Morgunblaðið - 16.04.2009, Blaðsíða 23

23
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 2009
Hústökurústir Ófögur sjón blasir við vegfarendum um Vatnsstíg eftir að hústökumenn reistu þar virki í fyrradag. Smíðin tókst ekki betur en svo að
lögreglan réðst til inngöngu í gærmorgun og handtók 22 hústökumenn. Þeir skildu þó eftir sig stjörnum prýdda pottaplöntu til að gleðja augað.
Ómar
Einar Axel Helgason | 15. apríl 2009
Glæsihúsin
Ég fer nokkuð nærri um
hvers konar glæsihús
ræðir hér um. Ef það er
eitthvað í líkingu við
glæsihúsin í Skuggahverf-
inu og glæsihúsið við
Tryggvagötu held ég að
ég hafi – og margir aðrir – fengið mig
fullsaddan á glæsihúsum.
Meira: einaraxel.blog.is
Eiður Svanberg Guðnason |
14. apríl 2009
Molar um málfar LI
Ósköp var annars hallær-
islegt að hlusta á umsjón-
armenn morgunútvarps
Rásar tvö gera grín að
færeyska orðinu æl eða
æli (14.04). Heyrði þetta
fyrir tilviljun. Hlusta ann-
ars ekki á Rás tvö á morgnana því sjálf-
umgleði, fliss og aulafyndni umsjón-
armanna, – eins og þetta með
færeyskuna höfðar ekki til mín. Allt ann-
að að hlusta á Rás eitt snemma á
morgnana.
Erum við komin af öpum? Svo er
spurt í fyrirsögn í Mogga (14.04). Þetta
minnir á gamla sögu um að vissulega sé
mannkynið komið af öpum. Nema Ís-
lendingar. Þeir séu komnir af Norð-
mönnum. Það er auðvitað sjálfsagt að
bæta því við, að Norðmönnum finnst
þetta ekki vitund fyndið!
Meira: esgesg.blog.is
Finnur Bárðarson | 15. apríl 2009
Auðkýfingur lætur
húsin grotna niður
Þegar ungmennin höfðu
skúrað og skrúbbað vakn-
ar eigandinn til lífsins,
Ágúst Friðgeirsson, sem
er bróðir Ásgeirs Frið-
geirssonar, talsmanns
Björgólfsfeðga, og sakar
aðra um að láta eignir sínar grotna niður.
Hann sá ekki sóma sinn í að viðhalda
eignum sínum sjálfur enda aldrei neitt
viðhald á dagskrá af hans hálfu. Hann
ætlaði að byggja glæsihús á rústunum.
Ég frábið mér sk. „glæsibyggingar“
þessa manns á Vatnsstígnum eða ann-
ars staðar. Hver er ekki búinn að fá upp í
kok af „glæsibyggingum“ um þessar
mundir?
Meira: finni.blog.is
EFTIR nokkra daga verður kosið
til Alþingis. Því miður virðist sem
stjórnmálaflokkarnir geri sér enga
grein fyrir því, að ef ekki er gripið til
ráðstafana nú þegar er líklegt að yfir
þjóðina dynji annað stóráfall og þjóð-
in verði um langa framtíð föst í fá-
tæktargildru.
Erlendir loddarar tala um að Ís-
lendingar eigi að gefa skít í umheim-
inn og neita að borga skuldir sínar.
Margir virðast telja að slík leið sé
vænleg. Enginn stjórnmálamaður
talar um það að landið hefur misst lánstraustið og
mun ekki endurvinna það fyrr en við sýnum að okk-
ur er alvara með því að vinna með samfélagi þjóð-
anna.
Fjárhættuspil
Forráðamenn og eigendur bankanna lögðu mikið
undir í útrásarveðmálinu. Þjóðin var sett að veði án
þess að nokkur bæði hana leyfis. Gagnrýnisraddir
voru fáar og þeir sem vöruðu við hættunni voru
nánast taldir landráðamenn eða kjánar. Árum sam-
an var bent á það að með sjálfstæðum gjaldmiðli
væri gífurleg áhætta tekin. Krónan hefur lengi ver-
ið rangt skráð. Á velmegunarárunum var hún svo
sterk að hér fylltist allt af jeppum og flatskjám, nú
er hún svo veik að Austur-Evrópumenn vilja ekki
lengur vinna fyrir þau laun sem hér bjóðast.
Atvinnuleysi eykst dag frá degi, gengi krón-
unnar hrapar, vextir eru miklu hærri hér á landi en
í samkeppnislöndum og bankarnir eru van-
megnugir. Ríkið þarf að taka mjög há lán og fyr-
irsjáanlegt er að vaxtagreiðslur verða stór hluti af
útgjöldum þess næstu árin. Í ljósi alls þessa er mik-
ilvægt að leitað verði allra leiða til þess að bæta hag
íslenskra heimila og fyrirtækja og koma jafnframt í
veg fyrir að ástandið versni enn frá því sem nú er.
Almenningur á erfitt með að skilja hvert stefnir.
