Fréttablaðið - 01.12.2011, Blaðsíða 42
42 1. desember 2011 FIMMTUDAGUR
Nú er tími til að gefa
...og líka þiggja.
Skráðu þig á americanexpress.is og fáðu tvöfalda
Vildarpunkta Icelandair af allri veltu til 15. desember!
Jólabónus Icelandair
American Express®
Þema alnæmisdagsins 2011 er Náum núllpunkti (Getting to
Zero).
Það eru samtökin The World
AIDS Campaign sem ákvarða
þema alnæmisdagsins og í ár
beina þau sjónum sínum að útrým-
ingu dauðsfalla af völdum alnæmis
og þannig þrýsta þau á stjórnvöld
um víða veröld að auka aðgengi að
meðferð. Af 33,3 milljónum HIV-
smitaðra í heiminum í dag er talið
að 15 milljónir þurfi á ævilangri
meðferð að halda. Aðeins þriðjung-
ur þeirra á kost á meðferð. Megin-
markmið samtakanna eru engin
nýsmit af HIV, engir fordómar
gagnvart HIV-smituðum og engin
dauðsföll af völdum alnæmis.
Til að ná þessum markmiðum er
sett fram eftirfarandi áætlun í 10
liðum fram til ársins 2015:
● Smiti gegnum kynmök fækki um
helming og einkum er lögð áhersla
á ungt fólk, samkynhneigða og þá
sem stunda vændi.
● Smit frá móður til barns við fæð-
ingu verði úr sögunni og dauðsföll-
um mæðra vegna alnæmis, fækki
um helming.
● Nýsmit vegna fíkniefnaneyslu
verði úr sögunni.
● Alþjóðlegt aðgengi að veirulyfj-
um fyrir HIV-smitaða sem þurfa á
þeim að halda.
● Dauðsföllum af völdum berkla
meðal HIV-smitaðra fækki um
helming.
● HIV-smituðum og aðstandend-
um þeirra verði tryggð með lögum
félagsleg réttindi og aðgengi að
nauðsynlegri heilbrigðisþjónustu
og stuðningi.
● Löndum sem hafa ströng hegn-
ingarákvæði vegna HIV-smits,
vændis, fíkniefnaneyslu eða sam-
kynhneigðar sem koma í veg fyrir
nauðsynlega þjónustu, verði fækk-
að um helming.
● Löndum sem hafa HIV-tengdar
hömlur á komu, landvistarleyfi og
búsetu, verði fækkað um helming.
● Sérstakar þarfir HIV-smitaðra
kvenna og stúlkna verði virtar.
● Kynbundið ofbeldi verði ekki
liðið.
World AIDS Campaign leggur
til að í hverju landi fyrir sig verði
einn eða fleiri þessara punkta
árlega settir í brennidepil þann-
ig að öllum markmiðum verði náð
2015.
Hver er staðan á Íslandi?
Fyrsta tilfelli HIV-sýkingar var
greint á Íslandi árið 1983. Fram til
ársloka 2010 hafa alls 257 einstak-
lingar á Íslandi greinst. Dauðs-
föll af völdum alnæmis eru 38 frá
upphafi en 66 einstaklingar hafa
greinst með alnæmi. Það sem af
er þessu ári hafa 20 einstaklingar
greinst til viðbótar með HIV. Bætt
HIV-lyfjameðferð og gott aðgengi
smitaðra einstaklinga að þjónustu
hefur gjörbreytt lífslíkum þeirra.
Barnshafandi HIV smitaðar konur
fá viðeigandi lyfjameðferð á með-
göngu. Barnið fær lyfjameðferð
fyrstu vikur ævi sinnar og ekkert
þessara barna er smitað af HIV.
Á Íslandi hefur einstaklingum
með nýtt HIV-smit fjölgað sein-
ustu ár og mesta fjölgunin er í hópi
þeirra sem sprauta sig með fíkni-
efnum. Af þeim 20 einstaklingum
sem hafa greinst með HIV-smit
það sem af er þessu ári hafa 13
smitast við notkun fíkniefna.
Enn eru fordómar gagnvart
HIV-smituðum. Fæstir þeirra
þora að segja frá smitinu af ótta
við fordóma meðal vinnufélaga,
fjölskyldu og vina. Fyrir utan
álag sem fylgir því að greinast
með langvinnan sjúkdóm, valda
fordómar mikilli byrði fyrir hinn
smitaða.
