Morgunblaðið - 27.06.2009, Blaðsíða 18

18 FréttirNNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. JÚNÍ 2009
Áslaug Baldursdóttir
STJÓRN Stúdentaráðs Háskóla Ís-
lands hefur ráðið Áslaugu Bald-
ursdóttur sem ritstjóra Stúdenta-
blaðsins fyrir skólaárið 2009-2010.
Áslaug hefur víðtæka starfs-
reynslu á sviði fjölmiðla en hún hef-
ur unnið við margvíslega dag-
skrárgerð, m.a. sem fréttaþulur,
útsendingarstjóri og upptökustjóri.
Hún hefur unnið að yfir 20 sjón-
varpsþáttum, bæði fréttatengdum
og afþreyingarefni.
Nýr ritstjóri
BARNAHEILL og Ríkislög-
reglustjóri (RLS) undirrituðu í
fyrradag samning um að RLS taki
yfir umsjón og forvinnslu ábend-
inga sem berast ábendingalínu
Barnaheilla. Um línuna er hægt að
tilkynna um ofbeldi gegn börnum á
netinu og er hún hluti verkefnis
Barnaheilla, Stöðvum barnaklám á
Netinu. Einnig skrifuðu RLS og
Barnaheill undir samkomulag við
Heimili og skóla um samvinnu varð-
andi öryggi barna á netinu og for-
varnir á því sviði.
Samkvæmt aðgerðaáætlun Evr-
ópusambandsins fyrir árin 2009-
2013 mun verkefni Heimilis og
skóla, Samfélag, fjölskylda og
tækni (SAFT) hafa umsjón með
vakningarátaki um ofbeldi gegn
börnum á alnetinu og fleiru. Meðal
þess er netöryggismiðstöð sem
stuðla mun að öryggi barna á net-
inu. Munu RLS og Barnaheill sam-
kvæmt samningnum við Heimili og
skóla starfa með samtökunum að
því.
„Fyrst og fremst munu þeir að-
ilar sem koma að þessum málum
leiða saman hesta sína og þar kem-
ur saman þekking og reynsla úr
ólíkum áttum,“ sagði Haraldur Jo-
hannessen ríkislögreglustjóri að
undirritun lokinni.
Morgunblaðið/Jakob Fannar
Undirritun (F.v.) Helgi Ágústsson, formaður Barnaheilla, Petrína Ásgeirs-
dóttir framkvæmdastjóri, Haraldur Johannessen ríkislögreglustjóri og
Sjöfn Þórðardóttir, formaður Heimilis og skóla
Reynsla úr ólíkum áttum til að stemma
stigu við ofbeldi gegn börnum á netinu
SÝNINGIN og skemmtidagskráin
„Blóm í bæ“ er haldin um þessa
helgi í Hveragerði. Að sýningunni
standa öll fagfélög græna geirans á
Íslandi. Er þetta í fyrsta sinn sem
haldin er sameiginleg sýning allra
þessara aðila.
Dagskrá helgarinnar er fjöl-
breytileg en nánari upplýsingar um
hana eru aðgengilegar á vefslóð-
inni www.hveragerdi.is. Sýningin
er fjölskyldumiðuð og verður
áhersla á að gera börnum hátt und-
ir höfði. Sýningin hófst í gær og
stendur til kl. 17 á sunnudag. Allt
sem tengist garðyrkju, umhverf-
ismálum, íslenskri framleiðslu og
handverki verður á sýningunni.
Sýningar og ýmsar aðrar keppnir
verða haldnar allan sýningartím-
ann ásamt líflegri markaðs-
stemningu í sölutjöldum. Meðal
annars má sjá smágarðasamkeppni,
lengstu blómaskreytingu á Íslandi
og þúsundir afskorinna blóma á
risablómasýningu ásamt sýningu á
íslenskum matjurtum, grænmeti og
kryddjurtum.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Stórsýning Sýna á sem flest sem
tengist garðyrkju hér á landi.
„Blóm í bæ“
í Hveragerði
ÍSLENSKA vegabréfakerfið hefur verið uppfært þannig
að fingraförum verður bætt við örgjörva vegabréfanna.