Peningar eru hagkerfinu jafnnauðsynlegir og súr-
efni líkamanum. Nú vilja fáir lána þjóðinni peninga
og þeir peningar sem fást eru þá á afarkjörum. Hin
einfalda aðgerð „að hætta að borga skuldir óreiðu-
manna“ hefur lamað hagkerfið allt. Í fréttum hefur
komið fram að sterkt fyrirtæki eins og Lands-
virkjun þarf að endurfjármagna lán innan tveggja
ára. Tekst sú endurfjármögnun og verður það á
vöxtum sem fyrirtækið ræður við? Hvaða stjórn-
málamaður vill stefna framtíð þessa fyrirtækis í
hættu?
Þjóðin geldur nú fyrir það dýru verði að hafa
haldið í gjaldmiðil sem komið hefur heimilum og
fyrirtækjum landsins í glötun og leitt til einangr-
unar. Ráðamenn skelltu áður skollaeyrum við að-
vörunum. Ætla þeir að endurtaka leikinn núna?
Evran og Evrópusambandið
Með því að Ísland láti reyna á umsókn um aðild
að Evrópusambandinu er líklegt að trú umheimsins
á landinu vaxi á ný. Nú eru víðtæk höft í gjaldeyris-
viðskiptum. Lánstraust íslenskra aðila er mjög lít-
ið. Íslensk fyrirtæki fá ekki af-
greiddar vörur erlendis nema gegn
staðgreiðslu og erlendir aðilar vilja
ekki koma að fjármögnun íslenskra
framkvæmda. Allt er ótryggt varð-
andi endurfjármögnun erlendra lána,
eins og margir Íslendingar hafa feng-
ið að reyna að undanförnu. Stór ís-
lensk fyrirtæki íhuga nú, eða hafa
þegar ákveðið, að flytja höfuðstöðvar
sínar úr landi til þess að fá traustara
rekstrarumhverfi. Ísland er nær von-
laus fjárfestingarkostur meðan ekki
hefur verið mótuð nein framtíðar-
stefna í peningamálum og almennu
efnahagsumhverfi. Þessu þarf að breyta og Íslend-
ingar mega ekki hrekja bestu fyrirtæki landsins til
útlanda. Nú er þörf á að fjölga störfum en ekki
fækka.
Sveiflur á gengi krónunnar og hið mikla fall
hennar hafa komið mjög illa við bæði almenning og
fyrirtæki á Íslandi. Innganga í ES, þar sem stefnt
yrði að þátttöku Íslands í evrópska myntsamstarf-
inu svo fljótt sem auðið er, myndi draga úr óvissu í
efnahagsmálum.
Síðustu forvöð
Það er ekki bara fyrirsjáanlegt „seinna hrun“
sem gerir það að verkum að brýnt er að sækja um
aðild að ES. Mjög margt bendir til þess að ef ekki
verður gengið til viðræðna þar um á næstu mán-
uðum geti þjóðin misst af lestinni í allmörg ár. For-
svarsmenn sambandsins hafa lýst því yfir að nú
beri að hægja á stækkun þess. Þó er talið að Króat-
ía eigi möguleika á því að komast inn í sambandið
áður en lokað verður á inngöngu annarra um skeið
og er talið líklegt að bærist umsókn frá Íslandi yrði
hún afgreidd á sama tíma. Þetta er sérstaklega
mikilvægt í ljósi þess að á seinni hluta árs 2009
verður Svíþjóð í forsvari í Evrópusambandinu, en
líklegt verður að telja að Norðurlandaþjóð myndi
styðja hratt umsóknarferli Íslands. Auk þess hefur
stækkunarstjóri ES, Olli Rehn, lýst yfir miklum
velvilja í garð Íslendinga og sagt að umsókn frá Ís-
landi yrði afgreidd hratt. Því er brýnt að hefja við-
ræður meðan viðmælendur hafa ríkan skilning á
stöðu Íslands.
Sjávarútvegsstefna ES er til endurskoðunar og
skal henni lokið fyrir árið 2012. Um leið og Íslend-
ingar lýsa vilja til að hefja aðildarviðræður, verður
þeim auðveldara að koma sjónarmiðum sínum um
sjávarútvegsstefnuna að. Næsta endurskoðun
verður ekki fyrr en árið 2022, þannig að stefnan
sem nú verður mótuð mun gilda í 10 ár. Það er
ábyrgðarhluti að Íslendingar sitji af sér tækifæri til
þess að hafa áhrif í svo miklu hagsmunamáli.
Raunvextir á Íslandi eru nú 10-15% meðan ná-
grannalöndin hafa fikrað sig nær núllinu við hverja
vaxtaákvörðun. Því er staða íslenskra fyrirtækja
afar slæm gagnvart erlendum samkeppnisaðilum.
Skuldir ríkisins stefna nú í 1.500 milljarða króna.