Samtökin HIV Ísland hafa unnið
mikið forvarnarstarf síðustu 23
ár með fræðslu og öflugri baráttu
gegn fordómum og staðið fyrir
umfangsmiklu fræðslustarfi í
grunnskólum landsins seinustu
10 árin. HIV Ísland og Göngu-
deild smitsjúkdóma á Landspítala
hafa staðið fyrir fræðslu fyrir
meðferðar stofnanir og fangelsi.
Á Göngudeild smitsjúkdóma á
Landspítala er boðið upp á lyfja-
eftirfylgd og stuðning fyrir þá
HIV-smitaða sem eru í neyslu
eða eru að koma sér úr neyslu.
Þar er einnig boðið upp á ráðgjöf
fyrir þá sem óska eftir HIV-prófi.
Bæði ráðgjöfin og blóðprufan er
einstaklingnum að kostnaðar-
lausu. Starfsmenn verkefnisins
Frú Ragnheiðar á vegum Reykja-
víkurdeildar Rauða Kross Íslands
hafa unnið mikið forvarnarstarf í
Reykjavík með dreifingu ókeypis
nála og sprauta auk fræðslustarfs.
Aðgengi að hreinum nálum og
sprautum þarf að vera til staðar
allan sólarhringinn, alla daga en
slíku er ekki til að dreifa í dag.
Ekki má gleyma að HIV er kyn-
sjúkdómur og því er nauðsynlegt
að auka aðgengi að smokkum. Í
dag eru smokkar lúxusvara með
álögur í Ríkissjóð í samræmi við
það.
Í allri þeirri umræðu sem hefur
verið undanfarin misseri um HIV-
smit meðal fíkniefnaneytenda á
Íslandi verður að hafa hugfast,
að flestir með HIV-smit hérlendis
hafa ekki smitast vegna fíkniefna-
neyslu heldur með kyn mökum.
Flestir þeirra stunda vinnu og
lifa lífinu á sama hátt og sá sem
er ósmitaður.
Það er ábyrgð okkar allra í
samvinnu við heilbrigðis yfirvöld
á Íslandi að vinna að því að ná
markmiðum The World AIDS
Campaign fyrir árið 2015! Í þema
alnæmisdagsins 2011 endurspegl-
ast bjartari framtíðarsýn en áður
fyrir alþjóðasamfélagið, bæði
gagnvart HIV-smituðum og for-
vörnum gegn HIV-smiti. Hverj-
um hefði dottið í hug í árdaga
faraldurs ins að það væri raunhæft
markmið að komast á núllpunkt?
Náum núllpunkti!
Vorið 1991 afhenti Björk Guð-mundsdóttir þáverandi mennta-
málaráðherra, Svavari Gestssyni,
kröfu fyrir hönd íslenskra tónlist-
armanna um að jafnræðis skyldi
gætt milli listgreina í nýjum lögum
um virðisaukaskatt. Nýkynnt
stefna ríkisstjórnar var nefnilega
á þann veg að allar listgreinar
skyldu undan þegnar virðisauka-
skatti – nema hryntónlist og tónlist
á geisladiskum. Þetta skóp mikinn
samkeppnishalla, ekki síst milli
útgefenda vsk- fjálsra bóka og vsk-
skyldra geisladiska og bitnaði mjög
á tónlistarfólki. Eftir fimmtán ára
baráttu náði SAMTÓNN, Samtök
tónlistarrétthafa, þeim langþráða
árangri gagnvart stjórnvöldum
árið 2007 að geisladiskar og bækur
skyldu loks færðar í sama virðis-
aukaskattþrep, 7% , en bækur höfðu
þá um allangt skeið borið 14% og
tónlist 24,5%. Eftir sat hins vegar
tónlist í rafrænu formi sem enn bar
24,5% virðiskaukaskatt – og sama
gilti um rafbækur.
Þökk sé efnahags- og skatta-
nefnd undir forystu Helga Hjörvar
að leiðrétting þessa átti sér nýverið
stað. Þetta fór ekki hátt en Dagur
íslenskrar tónlistar er kjörinn til að
vekja athygli á þessari réttmætu og
langþráðu leiðréttingu.
Tuttugu ára baráttu tónlistafólks
og útgefenda fyrir þessu sjálfsagða
og brýna jafnréttismáli er hérmeð
lokið. Aukinn skilningur á gildi
stéttarinnar og framlagi hennar til
samfélagsins speglast í ákvörðun
efnahags- og skattanefndar. Henni
skulu færðar bestu þakkir.