Er þetta gert í samræmi við samþykktir Schengen-ríkja
til að uppfylla kröfur um öryggi vegabréfa sem eru
gerðar báðum megin Atlantshafsins. Þessi breyting
snertir eingöngu þá sem þurfa að endurnýja vegabréf
sín hvort sem er. Eldri vegabréf halda gildi sínu fram að
næstu endurnýjun. Nýju vegabréfin eru svo til eins í út-
liti og þau sem hafa verið notkun frá árinu 2006. Vegna
breytinga á framleiðslukerfi vegabréfa má búast við töf-
um í framleiðslu í næstu viku. Jafnframt verður engin
skyndiútgáfa í boði þá viku skv. upplýsingum dóms-
málaráðuneytisins. Allir sem hafa gild vegabréf gefin út eftir 1. júní 1999
geta ferðast á þeim til Bandaríkjanna án áritunar, en þeir þurfa að skrá
vegabréfsnúmer og fleira á skráningarvef bandaríska landamæraeftirlits-
ins þremur sólarhringum fyrir brottför.
Fingraförum bætt í vegabréf
Fingraför í ör-
gjörvann.
SVEITAMARKAÐUR með söguald-
artengdu handverki, matvælum og
öðrum menningartengdum vörum
úr héraði, verður haldinn á Grettis-
bóli á Laugarbakka í Miðfirði.
Markaðurinn verður opinn alla
laugardaga og sunnudaga í sumar
milli kl. 13-19.
Markaðurinn er liður í verkefn-
inu „Laugarbakki-sagnasetur“,
sem er samstarfsverkefni Grett-
istaks, Badúsu, Ferðamálafélags
Vestur-Húnavatnssýslu, Reykja-
höfða og fleiri aðila, sem miðar að
því að byggja upp á Laugarbakka
fjölbreytta starfsemi byggða á
menningararfinum, sögnum og
fornu handverki, náttúruauðlegð,
matarmenningu og fleira.
Sveitamarkaður
STUTT
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
REYNT er að laða villtan þorsk í
gildrur með lyktarefni í stað þess að
elta hann um allan sjó. Rannsókn
sem hófst í fyrrasumar sýnir að
fiskurinn bregst við tiltölulega lítilli
lykt en rannsóknin á eftir að leiða í
ljós í hversu miklum mæli hann
dregst að í villtu umhverfi og hvort
hagkvæmt er að nota gildrur til að
fanga hann.
Markmið verkefnisins er að leita
hagkvæmra leiða til að fanga þorsk í
gildrur. Það er byggt á beinum at-
hugunum á því hvernig þorskur lað-
ast að og veiðist í gildrur, og til-
raunum með lyktargjafa.
Niðurstöður verkefnisins verða not-
aðar til að þróa gildru til þorskveiða
á opnu hafi.
„Þetta verkefni er til komið vegna
aukins áhuga á gildruveiðum og
bættum veiðiaðferðum meðal út-
gerðarmanna og tilrauna sem gerð-
ar hafa verið með leiðigildrur við
þorskveiðar til áframeldis, auk þess
sem Hafrannsóknastofnunin hefur
verið að prófa gildrur sem beittar
eru með agni,“ segir Hjalti Karls-
son, útibússtjóri Hafrannsókna-
stofnunarinnar á Ísafirði.
Lyktin kveikir í þorski
Sjómenn nota mismunadi beitu til
að laða að þær tegundir sem þeir
sækjast eftir hverju sinni. Lyktin er
fljót að fara úr beitunni. Næstu
skrefin í verkefninu snúast um að
búa til tækni sem geti gefið frá sér
stöðuga beitulykt í langan tíma. Það
verður gert með því að prófa ýmsar
tegundir og vakta viðbrögð fisksins
með neðansjávarmyndavélum.
Hefur verkefnið afnot af risa-
gildru sem Hraðfrystihúsið – Gunn-
vör hefur prófað við að safna þorski
til áframeldis. Rúmmál gildrunnar
er svipað og húsakynni Hótel Ísa-
fjarðar. Hefur gildran verið mynduð
neðansjávar og gerðar á henni
nokkrar breytingar. Í fyrra var
sleppt lyktarefni í Álftafirði með
lögnum úr landi út í tilraunakví.
