Morgunblaðið - 02.04.2009, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 2009
Eftir Hlíf Þorgeirsdóttur
nema í frétta- og blaðamennsku
NOKKUÐ hefur borið á því undanfarið að ís-
lenskri hönnun sé stolið og dæmi eru um að
sprotafyrirtæki á sviði hönnunar missi tekjur af
þeim sökum. Kristín Gunnarsdóttir, verk-
efnastjóri Hönnunarmiðstöðvar Íslands, staðfesti
að það væru bæði erlendir og íslendir aðilar sem
stunduðu hugverksstuld. „Það virðist ekki mikil
virðing borin fyrir hugverki, fólk áttar sig hrein-
lega ekki á því að um hugverk sé að ræða og að
mikil vinna sé þarna á bak við.“
Fjölmörg dæmi berast inn á borð Hönn-
unarmiðstöðvarinnar, segir Kristín; „eins og til
dæmis hönnun Hrafnhildar Guðrúnardóttur sem
hannar undir merkinu Hidden Goods. Uppskrift
að tösku hennar er á erlendri síðu með nákvæm-
um saumaleiðbeiningum. Húfur frá Vík Prjóns-
dóttur hafa einnig verið fjöldaframleiddar erlendis
en úr gerviefnum og síðan eru það peysurnar frá
Farmer’s Market sem fólk er að stæla“. Kristín
segist vísa hönnuðum á Myndstef til að leita réttar
síns, en samtökin eru aðilar að Myndstefi varðandi
lögfræðileg álitamál. Hún bendir einnig á nám-
skeið sem Iðan heldur fyrir hönnuði um höfund-
arrétt.
Hönnun er dýr og tímafrek
Gunnar Hilmarsson, eigandi Andersen og
Lauth, formaður Farahönnunarfélags Íslands og
formaður stjórnar Hönnunarmiðstöðvar Íslands,
segir hugverksstuld leiðindamál og tilfellin nokk-
uð mörg. Gunnar segir að réttur fatahönnuða sé
mjög óljós á Íslandi. „Dómstólar hér á landi eru
ekki jafn vanir að taka á svona málum eins og til
dæmis dómstólar í Danmörku,“ segir Gunnar.
„Við hjá Andersen og Lauth framleiðum kannski
um eitt þúsund flíkur á ári og höfum séð kópíur af
okkar fötum víða eins og í Danmörku og á Írlandi.
Það kostar mikinn pening og mikla vinnu ef við
viljum fara út í það að lögvernda hverja flík. Það
er flókið verkefni, en borgar sig kannski frekar
fyrir húsgagnahönnuði og þá sem eru með þess
háttar hönnun að gera það.“
Erfitt að sanna stuld
Halla Helgadóttir, framkvæmdastjóri Hönn-
unarmiðstöðvar Íslands, segir að hönnuðir geti far-
ið í mál, en oft sé erfitt að sanna stuldina. Hún segir
að sumar lögfræðiskrifstofur hafi sérhæft sig í
svona málum á síðustu misserum, enda fari málum
af þessu tagi fjölgandi. „Ég tel þó að í sumum til-
fellum sé um ómeðvitaðan þjófnað að ræða, þetta sé
oftast afar heiðarlegt fólk sem bara viti ekki betur.“
Formaður Myndstefs, hæstaréttarlögmaðurinn
Knútur Bruun, segir að fáir hönnuðir hafi leitað til
þeirra vegna hugverksstuldar. Myndstef veitir fé-
lagsmönnum sínum leiðbeiningar án þóknunar,
ráðleggur hönnuðum um hver sé réttur þeirra og
hjálpar þeim að ráða sér lögfræðinga til að fara
með mál þeirra ef á þarf að halda.
(Ó)ekta íslensk hönnun
Það er bæði flókið og
kostnaðarsamt að sporna
við stuldi á hönnun eins
og dæmin sýna
Þjóðlegt og móðins Peysur frá Farmer’s Market
eru dæmi um hönnun sem er stæld úti í heimi.
Til þess að fá hönnunarvernd hjá
Einkaleyfastofu þarf hönnuður að
senda inn mynd af hlutnum sem
hann vill vernda. Hönnunarvernd
verndar bara útlit. Hægt er að sækja
um vernd til fimm ára og framlengja
svo verndina upp í 25 ár.
Til þess að fá hlut skráðan á al-
þjóðamarkaði getur hönnuður farið
í gegnum Einkaleyfastofu og borgar
þá þjónustugjald. Grunngjaldið fyrir
umsókninni sjálfri greiðist beint til
Alþjóða-hugverkastofnunarinnar
WIPO. Hægt er að fá vernd frá Evr-
ópusambandslöndunum, en einnig
er hægt að velja önnur lönd og bæt-
ist þá við kostnaðinn.
Dæmi um kostnað við einkaleyfi
Ásdís Kristmundsdóttir sviðsstjóri
í vörumerkja- og hönnunarsviði hjá
Einkaleyfastofu gaf okkur dæmi um
hvað það gæti kostað að fá hönn-
unarvernd á handtösku:
Kr. 9.800 – hönnunarvernd sem
gildir í fimm ár.