Þakkir
Ég vil byrja á því að þakka þér ágæti borgarstjóri fyrir mál-
efnalega grein um leikskólamál og
skorti á gullnámum undir Ráðhúsi
Reykjavíkur. Allir leikskólakenn-
arar sem ég þekki gera sér fulla
grein fyrir því að engar gullnám-
ur eru í Ráðhúsi Reykjavíkur. Þeir
vita hins vegar að börn eru gull-
námur og hlutverk leikskólakenn-
ara er að fá þau til að glóa. Ég hef
nú samt ýmislegt um fullyrðing-
ar þínar í annars ágætri grein að
athuga.
Það er rétt sem þú segir að tals-
verður hiti var í leikskólakennur-
um þegar sest var við samninga-
borðið, vegna þess að þeir höfðu
dregist verulega á eftir viðmið-
unarstéttum í launum. Kröfðust
leikskólakennarar þess að laun
þeirra yrðu leiðrétt. Viðsemjendur
okkar viðurkenndu að talsverður
launamunur hafði myndast á leik-
skólakennurum og viðmiðunar-
stéttum en voru fyrst um sinn
ekki sammála því að það ætti að
leiðrétta hann núna. Eins og flest-
ir vita kostaði það harða baráttu
að knýja fram samkomulag um
tímasetta launaleiðréttingu.
Mjög snemma í samninga-
ferlinu buðum við upp á þann
kost að hluti launaleiðrétting-
arinnar væri gerður með því
að binda í kjarasamninga hið
svokallaða neysluhlé. Því var
alfarið hafnað af þeim aðilum
sem fara með samningsumboðið
fyrir hönd Reykjavíkurborgar. Sú
leið sem var farin er allt önnur
og er vel útlistuð í fylgiskjali 3 í
kjarasamningi. Það er því mjög
ósmekklegt að halda því fram að
vegna þess að við höfðum boðið
upp á þessa leið værum við að
samþykkja að þessar greiðslur
yrðu teknar af leikskólakennurum
í Reykjavík þegar blekið á nýgerð-
um kjarasamningi væri þornað.
Það kom fáum leikskólakenn-
urum á óvart að Reykjavíkurborg
skyldi fella niður neysluhléið,
enda er það búið liggja í loftinu á
hverju ári frá því 2008. Það sem
kom eins og köld vatnsgusa fram-
an í leikskólakennara í Reykjavík
var að greiðslurnar yrðu eingöngu
teknar af þeim sem eru í Félagi
leikskólakennara. Með því erum
við ekki að hvetja til þess að þeir
sem eru í Félagi stjórnenda leik-
skóla, Starfsmannafélagi Reykja-
víkur, BHM eða Eflingu missi
þessar greiðslur, heldur fögnum
við því að þetta fólk haldi laun-
unum sínum. Við mótmælum því
hins vegar harðlega að sitja ekki
lengur við sama borð.
Það er ekki rétt sem þú segir
að Reykjavík sé eina sveitar-
félagið sem greiði neysluhlé því
Húsavík gerir það líka. Allt tal
um að það sé minna álag á leik-
skólum í Reykjavík í dag en árið
2007 vísa ég til föðurhúsanna.
Máli mínu til til stuðnings bendi
ég á bréfið „Hvaða fiskur er í
Reykjavík?“ sem ég sendi þér og
öðrum ráðamönnum hjá borg-
inni um afleysingarmál 24.10. sl.
Hvorki þú né aðrir sáu sér fært að
svara því bréfi efnislega. Bréfið
var eingöngu ritað til að vekja
athygli á því sem ég tók svo vel
eftir þegar ég byrjaði í starfi for-
manns Félags leikskólakennara.
Þegar mér var ljóst að bréfinu
yrði ekki svarað hafa birst viðtöl
við mig um efni þess í blöðunum
Fréttatímanum og Reykjavík. Ég
fagna því að þú viðurkennir að
bæta þurfi starfsumhverfi leik-
skólakennara eins og kemur fram
í niður lagi greinar þinnar. Við
vitum nefnilega báðir að það að
viðurkenna vandann er fyrsta
skrefið.
Aðeins meira af
leikskólamálum Jón
Alnæmi
Már
Kristjánsson
yfirlæknir
smitsjúkdómadeildar
Landspítala
Bergþóra
Karlsdóttir
hjúkrunarfræðingur
Menning
Jakob Frímann
Magnússon
Formaður FTT,
Félags tónskálda og
textahöfunda
Leikskólamál
Haraldur F.
Gíslason
Formaður Félags
leikskólakennara
Það er ábyrgð okkar allra í samvinnu við
heilbrigðisyfirvöld á Íslandi að vinna að
því að ná markmiðum The World AIDS
Campaign fyrir árið 2015!