Morgunblaðið - 29.07.2010, Blaðsíða 11

Hópurinn Hundaeigendur í Retrieverdeild Hundaræktarfélags Íslands fagna 30 ára afmæli á Úlfljótsvatni.
hafa fengið þrjár fyrstu einkunnir í úrvalsflokki auk
þess að vera með sýningarárangur. Nú eru komnir
sextán veiðimeistarar hjá retrieverhundum,“ segir
Guðmundur og segir að titillinn sé ákveðið markmið
og keppikefli.
Öflugur gagnagrunnur
Á nokkurra ára fresti fara fram deildarsýningar
á vegum Retrieverdeildarinnar. Deildarsýningar eru
yfirleitt haldnar að sumri til og reynt að hafa þær úti
við. „Sýningarnar eru eins formlegar og stóru al-
þjóðlegu sýningarnar sem Hundaræktarfélag Íslands
heldur en oft er skemmtilegra andrúmsloft enda fara
þær fram við tjaldstæði og mikið er af fólki og hund-
um,“ segir Guðmundur en sýningar og veiðipróf eru
hluti af ræktunarstarfi. „Þarna er verið að prófa
meðfædda eiginleika en ásamt þeim er einnig litið til
útlits og heilsufars við ræktun. Allt þrennt fer í
gagnagrunn en Retrieverdeildin er með opinn og öfl-
ugan gagnagrunn á heimasíðu sinni, retriever.is, þar
sem finna má ræktendur og alla skráða retriever-
hunda, bæði lifandi og dauða, sem hafa verið ættbók-
arskráðir á Íslandi, árangur þeirra og heilsufar frá
upphafi,“ segir Guðmundur en hann er jafnframt í
forsvari fyrir ræktunarstjórn, leiðbeinir um ræktun
og mælir með hundum ef leitað er eftir því.
Glæsileg afmælishátíð
Á afmælishátíðinni við Úlfljótsvatn fóru fram
stærsta veiðipróf og jafnframt stærsta deildarsýning
sem Retrieverdeildin hefur haldið. „Við þurftum tvo
dómara til að dæma í veiðiprófinu en um 30 hundar
tóku þátt í prófinu. Þetta
voru í rauninni tvö heil
próf því vanalega er há-
markið 16 hundar á dóm-
ara,“ segir Guðmundur en
margir nýir hundar tóku
þátt í byrjendaflokki. „Það var skemmtilegt að í til-
efni afmælishátíðarinnar kom hingað danskur sýning-
ardómari, dýralæknirinn Jens Erik Sønderup, sem
hefur starfað með okkur frá því deildin var stofnuð.
Hann kom hingað fyrir 30 árum og ræktunardæmdi
hunda um það leyti þegar ættbókarskráning var að
hefjast hér á landi og hefur síðan komið hingað til
lands margoft til að dæma veiðipróf og sýningar.
Hann er því eins konar guðfaðir retrieverhundanna
okkar,“ segir Guðmundur en deildin hefur verið í
samstarfi við erlenda dómara fyrir bæði sýningar og
veiðipróf. Að sögn Guðmundar gekk hátíðin vel fyrir
sig og voru þátttakendur einstaklega heppnir með
veður báða dagana.
Hlátrasköll Dómararnir Sigurður Magnússon og Jens
Erik Sønderup með Kirsten Lynge fyrir miðju.
Á hverju sumri
eru haldin sjö til
átta veiðipróf.
Daglegt líf 11
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. JÚLÍ 2010
Þeir sem eru 67 ára og eldri og hafa búið á Íslandi í til-
skilinn tíma geta átt rétt á ellilífeyri frá Trygg-
ingastofnun. Rétt til örorkulífeyris eiga þeir sem eru á
aldrinum 18 – 67 ára og hafa verið metnir 75% öryrkjar.
Til að virkja mögulegan rétt þarf að skila umsókn til
Tryggingastofnunar ásamt umbeðnum fylgigögnum.
Réttur til lífeyris er auk þess háður lengd búsetu í land-
inu og tekjutengdur. Til að tryggja að lífeyrisþegar fá
greitt út í samræmi við sinn rétt fer árlega fram end-
urreikningur og uppgjör á lífeyri og tengdum bótum hjá
Tryggingastofnun ríkisins. Við endurreikning eru
greiðslur til lífeyrisþega bornar saman við tekjuáætlanir
þeirra og skattframtal fyrir sama ár. Um er að ræða
endurreikning grunnlífeyris, tekjutryggingar, heimilis-
uppbótar, aldurstengdrar örorkubótar, orlofs- og desem-
beruppbóta og vistunarframlags.