Hvert prósentustig í vöxtum jafngildir 15 millj-
örðum króna. Ef vaxtaálag lækkar um 3% við það
að ganga í Evrópusambandið, eins og ráða má af
kjörum lána til ES-ríkja sem eru nú í vanda, sparar
það 45 milljarða króna vaxtagjöld á ári. Það er um
það bil þriðjungur af fjárlagahalla þjóðarinnar.
Hvort telja stjórnmálamenn skynsamlegra að taka
upp evru og lækka vexti eða beita sársaukafullum
niðurskurði ríkisútgjalda á enn fleiri sviðum en
ella?
Ekki má gleyma því að í Evrópusambandinu eru
okkar helstu bandalags- og vinaþjóðir sem Íslend-
ingar hafa árum saman haft samstarf við innan Atl-
antshafsbandalagsins, EFTA og EES. Til samn-
ingaviðræðna við þessa aðila gengi þjóðin með fullri
reisn, fullbúin að láta á það reyna hvað samninga-
viðræðurnar færðu henni. Það er ábyrgðarhluti að
bíða með það, þegar við blasir að slíkt getur leitt til
verri vaxtakjara, minni atvinnu, lakara lánstrausts
og almennrar vantrúar á þjóðinni, einmitt á tímum
þegar trausts er þörf.
Hvað gerist ef þjóðin sækir ekki um aðild að
Evrópusambandinu?
1. Stórfyrirtæki flytja höfuðstöðvar sínar úr
landi
2. Útlendingar þora ekki að fjárfesta á Íslandi
3. Fáir vilja lána Íslendingum peninga
4. Þeir sem vilja lána þjóðinni gera það gegn ok-
urvöxtum
5. Atvinnuleysi, vaxtaokur og gjaldþrot verða
viðvarandi
6. Þjóðin missir af Evrópulestinni næstu tíu ár
7. Íslendingar verða áfram fátæk þjóð í hafti
Samfylkingin er eini flokkurinn sem vill sækja
um aðild að Evrópusambandinu án skilyrða. En lof-
orð stjórnmálamanna hafa reynst haldlítil þegar á
reynir. Aðrir flokkar draga lappirnar og setja
þannig framtíð þjóðarinnar í stórhættu. Ólíklegt
virðist að eftir kosningar verði sótt um aðild taf-
arlaust eins og þó er lífsnauðsyn.
Síðastliðið haust var aðstoð Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins eina haldreipi þjóðarinnar til skamms
tíma. Sumir töldu að þjóðinni væri meiri sæmd að
því að sökkva en grípa þann bjarghring. Sem betur
fer var farið að viturra manna ráðum í því efni. Þeir
sem hafna nú Evrópusambandsaðild hafa ekki bent
á neina aðra leið úr rústum bankahrunsins.
Eina úrræði þjóðarinnar er að taka málin í sínar
hendur og krefjast þess að stjórnmálamenn setji
málið á dagskrá. Það geta menn gert með því að
undirrita áskorun til stjórnvalda á vefsvæðinu
www.sammala.is þar sem þeir taka saman höndum
sem eru sammála um að ríkisstjórnin, sem tekur
við völdum að loknum kosningum 25. apríl, eigi að
hafa það eitt af sínum forgangsverkefnum að skil-
greina samningsmarkmið og sækja um aðild að
Evrópusambandinu.
Eftir Benedikt Jóhannesson » Þeir sem hafna nú Evrópu-
sambandsaðild hafa ekki bent
á neina aðra leið úr rústum
bankahrunsins.
Benedikt Jóhannesson
Höfundur er framkvæmdastjóri.
Stefna stjórnmálaflokkarnir að nýju hruni?
BLOG.IS
Kristín M. Jóhannsdóttir |
14. apríl 2009
Vorhreingerningar
Þeim mun skítugra sem
baðherbergið er þeim
mun lengur tekur að þrífa
það.
Búið var að skíta upp
um alla veggi og það
verður ekki þrifið á einum
degi.
Við gáfum Sjálfstæðisflokknum 18 ár
til að drullumalla svo við hljótum að geta
gefið ríkisstjórninni nokkra mánuði til að
þrífa upp eftir þá.
Meira: stinajohanns.blog.is
Hlini Melsteð Jóngeirsson | 15. apríl
Lausn VG og Samfylk-
ingar á kreppunni
Það er auðvitað til
skammar hvernig VG og
Samfylkingin virðast
ætla að láta kreppuna
bitna á fólkinu í landinu
þegar þeir hafa öll tæki-
færi til að lækka niður höfuðstól lána
með þeim aðferðum sem við framsókn-
armenn höfum útlistað. Í staðinn hefur
þessi minnihlutaríkistjórn slegið skjald-
borg utan um lánastofnanir og banka. Í
stað heimila og fjölskyldna, eins og var
lofað.
Í staðinn er okkur sagt að fara í þrot
og þá fáum við aðstoð. Ég er búinn að
heyra í mörgum sem hafa tekið Jó-
hönnu og Steingrím á orðinu og ætla
að láta allt gossa. Enda engar lausnir
að fá fyrir fólkið í landinu. ...
Meira: hlini.blog.is