Prófuð var blanda af aminósýrum
en einnig lykt úr síld og rækju.
„Þetta er lofandi. Það er hægt að
kveikja í þorski með litlu magni af
lyktarefni,“ segir Hjalti.
Nú er verið að smíða lyktar-
skammtara og útbúa vöktunarkerfi.
Þegar þetta verður sett út í haust
verður hægt að skammta og fylgjast
með áhrifunum í tölvu í stjórnstöð í
landi. „Ef við fáum fisk í nægjan-
legu magni getum við farið að huga
að því hvernig best er að fanga
hann. Það má jafnvel hugsa sér bún-
aðinn í leiðigildru sem hefði þá tvö-
földu virkni að nýta fæðuþörf
þorsksins til að laða hann að og leiða
hann inn í búr – eða að smíða gildru
sem hentar þessu verkefni betur,“
segir Hjalti. Þá segir hann ekki úti-
lokað að hægt verði að nota hljóð og
ljós til viðbótar en tilraunir hafa
verið gerðar með slíkt víða um heim.
Olíukostnaður hamlar útgerð
„Ef allt væri fullkomið í þessum
heimi gætu niðurstöður verkefnisins
ýtt undir gildruveiðar. Olíukostnað-
ur er farinn að hamla útgerð skipa
með dregin veiðarfæri. Lítilli orku
er eytt við gildruveiðar og svo getur
umræða um umhverfismálin einnig
haft sín áhrif,“ segir Hjalti.
Hann treystir sér þó ekki til þess
að ganga svo langt að fullyrða að
hægt verði að leggja fiskiskipunum
og veiða fiskinn í gildrur í staðinn.
Það fari vitaskuld eftir niðurstöðum
verkefnisins, árangri og kostnaði,
hversu raunhæf þessi aðferð væri,
auk þess sem olíuverð og vilji þjóð-
arinnar hafi sín áhrif. „Ég tel miklar
líkur á að gildruveiðar geti orðið
valkostur, til viðbótar því sem fyrir
er, og nýst við ákveðnar veiðar,“
segir Hjalti Karlsson.
 Tilraunir eru gerðar með að nota lykt til að laða þorsk í
gildrur  Gildruveiðar gætu orðið valkostur við fiskveiðar
Veiðarfæri Hjalti Karlsson stjórnar rannsókn á fiskveiðum í gildrur.
Í HNOTSKURN
»Útibú Hafró á Ísafirði hef-ur síðustu fjögur ár lagt
sérstaka áherslu á rannsóknir
á veiðarfærum
»Hafrannsóknastofnunin,Hraðfrystihúsið – Gunn-
vör, Landssamband íslenskra
útvegsmanna og Háskólinn á
Akureyri standa að gildru-
rannsókninni með Hafrann-
sóknastofnun
»Verkefnið hlaut á síðastaári þriggja ára rann-
sóknastyrk hjá AVS – rann-
sóknasjóði í sjávarútvegi.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Fæðuþörf Þorskurinn sækir í lyktina af fóðrinu, hvort sem það er beita á færi eða fóður í eldiskvíum eins og hér
sést. Á þetta er spilað í rannsókn á möguleikum gildruveiða hjá Hafró á Ísafirði.
Athugað hvort gildrur
geti leyst skip af hólmi
ÍBÚAR Skeiða- og Gnúpverjahrepps
byrja að flokka sorp í haust. Þrjár
tunnur verða á hverju heimili, fyrir
pappír, lífrænan úrgang og almennt
sorp.
„Hér er mikil matvælaframleiðsla.
Við teljum þetta gott skref í þá átt að
skapa jákvæða ímynd fyrir landbún-
aðinn,“ segir Gunnar Örn Marteins-
son oddviti. Sveitarfélagið hefur
samið við Íslenska gámafélagið um
sorphirðuna. Byrjað verður á því að
kynna breytingarnar í skólanum og
ala börnin upp í nýrri hugsun en
einnig verður kynning á öllum bæj-
um. helgi@mbl.is
Sorp flokkað í sveitinni