SunnudagsMogginn - 01.11.2009, Blaðsíða 8

8 1. nóvember 2009
skapast að þeir færðu viðskipti sín annað ef
stofnfjáreign þeirra yrði færð niður að fullu.
Sameining ekki útilokuð, segir ráðherra
Mikil óvissa er um framtíð Byrs ef FME telur að
stofnfjárframlag sé ekki til þess falið að reisa
reksturinn við. „Það stendur vilji manna til
þess að finna lausn og ég held að menn haldi
áfram þangað til sú lausn finnst. Á meðan er
sparisjóðurinn í rekstri,“ segir Gylfi Magnússon
viðskiptaráðherra. Gylfi bendir á að enn séu til
staðar heimildir í neyðarlögunum til að taka
sparisjóðinn yfir og færa innlán hans til annars
fjármálafyrirtækis eins og gert var í tilviki
SPRON, en öll innlán SPRON voru færð yfir til
Nýja Kaupþings. Gylfi segir þó að ekkert bendi
til þess í dag að fara þurfi þessa leið. „Það er
stefnan ennþá, og ekkert útlit fyrir annað en að
hún gangi eftir, að reyna að ná lendingu sem
heldur þessum sparisjóði áfram í rekstri.“
Aðspurður hvort til greina komi að sameina
Byr öðru fjármálafyrirtæki segir Gylfi að ekkert
sé útilokað í þeim efnum. „Það er samt ekki
verið að vinna eftir þeirri hugmynd núna,“
segir hann. Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins er einkum horft til þess að sameina
sjóðinn Íslandsbanka, en bankinn á rúmlega 4
prósent hlut í Byr og á auk þess veð í mun
stærri hlut, þar sem hann fjármagnaði stóran
hluta stofnfjáraukningar í Byr í lok árs 2007.
Innlán í Byr sparisjóði jukust um 106 prósent á
síðasta ári frá árinu á undan en margir fluttu
sparifé sitt frá stóru viðskiptabönkunum
þremur til annarra fjármálafyrirtækja eftir
bankahrunið. Ef Byr sparisjóður fær ekki stofn-
fjárframlag ættu innstæður viðskiptavina samt
að vera tryggðar í samræmi við fyrri yfirlýs-
ingar stjórnvalda í þá veru, hvort sem það yrði
gert með yfirfærslu til annars fjármálafyr-
irtækis eða með hreinni yfirtöku ríkisins.
Líflína
ríkisins í
sjónmáli
Byr lifir líklega
ekki án framlags
frá ríkissjóði
Horfur í rekstri Byrs sparisjóðs eru ekki beinlínis bjartar. Ragnar Z. Guðjónsson er sparisjóðsstjóri Byrs.
Morgunblaðið/KristinnVikuspegill
Þorbjörn Þórðarson thorbjorn@mbl.is
Óhætt er að segja að Byr sparisjóður hafi starfað í skugga ýmissa
deilna og umdeildra mála það ár sem liðið er frá hruni íslenska fjár-
málakerfisins.
Ákvörðun um arðgreiðslu til stofnfjáreigenda sem tekin var í apríl
2008, hálfu áru fyrir bankahrunið, þótti umdeild, en arðurinn var 13,5
milljarðar króna og var greiddur út í ágúst 2008. Hagnaður af rekstri
Byrs á árinu 2007 var 7,9 milljarðar króna samkvæmt samstæðuárs-
reikningi ársins 2007. Því var greidd út 5,6 milljörðum hærri arð-
greiðsla til stofnfjáreigenda en sem nam hagnaði þess árs. Þess má
geta að Byr tapaði 29 milljörðum króna á árinu 2008, samkvæmt árs-
reikningi.
Eftir aðalfund Byrs hinn 13. maí á þessu ári spruttu upp miklar deilur
um stjórnarkjör og fór hópur stofnfjáreigenda fram á lögbann á stjórn-
arsetu eins stjórnarmanna í sparisjóðnum. Stofnfjáreigendurnir sem
skipuðu svokallaðan A-lista, sem laut í gras á aðalfundinum, héldu því
fram að meirihluti stjórnar nyti ekki stuðnings meirihluta stofnfjáreig-
enda þar sem Ágúst Ármann hefði greitt atkvæði á aðalfundinum með
ólögmætu umboði frá Kaupþingi í Lúxemborg vegna stofnfjárhluta í eigu
Karenar Millen. Sýslumaður hafnaði kröfu stofnfjáreigendanna.
