Skólablaðið - 01.03.1984, Blaðsíða 20

Frásögn Guðmundar í Odda,
af Kaldranasveitarkynstofninum sem
hann bjó með að vetrarlagi árið 1938
Við lentum við strendur Nóregs um
haustið. Höfðum við þá siglt allt það
sumar og veturinn áður og vórum við
orðnir úrkula vonar um að ná Nóregs-
ströndum. Vistir vóru litlar sem öngvar
og nærðumst við einungis á fiskum. Það
varð okkur því mikil gleði er við náðum
landi.
Við höfðum lent nyrst við Nóreg því
að þarna var landið óbyggt og skógi
oxið. Við veiddum þarna fugl lengi dags
og huggðumst við ýta úr vörr þá um
kveldið. En þar sem ég er hamrammur
mjög við veiðar, rann á mig slikur ham-
óður að ég gleymdi mér og náði ekki
skipi.
Ég ráfaði nú um skóginn og reyndi
að finna mér náttból þar sem ég væri
óhultur fyrir villidýrum Nóregs, en af
þeim hafði ég heyrt miklar sagnir. Það
var þá sem ég hitti Hermóð, en hann
var af þeim kynstófni sem ég síðar kaus
að nefna eftir sveitinni sem þeir byggðu,
og ég átti eftir að búa með þennan vetur.
Hann leiddi mig til búða þeirra og gaf
mér mat og drykk svó eigi var skorið við
nögl. Mennirnir þarna vóru allir rýrir
mjög svó af bar, en konurnar stórar og
holdmiklar. Þótti mér sem þeim þætti
fengur nokkur í að fá til sín mann einn
stóran sem ég er. Leið nú kveld þetta í
glaumi miklum og sagði ég þeim ferða-
sögu mína og ýmsar sagnir frá íslandi
sem þeir hlógu að dátt.
Er vetur gekk í garð kólnaði mikið og
skildi ég þá að sveitin bar nafn með
rentu. Mátti maður hafa sig allan við til
að forkalast ekki á síðkveldum. Allir
sváfu í einni kös, jafnt konur sem menn,
enda hefði maður vart haldið á sér hita
heila nótt öðruvísi.
Byggingar þeirra hafa alltaf verið mér
spurnarefni. Þeir byggðu hús sín í brattri
hlíð og þau virtust að hruni komin, svó
var halli þeirra mikill. Mikið var um
skemmtanir á síðkveldum þar. Var þá
spiluð mússíkk, drukkinn súr mjöður
og dansaðir fjörmiklir samkvæmis-
dansar. Þetta var mjög opinskátt og
skemmtilegt fólk sem var þó svó ein-
angrað að ekki kom gestur þar allan
þann vetur. Þeir vissu ekkert af umheim-
inum og er ég sagði þeim sögur af ófriði
þá hlógu þeir dátt og mikið.
Fólkið lifði af fisk og villidýrum ýms-
um sem bændurnir skutu í skóginum.
Vekur það nú furðu mína hve fljótt þeir
tóku mig sem einn af þeim og hve vel-
vild þeirra í minn garð var mikil.
Ég komst burt frá Nóregi um vorið
og út til íslands með knörr einum stór-
um sem sigldi frá Trommsjá. Síðan hef
ég mörgum íslendingum sagt sögur af
vinum mínum í Nóregi sem ég sakna svó
heitt, og jafnan heillast fólk af lifnaðar-
háttum og góðvild þessa fátæka og ó-
upplýsta fólks sem byggir kaldasta hluta
Nóregs. Samdi ég nokkra kveðlinga um
kynstofn þennan og ætla ég að ljúka frá-
sögn minni með þeim. Vona ég þeir er
lesi hafi eitthvurt gaman af og heillist
af þessu góða fólki.
Þeir drógu fram lífið í dapurri sult,
og dóu þó margir úr hor.
Þeir hlógu að þvíhve heimskan fór dult,
þeir hrœrast víst enn meðal vor.
Þeir kváðu öll kynstrin af
knáligum Ijóðum,
og klipptu þau út í tré.
Með illa til höfðum hálsa hljóðum,
þeir hljóðuðu jé, jé, jé.
Þeir spiluðu mússíkk með
tilbúnum tólum
og trölluðu ’ í dálítil kör.
Og börðu svó taktinn með
beltum og ólum
og blístruðu ofan í rör.
Og þeir fóru til veiða á fúnum knörr,
en fönguðu lítið og rýrt.
Þá bœndurnir bjuggu til boga með örr,
og bergjuðu ölið vel sýrt.
Já Kaldranasveitarkynstofninn,
var kúnstigur á tíðum.
Þeir byggðu litla bæinn sinn,
í bröttum Nóregs hlíðum.
Odda, veturinn 1846,
Guðmundur Hreinreksson.
Ferð mín til Noregs
20