SunnudagsMogginn - 30.10.2011, Blaðsíða 14

14 30. október 2011
viljandi. Lífið fer bara stundum aðrar
leiðir en mann langar til.“
Manneskjan alltaf eins í grunninn
Fáið þið eitthvað að segja um uppsetn-
ingu sýninganna sem þið takið þátt í
eða er þetta allt leikstjórinn?
Ilmur: „Já, við fáum það eins og allir
leikarar gera. Við erum listamenn“
(hlær).
Sigrún Edda: „Það er búið að vera mjög
skapandi andrúmsloft í þessari uppsetn-
ingu og því hafa allir haft tækifæri til að
leggja sitt í púkk til að gera sýninguna
betri.“
Ilmur: „Já, vinnan að baki þessari sýn-
ingu er búin að vera mjög ástríðufull.
Maður elskar þessar persónur.“
En finnst ykkur þessar persónur eiga
einhverja samleið með okkur í nútím-
anum?
Ilmur: „Já, það er kannski snilldin við
Tsjekhov að hann skrifar um manneskj-
una sem breytist aldrei í grunninn.
Verkið á svo sannarlega ennþá við í dag
því breyskleiki mannsins hefur örugg-
lega ekkert breyst í mörg þúsund ár.“
Sigrún Edda: „Tsjekhov skrifar svo flott-
ar persónur, við könnumst svo vel við
þær og þær eru svo breyskar og þær eru
svo hlægilegar og okkur þykir svo vænt
um þær af því að þær eru alveg eins og
við. Margir hafa líka velt fyrir sér fyrir
hvað Kirsuberjagarðurinn stendur og
það eru ólík svör við því. Hann getur
staðið sem tákn fyrir ástina, fegurðina,
náttúruna, allt sem maðurinn þráir að
tengja sig við. Fólkið í leikritinu hefur
misst tengslin við þennan garð. Ljúba
hefur veðsett hann upp í topp til að lifa
hátt, það eina sem hægt er að gera til að
bjarga henni úr skuldafeninu er að
höggva hann og byggja sumarbústaði.
Einhvers staðar las ég að á rússnesku
þýddi orðið kirsuberjagarður bæði lysti-
S
íðasta leikrit og jafnframt mest
leikna verk Antons Tsjekhovs
var frumsýnt í Borgarleikhúsinu
síðastliðinn föstudag. Þetta
klassíska verk, sem hefur ótal sinnum
verið sett upp hér á landi, er nú í leik-
stjórn Hilmis Snæs Guðnasonar. Þær
Sigrún Edda Björnsdóttir og Ilmur
Kristjánsdóttir leika mæðgur í verkinu
og svo skemmtilega vill til að það er
ekki í fyrsta sinn sem þær gera það á
sviði Borgarleikhússins en þær léku ein-
mitt líka mæðgur í Fólkinu í kjall-
aranum. Nú eru þessar mæðgur uppi á
mjög ólíkum tíma og persónurnar í
mjög ólíkum aðstæðum og liggur því
beinast við að spyrja þær hvort það sé
eitthvað sameiginlegt með þessum hlut-
verkum annað en mæðgnatengslin.
Sigrún Edda: „Mæðgnatengslin eru í
grunninn alls ekkert ólík. Báðar mæð-
urnar hafa upplifað mjög djúpa sorg og
svik, þær leiðast út í drykkju og neita að
horfast í augu við raunveruleikann. Þær
eiga það sameiginlegt að vera mjög
greindar, skemmtilegar og miklar
drottningar. Þær eru sjálfhverfar og líf
þeirra og athafnir hafa þau áhrif á börn-
in þeirra að þau lifa í ótta og óöryggi.“
Ilmur: „Það er bara eitthvað líkt með
öllum mæðgum. Það er alltaf einhver
strengur sem verður ekki rofinn, sama
hvað gengur á.“
Sigrún Edda: „Tímarnir eru náttúrlega
gjörólíkir en aðallega aðstæður þeirra.