Kr. 2.500 – bætist við hverja mynd
af sama hlut.
Kr. 6.500 – þjónustugjald til
Einkaleyfastofu.
Kr. 38.000 – grunngjald fyrir um-
sókn til Alþjóða-hugverkastofnunar.
Kr. 10.000 – vernd innan Evrópu-
sambandsins.
Samtals: kr. 66.800
Hvað kostar
að vernda
hönnunargrip?
SÝND MEÐ ÍSLENSKU T
ALI
LÍTIL MÚS, STÓRIR DRAUMAR
Sími 564 0000
Þú færð 5 %
endurgreitt
í Smárabíó
- S.V., MBL
- L.I.L.,TOPP5.-FBL.IS
8ÓSKARSVERÐLAUN
Þ A R Á M E Ð A L
BESTA MYNDIN OG
BESTI LEIKSTJÓRINN
SÝND MEÐ ÍSLENSKU T
ALI
MYNDIN ER BYGGÐ Á SÖGU SEM TIMES HEFUR
M.A. VALIÐ SEM EINA AF BESTU ENSKU SKÁLD-
SÖGUM SÍÐUSTU ALDAR
FRÁ LEIKSTJÓRA 300 KEMUR
FYRSTA STÓRMYND ÁRSINS 2009!
Sýnd kl. 5:45
MÖGNUÐ SPENNU-
MYND GERÐ EFTIR
SÖGU MEISTARA
ELMORE LEONARD
MEÐ DIANE LANE OG
MICKEY ROURKE Í
AÐALHLUTVERKUM.
MYND UM
HJÓN SEM ERU
HUDELT AF LEIGU-
MORÐINGJA OG
FÉLAGA HANS!
Í GÆR VAR
HÚN VITNI
Í DAG ER HÚN
SKOTMARK
“BRILLIANT AÐLÖGUN Á
EINNI VIRTUSTU
MYNDASÖGU ALLRA TÍMA.
GEFUR MYNDUM EINS OG
DARK KNIGHT LÍTIÐ EFTIR.”
TOMMI - KVIKMYNDIR.IS
“WATCHMEN ER AUGNA-
KONFEKT, VEL KLIPPT
OG TEKIN... PUNTUÐ MEÐ
TÓNLIST SNILLINGA...“
- S.V. MBL
SÝND Í SMÁRABÍÓI
NEW YORK POST 100%
PREMIERE 100%
CHICAGO SUN TIMES - R.EBERT 100%
STÆRSTA OPNUN
Í USA Á ÞESSU ÁRI!
SÝND Í SMÁRABÍÓI,
SÝND MEÐ ÍSLE
NSKU TALI
- S.V., MBL
Þú færð 5 % endurgreitt í Laugarásbíó
ef þú greiðir með kreditkorti
tengdu Aukakrónum
www.laugarasbio.is
50 kr. afsláttur ef þú kaupir bíómiðann á
Vinsælasta
gamanmynd
ársins í USA
2 vikur á
toppnum!
ÖRYGGI TEKUR
SÉR ALDREI FRÍ
Sýnd kl. 6, 8 og 10
Vinsælasta myndin
á Íslandi í dag
Watchmen kl. 10:10 DIGITAL B.i. 16 ára
Marley & Me kl. 5:30 - 8 - 10:30 LEYFÐ
Desperaux ísl. tal kl. 3:40 LEYFÐ
I love you man kl. 8 MasterCard Forsýning B.i. 14 ára
Mall cop kl. 5:50 - 8 - 10:10 LEYFÐ
Mall cop kl. 3:45 - 8 - 5:50 -10:10 LÚXUS
Killshot kl. 6 - 8 - 10 B.i. 16 ára
Blái Fíllinn ísl. tal kl. 3:40 600 kr. f. börn, 750 kr. f. fullorðna LEYFÐ
SÝND Í SMÁRABÍÓI
OG BORGARBÍÓI
Í SKUGGA HEILAGS STRÍÐS GETUR
ÁSTIN VERIÐ FORBOÐIN!
SÝND Í HÁSKÓLABÍÓI
gar bíómiðann með Kreditkorti tengdu Aukakrónum!
Sýnd kl. 6 (650 kr.) með íslensku tali
Sýnd kl. 8 MasterCard forsýning
FRÁ TONY GILROY, EINUM
AF HÖFUNDUM BOURNE
MYNDANNA KEMUR
FRÁBÆR MYND Í ANDA-
OCEANS ÞRÍLEIKSINS.
NEW YORK POST
90/100
VARIETY
Sýnd kl. 8 og 10:30
-bara lúxus
Sími 553 2075
FORSÝNING
aðeins kr.
650
SÝND Í SMÁRABÍÓI
2 FYRIR 1 EF GREIT
ER MEÐ MASTERCARD
Mörkin 4, Reykjavík, sími 533 3500 I Afgreiðslutími virka daga: kl. 10-18 og laugard. kl. 11-16
alla fimmtudaga frá kl. 16 til 18
sem aðstoðar þig við val á dýnu
ÞAÐ ER SJÚKRAÞJÁLFARI Í VERSLUN OKKAR