Annað umdeilt mál er lán Byrs til Exeter Holding í desember 2008.
Félagið fékk 1,1 milljarðs króna lán til að kaupa stofnfjárbréf á yfirverði
af MP banka og stjórnarmönnum í Byr þegar markaður fyrir stofnfjárbréf
var lokaður og virði bréfanna hafði hrunið. Eftir rannsókn FME var málið
kært til saksóknara, en grunur leikur á að um umboðssvik hafi verið að
ræða sem varða allt að sex ára fangelsi. Ábyrgð vegna lánsins hvílir hjá
sparisjóðsstjóra og fyrrverandi stjórn Byrs.
Sparisjóður í skugga
umdeildra mála
Aðalfundur Frá aðalfundi Byrs hinn 13. maí sl. Umdeild mál hafa varpað
skugga á Byr undanfarið ár.
20%
Samkvæmt heimild í neyðarlögunum
er fjármálaráðherra fyrir hönd rík-
issjóðs heimilt að leggja sparisjóði til
fjárhæð sem nemur allt að 20 prósent-
um af bókfærðu eigin fé hans, eins og
það var í árslok 2007, gegn stofn-
fjárbréfum í viðkomandi sparisjóði.
B
YR sparisjóður, langstærsti sparisjóð-
ur landsins, bíður enn eftir grænu
ljósi frá Fjármálaeftirlitinu um hvort
endurskipulagning sjóðsins sé til þess
fallin að ná þeim árangri sem til er ætlast. Allir
erlendir kröfuhafar Byrs, alls nítján að tölu,
hafa samþykkt að fella niður verulegan hluta
krafna sinna á hendur sparisjóðnum. Jafnframt
hefur fjármálaráðuneytið samþykkt í öllum
megindráttum umsókn sparisjóðsins um 10,6
milljarða króna stofnfjárframlag, en spari-
sjóðnum var gert kleift að sækja um slíkt fram-
lag með heimild í neyðarlögunum. Átta spari-
sjóðir af þeim tólf sem enn eru starfandi hafa
sótt um framlag. Af þeim eru Byr og Sparisjóð-
urinn í Keflavík (SpKef) stærstir, en SpKef hef-
ur sótt um 4,5 milljarða króna framlag.
Þrífst líklega ekki án framlags
Verulega mikill vafi á því hvort Byr þrífst í
óbreyttri mynd án stofnfjárframlags en horfur í
rekstri hans eru ekki beinlínis bjartar. Eig-
infjárhlutfall sjóðsins er komið langt niður fyrir
lögbundin mörk, er 2-3 prósent í dag en má
ekki fara undir 8 prósent.
FME þarf að gefa samþykki sitt áður en rík-
issjóður veitir sparisjóðnum stofnfjárframlag.
Gunnar Andersen, forstjóri FME, segir að málið
sé enn til athugunar. „Það er farið í gegnum
hvort sparisjóðurinn muni þola áföll við mis-
munandi efnahagslegar forsendur, það tekur
tíma að fara í gegnum það allt,“ segir Gunnar.
Samkvæmt heimildum Morgunblaðsins er
gert ráð fyrir að afskriftir kröfuhafa Byrs fylli
varasjóðs sparisjóðsins. Er horft til þess að
varasjóðurinn geti þá varið mögulegan tap-
rekstur Byrs til næstu tveggja ára. Ef FME gefur
samþykki sitt fyrir stofnfjárframlagi verður
stofnfé í sparisjóðnum fært niður um allt að 86
prósent. Samkvæmt endurskipulagning-
artillögum, sem líklegast þykir að verði ofan á,
mun ríkið ekki eignast meira en 70 prósenta
hlut. Til þess að þetta gangi eftir þarf að boða til
stofnfjárfundar og þurfa 2⁄3 hlutar stofnfjáreig-
enda að samþykkja niðurfærslu eigin stofnfjár,
samkvæmt samþykktum Byrs.
Til einföldunar má segja að með því að leyfa
stofnfjáreigendum að halda einhverju af hlut
sínum eftir sé í raun verið að reyna að afla sam-
þykkis þeirra fyrir niðurfærslunni. Önnur rök
fyrir því að leyfa eigendum að halda eftir hlut
er að stærstur hluti stofnfjáreigenda er í við-
skiptum við sparisjóðinn og sú hætta gæti