Mamma Klöru í Fólkinu í kjallaranum er
alltaf blönk, drekkur ódýrt rauðvín úr
belju en Ljúba í Kirsuberjagarðinum lifir
hátt og drekkur rándýrt kampavín.“
Ilmur: „En það er samt alltaf þessi mikla
ást á milli mæðgna.“
Sigrún Edda: „Já, báðar þessar mæður
elska börnin sín mjög heitt en átta sig
ekki á því hvernig þær óviljandi eyði-
leggja fyrir þeim og þær gera það ekki
garður og nytjagarður. En kirsuberja-
garðurinn gefur ekki af sér ávexti sína
nema annað hvert ár, enginn í leikritinu
hefur þolinmæði til að bíða eftir því.
Það er hagkvæmara að höggva hann
niður, en hvers á kirsuberjagarðurinn
að gjalda á kostnað græðginnar?“
Ilmur: „En sá sem vill höggva kirsu-
berjagarðinn er alls ekki vondur maður.
Hans hugsjónir eru þær að garðurinn
fyllist af fólki, auðlegð og hamingju og
það er kannski það sem er snilldin í
verkinu. Það er enginn alvondur eða al-
góður og það er engin ákvörðun bara sú
eina rétta. Það eru bara allir með mis-
munandi hugsjónir og svo þurfum við
að spyrja okkur sjálf ákveðinna spurn-
inga. Hvað er Kirsuberjagarðurinn fyrir
okkur? Er hann til dæmis okkar Kára-
hnjúkar eða sjávarútvegurinn eða jafn-
vel eitthvað ennþá persónulegra eins og
heimilið okkar?“
Lína langsokkur í þeim báðum
Kynntust þið í gegnum leikhúsheim-
inn?
Sigrún Edda: „Nei, við bjuggum í sama
húsi á Óðinsgötu 6. Þá var Ilmur 11 ára
og dóttir mín á sama aldri og ég man
mjög vel eftir Ilmi. Hún var með stór og
mikil gleraugu sem stækkuðu augun og
hún var dálítið grallaraleg og ábúð-
arfull.“
Ilmur: „Og ég man líka mjög vel eftir
Sissu. Þegar maður labbaði framhjá
íbúðinni hennar heyrðust skrækar og
háværar raddir. Þá var hún að æfa sig af
því að hún var alltaf að lesa inn á
teiknimyndir. Mér fannst þetta allt
saman mjög spennandi.“
Sigrún Edda: „En þó að leiðir okkar hafi
legið fyrst saman á Óðinsgötunni þá
eigum við líka annað sameiginlegt.
Fyrsta stóra hlutverkið okkar beggja var
Lína langsokkur. Ég var Lína langsokkur
í Þjóðleikhúsinu 1983 og Ilmur hér í
Borgarleikhúsinu 2003.“
Ilmur: „Þannig að ég veit framtíð mína.
Hún var frú Prússulín í sýningunni þar
sem ég var Lína og ég hlýt því að vera í
hlutverki Prússulínar árið 2023. Ég þarf
greinilega ekki að hafa neinar áhyggjur
af framtíðinni ef ég feta í fótspor Sissu.“
Mynduð þið segja að þið væruð nán-
ar?
Ilmur: „Já, ég myndi segja það. Við Sissa
erum alla vega sammála um allt. Við er-
um andlega skyldar.“
Sigrún Edda: „Ef við viljum fá stuðning
einhvers staðar þá leitum við hvor til
annarrar.“
Hvernig væri að vera dóttir hennar
Sigrúnar Eddu?
Ilmur: „Ég væri auðvitað önnur gena-
samsetning. Ég er bara voða glöð að
vera vinkona hennar.“
Andlega skyldar
Leikkonurnar Sigrún Edda og Ilmur leika nú mæðgur í annað sinn.
Fyrst í Fólkinu í kjallaranum, nú í Kirsuberjagarðinum.
Signý Gunnarsdóttir signy@mbl.is
Kirsuberjagarðurinn
Morgunblaðið/Ómar
Leiðir þeirra Sigrúnar
Eddu og Ilmar hafa legið
saman frá því að Ilmur
var 11 ára og þær bjuggu
í sama húsi á Óðinsgöt-
unni.
Úr Kirsuberjagarðinum
sem nú er sýndur í
Borgarleikhúsinu.
’
Það eru bara allir
með mismunandi
hugsjónir og svo
þurfum við að spyrja okk-
ur sjálf, hvað er Kirsu-
berjagarðurinn fyrir okk-
ur? Er hann til dæmis
okkar Kárahnjúkar eða
sjávarútvegurinn eða
jafnvel eitthvað ennþá
persónulegra eins og
heimilið okkar?“