og henni stóð til
boða. Hún var alvörugefinn fagmaður
en jafnframt með léttan húmor og af-
slappaða framkomu. Magga var bæði
heimsborgari og verðugur fulltrúi
sinnar heimabyggðar, Ísafjarðar.
Hún var á heimavelli hvert sem hún
fór. Öllum þótti vænt um hana.
Þrátt fyrir mikið mótlæti gat hún
alltaf hughreyst aðra, hafði einfald-
lega mikið að gefa. Við hjónin hittum
hana fyrir rúmum mánuði, hún var
hress að vanda, ekki var á nokkurn
hátt hægt að skynja hversu alvarleg
veikindi hennar voru orðin. Þannig
var hún alla tíð og þannig heilsaði
hún og kvaddi alla, með hlýju, húmor
og brosi.
Við Dóra vottum sonum Mar-
grétar, þeim Oddi Birni og Sigurði
Árna og öðrum aðstandendum okkar
dýpstu samúð. Megi almáttugur Guð
blessa ykkur á erfiðri stund. Blessuð
sé minning Margrétar Oddsdóttur
og Jóns Ásgeirs Sigurðssonar, þeirra
heiðurshjóna er nú sárt saknað.
Dóra og Grétar Már Sigurðsson.
Sæll frændi! Þessi orð voru fyrstu
orðaskipti okkar Margrétar fyrir
rúmlega tuttugu og tveimur árum.
Þá var hún í sérnámi við Yale háskóla
í BNA, og ég þar á ferð, læknanemi á
2. ári. Mér þótti afar vænt um þessa
kveðju, hún sagði meira í örfáum orð-
um og með sterkari merkingu en ég
átti von á. Þannig var Magga í sam-
skiptum sínum við fólk, beinskeytt,
einlæg og án óþarfa málalenginga.
Vináttubönd styrktust upp frá þessu
bæði meðan hún og Jón voru ytra en
síðan í ríkari mæli eftir að heim var
komið. Vináttan styrktist síðan enn
meir þegar við í félagi við Hauk,
Grétu og Elsu réðumst í það verkefni
að kaupa og gera upp Grænagarð,
húsið sem afi og amma byggðu við
Seljalandsveg á Ísafirði. Þar lét hún
sannarlega til sín taka, hafði sterkar
skoðanir á framkvæmdum og vildi
láta hlutina ganga. Möggu leið vel á
Grænagarði, enda hafði hún sterkar
taugar til Ísafjarðar og vildi vera þar
í fríum í „faðmi fjalla blárra“ og fjöl-
skyldunnar.
Magga var skurðlæknir af lífi og
sál og einstaklega einlæg og blátt
áfram og naut mikillar virðingar
sjúklinga sinna. Hún var fræðimaður
og afar metnaðarfull fyrir hönd síns
fags. Hún var oft beðin að halda fyr-
irlestra erlendis, og var öflugur þátt-
takandi í uppbyggingu skurðlækn-
inga á Landspítalanum. Það var gott
að leita hjá henni ráða við meðferð
sjúklinga og hún var alltaf fús til að
leggja lið. Krafta hennar naut þó allt-
of stutt við og sárt til þess að hugsa
hversu miklu hún átti í raun ólokið
bæði í vinnu og leik með sonum sín-
um.
Magga var afar sterk kona og að
baki hennar hefur staðið sterk fjöl-
skylda. Hvort tveggja var greinilegt
við fráfall Jóns og er enn greinilegra
nú. Missir fjölskyldunnar er mikill,
en sárastur er missir Odds Bjarnar
og Sigurðar Árna. Þeir hafa nú séð á
eftir báðum foreldrum sínum á einu
og hálfu ári. Minningin um sterka
foreldra lifir áfram.
Við Elínborg og strákarnir vottum
Oddi, Sigga, Oddi, Lenu, Siggu,
Darra, systkinum og öðrum ættingj-
um og vinum okkar dýpstu samúðar-
kveðjur. Guð blessi minningu Mar-
grétar Oddsdóttur.
Ólafur Þór Gunnarsson.
Fallinn er frá einn okkar færasti
skurðlæknir, Margrét Oddsdóttir.
