SunnudagsMogginn - 30.10.2011, Qupperneq 22

22 30. október 2011
Í
lítilli frétt í Morgunblaðinu í gær, 28. októ-
ber, segir: „Fundi strandríkjanna fjögurra,
Íslands, ESB, Færeyja og Noregs, um makríl-
veiðar, sem hófst í London á miðvikudag,
lauk í dag.
Fundurinn var uppbyggilegur en ákveðið var að
gera nú hlé á samningaviðræðunum, meðal annars
vegna kosninga í Færeyjum, og taka þráðinn upp
aftur í byrjun desember, að sögn Tómasar H. Heið-
ar, aðalsamningamanns Íslands í makrílviðræð-
unum.
Markmiðið með viðræðunum er ná sam-
komulagi um stjórn makrílveiðanna frá og með
næsta ári.“
Strandríkið stóra
Makríllinn hefur gert sig gildandi innan fiskveiði-
lögsögunnar okkar síðustu árin. Íslendingar hafa
tekið nokkurt mið af þeirri staðreynd og aukið
hlutdeild sína í veiðum úr þeim stofni. Því hefur
verið misjafnlega tekið af þeim sem áður höfðu
slegið eign sinni á stofninn. Þess vegna eru komnar
upp deilur á milli þeirra sem telja sig hafa hags-
muna að gæta og fundir verið haldnir til að reyna
að leysa úr þeim. Hefur nú verið gert hlé á þeim
fundum. Það er efni litlu fréttarinnar. En það sem
athyglisverðast er við fréttina er þó allt annað. Það
er rætt um „strandríkin fjögur“. Við könnumst öll
vel við þrjú þeirra: Ísland, Noreg og Færeyjar. En
fjórða „strandríkið“ kemur á óvart. Það er Evr-
ópusambandið. Ákafir stuðningsmenn stækkunar
þess sambands neita því harðlega að það sé að
þróast í átt til ríkis. Þeir segja að sú staðreynd að
það hafi krafist og fengið sérstakan þjóðsöng sé
ekki til marks um að það reyni að taka upp öll tákn
ríkis. Það að það kjósi sér sérstakan forseta sé því
síður til marks um það sama. Ekki heldur að það
hafi tekið til við að opna sendiráð úti um allan
heim á meðan fjárhagslegar þrengingar þvingi
sjálfstæð ríki til að loka sínum. Ekki heldur þó að
það hafi komið sér upp sérstökum ríkisfána og
krefjist þess að sá fáni standi jafngildur við hlið
þjóðfána í sölum allra þjóðþinga aðildarlanda. Og
þeir fullyrða að það hafi enga merkingu heldur að
það sé þegar komið með seðlabanka sem nái til 17
sambandsríkja og svokallaðir seðlabankar sömu
ríkja séu nú eingöngu ósjálfstæðir skýrslusafnarar
og peningadreifarar fyrir þann seðlabanka. Og
auðvitað skiptir það ekki heldur máli að nú sé svo
komið að drýgstur hluti „löggjafar“ aðildarríkj-
anna sé aðeins ljósritun á „tilskipunum“ frá ESB til
þeirra, sem þeim er skylt að samþykkja. Og ekki
dugar það heldur sem ætti þó eitt að duga að dóm-
stóll Evrópusambandsins á síðasta orðið í flestum
málum en ekki Hæstiréttur viðkomandi ríkis.
Ekkert af þessu dugi til að sannfæra ESovétB sinna
um hve alvarleg þróun sé þegar orðin. Ekki þarf að
undra þótt íslenska utanríkisráðuneytið, sem gerir
fátt annað nú orðið en að telja dagana til sinna evr-
ópsku jóla, sjái ekkert að því að líta á ESB sem
„strandríki“. Og það 98 ára gamla blað, Morg-
unblaðið, skrifar þetta eins og sjálfsagt sé, sem það
einmitt er, þótt réttir aðilar neiti að viðurkenna al-
vöruna sem í því felst.
Kostuleg Kastljósviðtöl
RÚV er hætt að kenna sig við íslenska ríkið, eins og
kunnugt er. (Deild í Samfylkingunni þykir sjálfsagt
fullríflegt að kenna sig við ríkið sem heild). Þar
ræddi fréttamaður í Kastljósi við embættismann
frá Bandaríkjunum, sem hafði þó dapurlega fátt
nýtt fram að færa. En spjall hinna tveggja vísu
kvenna í Kastljósinu snerist nokkuð um hvalveiðar
Íslendinga og íslenski fréttamaðurinn lauk þeim
þætti umræðunnar skyndilega með undarlegu
persónulegu innskoti um að það mál myndi ESB
leiða til lykta! Sú bandaríska varð undurfurðuleg á
svipinn en þó ekki eins og furðulostnir áhorfendur
sem skyldaðir eru til að standa straum af kostnaði
við þessa starfsemi. Það hafði farið framhjá við-
mælandanum og áhorfendum að Ísland væri þegar
gengið í ESB. Er nauðsynlegt að minna á að þótt
Samfylkingin og Fréttastofa RÚV kunni að hafa
fengið að „kíkja í pakkann“ fyrir mörgum árum og
þegar gengið í ESB er það ekki fullnægjandi til að
málið teljist frágengið, svo undarlega sem það
örugglega hljómar. Sami fréttamaðurinn var svo á
ferðinni daginn eftir til að ræða við Martin Wolf,
einn af fremstu fjölmiðlamönnum úr röðum hag-
fræðinga í veröldinni. Fréttamaðurinn byrjaði á að
taka fram til öryggis að Martin Wolf væri ekki sér-
fræðingur um málefni Íslands! En svo vill til að
Wolf hefur fjallað óvenjulega mikið um mál sem
snerta Ísland, svo sem um Icesave og verið miklu
hliðhollari málstað íslensku þjóðarinnar í því máli
en fréttastofan, sem er á framfærslu þjóðarinnar.
