SunnudagsMogginn - 13.03.2011, Blaðsíða 20

20 13. mars 2011
H
ann stendur ekki á pallinum, heldur fyrir
framan hann. Lágvaxinn, lítið eitt álútur,
með úfinn hárkraga. Hreyfingarnar eru
hófstilltar en ákveðnar, þegar það á við. Ég
bíð eftir að hann rölti um sviðið, eins og hann er frægur
fyrir, en það gerist ekki á þessari æfingu í Háskólabíói.
Sennilega er engin ástæða til að ganga um gólf, hljóm-
sveitin leikur eins og engill. Eins einleikarinn, sonur
stjórnandans. Það er fjölskyldustemning við Hagatorg
þennan frostkalda vetrarmorgun. Ekki svo að skilja að
feðgarnir kippi sér upp við veðrið, þeir eru bornir og
barnfæddir í Moskvu, þar sem frostið sýnir ekki bara
tennurnar, heldur bítur inn að beini.
Hóf ferilinn á Stalínstímanum
Það er ekki á hverjum degi sem goðsagnir standa á
sviðinu við Hagatorg en Gennadíj Rosdestvenskíj verð-
ur ekki betur lýst með öðru orði. Hann er sonur hins
rómaða hljómsveitarstjóra Nikolais Anosovs en tók sér
ættarnafn móður sinnar til að geta haslað sér völl á eigin
forsendum. Rosdestvenskíj hóf feril sinn sem hljóm-
sveitarstjóri í Bolshoj-leikhúsinu fyrir réttum sextíu ár-
um – meðan Jósef Stalín var enn við völd í Sovétríkj-
unum sálugu. Vegur hans óx hratt og allar götur síðan
hefur Rosdestvenskíj verið í hópi fremstu hljómsveit-
arstjóra í heimi. Mörg tónskáld hafa tileinkað honum
verk og hann frumflutt nokkrar öndvegistónsmíðar
undanfarinna áratuga.
Ekki er að sjá að þessi velgengni hafi stigið Rosdest-
venskíj til höfuðs. Ef eitthvað er bugtar hann sig fyrir
mér, sveitamanninum úr Eyjafirði. Viðmótið er hlýtt,
brosið breitt. Ég má hafa mig allan við til að sýna hon-
um hliðstæða virðingu. Eiginkona hans, Viktoria
Postnikova, konsertpíanistinn frægi, og sonurinn, fiðl-
arinn Alexander Rosdestvenskíj, eru ámóta ljúf á
manninn. Fjölskyldan er samankomin í hljómsveit-
arstjóraherberginu í iðrum Háskólabíós og þjappar sér
saman svo ég komist inn. Vonandi eru afdrepin rúm-
betri í Hörpunni!
Mikið hefur verið rætt og ritað um viðhorf Rosdest-
evnskíjs til Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Hann upplýsti
eftir fyrstu kynni sín af henni fyrir tveimur árum að
hún væri í hópi bestu hljómsveita í heimi og ítrekaði
það sjónarmið í Morgunblaðinu síðastliðinn fimmtudag.
„Hljómsveitin kom mér skemmtilega á óvart þegar ég
kom hingað fyrst. Ég hafði ekki gert mér grein fyrir því
að hún væri svona góð. Ég hafði aldrei heyrt í henni,
það er ekki nægilega auðvelt að nálgast hljóðritanir
hennar,“ segir hann. „Ég ætlaði varla að trúa mínum
eigin eyrum þegar ég steig fyrst á pallinn, það var engu
líkara en hljómsveitin hefði æft verkið, sem var Lenín-
gradsinfónía Sjostakovitsj, heillengi á undan. Það er
ekki algengt að hljómsveitir séu svona vel undirbúnar.
Það er stórmerkilegt að þessi fámenna þjóð skuli eiga
svona góða sinfóníuhljómsveit.“
Allar hljómsveitir afleitar
Að svo mæltu sný ég mér að frúnni, Viktoriu Postni-
kovu, og spyr hvort hún hafi jafnmikið álit á hljóm-
sveitinni.
„Nei, nei, henni finnst hljómsveitin ómöguleg,“ gríp-
ur Rosdestvenskíj stríðnislega fram í fyrir spúsu sinni,
„en þú veist að það er ekkert að marka hana. Einleik-
urum finnst allar hljómsveitir afleitar, þær spila alltaf of
hátt.“
„Hvaða vitleysa,“ segir Postnikova og lætur bóndann
ekki slá sig út af laginu. „Það á ekki við um píanóleik-
ara. Hljóðfærið er svo stórt og hljómmikið.“
Að öllu gríni slepptu kveðst Postnikova mjög hrifin af
hljómsveitinni. „Það var Mozart-konsert sem ég lék
hérna fyrir tveimur árum, einn sá erfiðasti í boði, og
hljómsveitin fór afar vel með hann.“
Á tónleikum Sinfóníunnar í Háskólabíó á fimmtudag-
inn kemur tekst Postnikova á við annað séní, Sergei
Prokofíev, píanókonsert númer 2. Á heildina litið hefur
Postnikova flutt á áttunda tug konserta á tónleikum um
dagana og óhætt að fullyrða að fáir núlifandi píanistar
hafi jafnmarga konserta á efnisskrá sinni.
Allt hefur breyst
en um leið ekkert
„Ég þekkti ekki Beethoven, svo gamall er ég
ekki,“ segir Gennadíj Rosdestvenskíj, aðalgesta-
stjórnandi Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Eig-
inkona hans, konsertpíanistinn Viktoria Postni-
kova, og sonurinn, konsertfiðlarinn Alexander
Rosdestvenskíj, eru með í för og ræða m.a. um
gæði SÍ, líf tónlistarmanna og Halldór Laxness.
Texti: Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Myndir: Ómar Óskarsson omar@mbl.is
Fjölskyldan í iðrum
Háskólabíós: Alex-
ander Rosdest-
venskíj, Viktoria
Postnikova og
Gennadíj Rosdest-
venskíj. Hjónin
ferðast núorðið allt-
af saman og son-
urinn er stundum
með í för.