Margrét, eða Magga eins og hún
var alltaf kölluð á mínu heimili, var í
læknateymi með Páli E. Ingvarssyni
og Reymond Onders sem er frá
Bandaríkjunum. Þetta læknateymi
hjálpaði mænusködduðu fólki mikið
og batt fólk miklar vonir við hjálp
þeirra og átti Magga mikinn þátt í
því.
Báðar vorum við Magga ættaðar
frá Ísafirði, hún var fædd þar eins og
móðir mín og á ég mjög sterkar ræt-
ur þangað. Móðurafi minn, Siggi Jón-
asar í Króknum (Sigurður Jónasson),
og Oddur, pabbi Möggu, vinnufélag-
ar og vinir.
Fyrir u.þ.b. 6 árum þurfti ég að
fara í stóra aðgerð hjá Möggu og
komst þá að því að hún var ekki bara
góður læknir heldur hugsaði um
mannlegu hliðina og gaf sér svo góð-
an tíma með sjúklingunum sínum.
Með mér fylgdist hún í tvö ár, sem
henni þótti nauðsynlegt.
Sjálf hitti ég Möggu síðast fyrir
um það bil ári og var hún snögg að
koma mér í góðar hendur hjá öðrum
sérfræðingi en mig grunaði ekki að
þetta væri í síðasta sinn sem ég hitti
hana.
Enginn kemur í þinn stað, elsku
Magga mín.
Hvíl þú í friði.
Drottinn er minn hirðir,
mig mun ekkert bresta.
Á grænum grundum lætur hann mig hvílast,
leiðir mig að vötnum,
þar sem ég má næðis njóta.
Hann hressir sál mína,
leiðir mig um réttan veg
fyrir sakir nafns síns.
Jafnvel þótt ég fari um dimman dal,
óttast ég ekkert illt því þú ert hjá mér.
Sproti þinn og stafur hugga mig.
Þú býr mér borð
frammi fyrir fjendum mínum,
þú smyr höfuð mitt með olíu,
bikar minn er barmafullur.
Já, gæfa og náð fylgja mér
alla ævidaga mína,
og í húsi Drottins bý ég langa ævi.
Drottinn er minn hirðir,
mig mun ekkert bresta.
(23. Davíðssálmur.)
Kæru synir, foreldrar og systkini,
ég votta ykkur mína dýpstu samúð
Guð veri með ykkur,
Elísabet.
Samstarfsfólk í heilbrigðistækni á
Landspítala minnist Margrétar
Oddsdóttur með virðingu og þakk-
læti. Samstarf okkar við lækna er
mikið en það var óvenju mikið og náið
við Margréti. Það var sama hvar bor-
ið var niður í verkefnum um tæki,
tækni eða kennslu, alls staðar var
Margrét á heimavelli og nýjungar á
tæknisviðinu og innleiðing þeirra í
klíníska vinnu voru sérstakt eftirlæt-
isefni hennar. Það var ekki einungis
bundið við hennar fag, skurðlækning-
ar, heldur til hagsbóta fyrir alla starf-
semi á Landspítala. Henni fannst
hvatning liggja í því að prófa nýjung-
ar sem væru til framfara í skurðlækn-
ingum og hafði einstakt lag á að til-
einka sér flókinn og sérhæfðan
tækjabúnað. Samstarf okkar Mar-
grétar var ekki bundið við Landspít-
ala og skurðlækningar heldur tók hún
virkan þátt í verkefnum á sviði fjar-
lækninga og fjarkennslu bæði hér
heima og á Norðurlöndum. Hún var
dugleg við að taka á móti nemum í
verkfræði, sýna þeim tæknibúnað og
notkun hans við skurðaðgerðir. Mar-
grét sat um tíma í stjórn Heilbrigð-
istæknifélags Íslands. Við fráfall
Margrétar er höggvið stórt skarð í
starfsmannahópinn á Landspítala.
Við vottum börnum hennar, fjöl-
skyldu og vinum okkar dýpstu samúð.
Fyrir hönd samstarfsfélaga á heil-
brigðistæknisviði á Landspítala,
Þorgeir Pálsson.