Og eftir því sem á viðtalið leið varð ljóst að frétta-
maðurinn hefði getað verið stoltur ef hann sjálfur
hefði haft sömu forsendur til að geta rætt um efna-
hagsmálefni Íslands og aðkomumaðurinn. Frétta-
konan byrjaði samtal sitt við Martin Wolf, til að
ræða um gjaldmiðilsmál, – króna, evra – með því
að minna á hvað íslenska krónan væri voðalega lítil
– „sú minnsta í heimi“ eins og það heitir. Nú
myndu áhorfendur ætla að mikið lengra væri
naumast hægt að tala krónuna niður, væri þess
þörf, áður en Martin Wolf fengi að tjá sig. En ekki
var nóg komið. Fréttamaðurinn tók fram, til ýtr-
asta öryggis, að íslenska krónan væri minni en
„Disney-dollarinn“. Ekki skal dregið í efa að þetta
þyki fyndinn innanhúsbrandari á Óðinsvéum, en
ekki er endilega auðséð að hann eigi erindi út úr
söfnuðinum. Hafi markmiðið verið að ná fram
meiri furðu og fyrirlitningarsvip hjá viðmælanda
en hinum bandaríska daginn áður kann að vera að
það hafi tekist. Þótt sá fyrirvari hafi verið sleginn af
fréttamanninum í upphafi viðtals að Martin Wolf
væri ekki sérfræðingur um efnahagsmál á Íslandi
var aulatal af þessu tagi óþörf viðbót. Jafnvel þótt
fréttafólkið í Efstaleiti noti peninga úr gömlum
matadorboxum til að byggja upp kaffisjóðinn hjá
sér myndi það ekki heldur eiga neitt erindi í al-
menna og vitræna umræðu á válegum tímum. Hin
„upplýsta umræða“ samfylkingarfólksins virðist
raunar eiga best heima hjá hinum yfirlýstu sjálfum.
Þessi undarlega aðkoma fréttakonunnar gerði
svo sem ekki mikið til. Hinn reyndi fréttahaukur
hinum megin við myndavélina gerði rétt í því að
leiða slíkt kjánatal hjá sér og sýna eðlilega hlut-
tekningu. Hann var jú vissulega að ræða við full-
trúa frá langminnstu ríkisfréttastofu í heimi.
Fréttastofu sem nær ekki til nærri jafnmargra á tíu
árum og koma í skemmtigarðinn fræga í Flórída á
einum mánuði og hlýtur því að vera að drepast úr
minnimáttarkennd og vilja að þjóðin sín beri sig
ekki betur. En mestu skipti að Martin Wolf vissi
sem var að umræðan um evruna snýst ekki um það
hve margir notendur hennar eru. Hann vissi og
benti á að sveiflur í gengi gjaldmiðils verða hvort
sem hann er stór eða smár og öllu skiptir að sveifl-
urnar hafi tengsl við efnahagsástand þess ríkis sem
býr við myntina. Umræðan í heiminum snýst um
það hvort sameigjnlegur gjaldmiðill margra sjálf-
stæðra þjóða fái staðist eða ekki. ALLIR, (og er það
orðað svo þótt Samfylkingin og fréttastofa hennar
séu vissulega ekki með), allir viðurkenna að sann-
ast hafi í umrótinu upp á síðkastið að slík sameig-
inleg mynt fái ekki þrifist að óbreyttu. Deilan snýst
einungis um það hvort hætta eigi evrutilrauninni,
sem svo illa hafi reynst eða svipta þátttökuríkin í
áföngum sífellt stærri hluta sjálfstæðis síns uns
öruggt sé orðið að fullveldisafsal ríkjanna dugi til
að evran haldi velli.
Næst reyndi fréttamaðurinn að fá „barrosobá-
biljuna“ staðfesta af Martin Wolf. Hún gengur út á
að ekkert sé að evrunni, en alfarið beri að kenna
ríkjunum sem hafi hagað sér eins og óþægir krakk-
ar um sínar ófarir. Wolf fór samviskulega og sein-
þreyttur yfir þá staðreynd að efnahagslegir hags-
Reykjavíkurbréf 28.10.11
Strandríkin fjögur