SunnudagsMogginn - 13.03.2011, Blaðsíða 12

12 13. mars 2011
Miðvikudagur
Oddný Sturludóttir
Hún var spennt ind-
jánastúlkan sem
hljóp inn á Sólskins-
deild í morgun. Í al-
veg eins búningi og besta vinkon-
an. „Og svo sláum við poppið úr
tunnunni, mamma“.
Fimmtudagur
Marta María Jón-
asdóttir er með harð-
sperrur í mjöðm-
unum eftir
Bollywood-dansana.
Takk Yesmine Olsson!
Föstudagur
Andrés Jónsson At-
hyglisvert viðtal við
Alistair Darling. Hann
er mjög trúverðugur í
því sem hann segir.
Viðtalið staðfestir það sem við vit-
um nú þegar að íslenskir stjórn-
mála- og embættismenn voru of
tengdir bönkunum og viðskiptalíf-
inu til að geta verið þeim eðlilegt
aðhald. Svo tengdir raunar að þeir
fóru í hinar öfgarnar og gerðust
umboðsmenn þeirra og afsak-
endur.
Fésbók
vikunnar flett
É
g hef ekkert á móti því að fá
mér vínglas með góðri steik,
bjór að loknu góðu umræðu-
kvöldi eða smá staup af sterku
áfengi til að skola niður grillmatnum. En
ég er á móti því að vín, bjór og hvað þá
sterkari drykkir séu hafðir við hönd allt
að því daglega. Hér þurfum við sem
samfélag að temja okkur hófsemd. Um-
ræðuna um áfengissölu í matvörubúðum
þarf að taka í því ljósi.
Ég gladdist þegar verslunareigendum
var gert að fela tóbakið. Ástæða gleði
minnar var sú að ég var sannfærður um
að þegar fólk á öllum aldri hefði tóbakið
fyrir augum í hvert sinn sem það kæmi
inn í dagvöruverslun, væru tóbaks-
heildsalar að fá allt of gott tækifæri til að
auglýsa heilsuspillandi vöru sína.
Að sama skapi tel ég það ekki upp-
byggilegt fyrir samfélagið að hillur fullar
af áfengum drykkjum blasi við hverjum
þeim sem gengur inn í verslun til að
kaupa sér laugardagsnammið eða gera
heimilisinnkaupin. Því er ég á móti því
að sala á sterku áfengi, víni eða bjór sé
almenn í matvörubúðum.
Vissulega er hinn fullorðni ein-
staklingur fullfær um að standast freist-
ingar, taka sjálfur ákvörðun um hvort og
hvenær hann kaupir bjór, vín eða áfengi.
En ég minni á samfélagslega ábyrgð okk-
ar í garð þeirra sem eru ekki eins vilja-
sterkir. Takmarkað aðgengi getur reynst
þeim hjálplegt.
Við megum þó ekki falla í þá gryfju að
halda að drykkju(ó)siðir Íslendinga
standi og falli með því hvort við setjum
strangari eða rýmri reglur um sölu
áfengra drykkja. En mikilvægt er að átta
sig á því að aukið aðgengi að áfengum
drykkjum, sérstaklega í verslunum sem
hafa opið á kvöldin og um nætur, leiðir
til meiri sölu á áfengi.
Það eru fyrirmyndirnar sem ákveða
hvað við drekkum og hvernig við drekk-
um. Það eru sögurnar sem við segjum
(eða segjum ekki), vínskápurinn sem við
eigum (eða eigum ekki) og viðhorfin sem
við höfum (eða höfum ekki) sem skipta
máli. Opinská og heiðarleg umræða um
áhrif áfengis á líkama og sál, fjölskyldulíf
og samfélag fólks, er mun líklegri til þess
að hafa áhrif á ákvarðanir einstaklinga
varðandi áfengisnotkun þeirra heldur en
nokkur boð eða bönn.
MÓTI
Pétur Björgvin
Þorsteinsson
djákni í Glerár-
kirkju á Akureyri
Þ
að mætti alveg eins snúa
spurningunni á haus og spyrja:
Hvers vegna má ekki selja
áfengi í matvörubúðum? – líkt
og gert er í flestum nágrannaríkjum Ís-
lands.
Þetta er í sjálfu sér ekkert þjóðþrifa-
mál – margt mun mikilvægara – en hvað
gerir Ísland svona ólíkt öðrum, að selja
þarf þessa leyfilegu vöru í fáum sér-
verslunum, jafnvel á vegum ríkisins?
Ég hef búið í fjórum heimsálfum, í
nokkrum Evrópulöndum og ferðast til
þeirra allra. Af áralangri reynslu fæ ég
ekki séð að ástandið í áfengismálum sé
neitt verra í þeim löndum, sem heimila
áfengissölu í matvörubúðum en í þeim
örfáu löndum sem leyfa það ekki. Þvert
á móti má sjá dæmi þess að í hinum nor-
rænu bannríkjum sé umgengni og með-
ferð áfengis að mörgu leyti verri en í
þeim löndum sem líta á áfengi sem hluta
af annarri matvöru.
Eins og vínspekúlant Sunnudags-
moggans gerði ágæt skil um síðustu
helgi er vín einmitt sjálfsagður hluti af
matarmenningu flestra nágrannaþjóða
okkar. Ekki aðeins til að dreypa á með
matnum heldur líka við sjálfa matar-
gerðina. Af hverju er ekki hægt að kaupa
rauðvín í sömu búð og selur steikina? Af
hverju má sælkerabúð ekki selja viðeig-
andi vín með ostabakkanum? Lausnin er
þó ekki fólgin í því að ÁTVR hefji sölu á
nautalundum eða mygluostum.
Alltof margt er bannað vegna þess að
það hefur alltaf verið bannað. Þannig
var um áratugaskeið bannað á Íslandi –
hvergi annars staðar – að selja vægustu
tegund áfengis sem í boði er. Í dag má
gera grín að bjórbanninu, en það var svo
lengi við lýði vegna þess að enginn lagði
í að breyta því. Þegar því var svo aflétt
vantaði ekki heimsendaspárnar, en í dag
getum við gert góðlátlegt grín að þeim
líka, enda rættust þær (auðvitað) ekki.
Og kannski gera sumir grín að um-
ræðu um að leyfa áfengissölu í mat-
vöruverslunum, enda margt mikilvæg-
ara. Þó er þetta „litla“ atriði aðeins ein
birtingarmynd þess að ríkisvaldið vill
gjarnan ákveða fyrir borgarana hvað er
þeim fyrir bestu. Ég hef meiri trú á Ís-
lendingum en svo; treysti þeim sjálfum
– rétt eins og öðrum þjóðum – til að
höndla áfengissölu í matvörubúðum.
MEÐ
Þorfinnur
Ómarsson
blaðamaður, bú-
settur í Brussel
Ætti að leyfa áfengis-
sölu í matvörubúðum?
’
Í dag má gera
grín að bjór-
banninu, en það
var svo lengi við lýði
vegna þess að enginn
lagði í að breyta því
Gísli Marteinn Baldursson borgarfulltrúi sagði í vikunni að hverfisverslun í
höfuðborginni myndi eflast ef kaupmaðurinn á horninu fengi að selja áfengi
’
Það eru fyr-
irmyndirnar
sem ákveða
hvað við drekkum og
hvernig við drekkum