Þegar hún hló þá bergmálaði hlát-
urinn um allt. Kaffið skvettist úr boll-
unum og manni dauðbrá, svo áður en
maður vissi af var maður sjálfur far-
inn að hlæja, því hláturinn hennar
Möggu var ákafur, smitandi og fullur
af gleði. Margrét Oddsdóttir var
uppáhaldsfrænkan hans Torfa míns
og það tók mig ekki langan tíma að
skilja af hverju. Það voru læti í henni,
hún sagði skoðanir sínar umbúða-
laust og sló meira að segja oft í borð-
ið, svona bara til að láta okkur vita að
hún var að meina þetta allt.
Ef eitthvað bjátaði á hjá okkur, ef
við rákum tána í eða fengum tak í
bakið þá hringdum við í Möggu
kvartandi. Hún kom þá stundum
blaðskellandi, ýtti við okkur og sagði
„svona, það er ekkert að ykkur“ og
svo hló hún og við trúðum henni.
Þess vegna langaði okkur svo mik-
ið að geta ýtt við henni í veikindum
hennar og sagt við hana „það er ekk-
ert að“. En þannig var það víst ekki.
Það kom ekki á óvart að hún stóð
keik og bein í baki í öllum sínum veik-
indum, kom í fjölskylduboð 4. janúar
með hláturinn sinn og skrautlegan
klút um höfuðið og sagði með smá-
brosi „fyrirgefið að ég get ekki hjálp-
að ykkur að vaska upp“. En svo gat
hún ekki meir og eftir sitjum við öll
sem þekktum Möggu með mikla sorg
í hjarta og söknuð sem á eflaust eftir
að aukast.
Það er óskiljanlega sárt að missa
Möggu og við vitum, elsku Oddur og
Siggi, að engin orð finnast til að
hugga ykkur, en eitt skuluð þið vita.
Þið áttuð stórkostlega foreldra sem
voru eins og fólk á að vera; sterkir,
hjálpsamir, elskulegir, æðrulausir,
með ómældan húmor og gáfust aldrei
upp, og þannig verðið þið líka, vitið
til.
Við og börnin okkar Freyr, Sigrún
og Sólveig sendum ykkur öllum sem
elskuðu Möggu styrk til að takast á
við sorgina.
Sigurlaug M. Jónasdóttir og
Torfi Rafn Hjálmarsson.
Hvernig getur lífið verið svona
ranglátt? spurði ég sjálfa mig þegar
ég frétti af andláti Möggu á föstu-
dagsmorgni. Ég náði því miður ekki
að kveðja hana og langar því að setja
nokkur orð á blað. Ég kynntist
Möggu ekki náið fyrr en eftir að ég
fór að vinna við afleysingar á Land-
spítalanum sumarið 2006 á heimleið
úr sérnámi. Magga var nýbúin að
veikjast aftur og varð úr að þau Jón
Ásgeir fengu lánaða íbúðina okkar í
Strassborg, enda þau búin að skipu-
leggja fyrir löngu að fara á Rolling
Stones tónleika ekki langt frá. Hún
var í miðri lyfjameðferð en lét það
alls ekki á sig fá heldur dreif sig m.a. í
Europa Park skemmtigarðinn með
strákana, Jón Ásgeir hafði leigt
þýskan eðalvagn til fararinnar. Góð
kynni tókust með okkur hjónum í
framhaldinu.
Magga og Jón Ásgeir vissu hvern-
ig var að flytja til Íslands eftir langa
dvöl erlendis og voru óþreytandi að
gefa okkur Páli góð ráð, hvort með
sínum hætti. Aldrei heyrði ég Möggu
kvarta eða barma sér heldur var hún
ætíð geislandi af lífsorku og fram-
kvæmdahug. Við erum ekki einungis
að sjá á eftir einum besta skurðlækni
okkar Íslendinga heldur einstakri
manneskju. Hún var með báða fætur
jörðunni og varðveitti vel mannlega
þáttinn sem stundum vill týnast hjá
læknum í fremstu röð. Þannig verður
hún mér og öðrum læknum á þessu
sviði fyrirmynd.
Elsku Oddur og Siggi, við Páll,
Hjalti og Kjartan sendum ykkur og
fjölskyldu ykkar innilegar samúðar-
kveðjur.
Þórdís Kjartansdóttir.
Margrét Oddsdóttir