Hvað þýðir endurreikningur?
Hafi lífeyrisþegi fengið of lágar greiðslur á árinu, til
dæmis vegna þess að í tekjuáætlun var gert ráð fyrir
hærri tekjum en raun varð á, fær hann vangreiðsluna
greidda út. Áður en til útborgunar á inneign kemur
verða hugsanlegar eldri skuldir lífeyrisþega við Trygg-
ingastofnun greiddar upp. Hafi lífeyrisþegi aftur á móti
fengið greitt meira en rétturinn stóð til, vegna þess t.d.
að árstekjur hans urðu hærri en gert var ráð fyrir eða
misfarist að láta Tryggingastofnun vita um tekjubreyt-
ingar, er ofgreiðslan innheimt.
Hvenær er hægt að sjá niðurstöður uppgjörs?
Næstu daga fá lífeyrisþegar sent bréf með nið-
urstöðum uppgjörsins fyrir árið 2009. Í því bréfi eru
jafnframt upplýsingar frá Ríkisskattstjóra um breyt-
ingar sem hafa orðið á tekjum innan ársins 2009. Nið-
urstöður hvers og eins verða einnig aðgengilegar á raf-
rænum þjónustusíðum Tryggingastofnunar, tryggur.is.
Frekari upplýsingar um uppgjörið er að finna að vef
Tryggingastofnunar www.tr.is Andmælaréttur Ef lífeyr-
isþegar eru ósáttir við niðurstöðuna geta þeir andmælt
henni og rökstutt með gögnum. Andmælum er hægt að
koma á framfæri rafrænt á tryggur.is eða á eyðublaði
sem er á vef stofnunarinnar tr.is og á afgreiðslustöðum
hennar.
Úrskurðarnefnd almannatrygginga
Rísi ágreiningur um grundvöll, skilyrði eða upphæð
bóta er unnt að kæra ákvörðunina til Úrskurðarnefndar
almannatrygginga.Kærufrestur er þrír mánuðir. Starfs-
fólk Þjónustumiðstöðvar og umboða veitir nánari upp-
lýsingar um rétt til töku lífeyris, endurreikning og upp-
gjör. Sími 560 4400, netfang á tr@tr.is. Lög og
reglugerðir til grundvallar endurreikningi: Lög um al-
mannatryggingar nr.100/2007 Reglugerð nr. 598/2009
um útreikning, endurreikning og uppgjör tekjutengdra
bóta og vistunarframlags frá Tryggingastofnun ríkisins.
Ásta Arnardóttir, deildarstjóri kynningarmála
hjá Tryggingastofnun ríkisins.
Endurreikningur og uppgjör
Eldri borgarar Réttur til lífeyris er háður lengd búsetu.
Þinn réttur
Það þarf ekki að vera mjög erfitt að
koma sér í gott form en hinsvegar
getur verið erfitt að koma sér af stað.
„Hálfnað er verk þá hafið er“ á vel við
þegar kemur að þessu en allt of marg-
ir láta ræktina sitja á hakanum og
segjast ævinlega ætla að byrja daginn
eftir.
Hér eru nokkur ráð um hvernig
megi koma sér af stað en þegar mað-
ur er kominn í gang er auðvelt að
halda áfram.
 Gerðu skriflegan samning við sjálf-
an þig. Í samninginn skaltu setja öll
takmörkin þín og ástæðurnar fyrir því
að þú vilt ná þeim. Undirritaðu hann
að lokum. Það er auðveldara að ná
takmörkum sínum ef maður hefur
þau skrifuð niður og manni finnst
maður skuldbundinn til að ná þeim
með því að rita nafnið sitt á papp-
írinn.
 Settu þér lítil markmið sem er auð-
velt að ná. Ef takmarkið er að léttast
skaltu taka þolæfingar 2-3 sinnum í
viku í 20 mínútur í senn. Svo skaltu
lengja tímann smátt og smátt upp í
25 mínútur, 30, 35 o.s.frv. Þú munt
sjá og finna mun á þér innan skamms.
 Fáðu þér einkaþjálfara. Þjálfarinn
gætir þess að þú takir þær æfingar
sem þú þurfir og gerir þær rétt. Hann
hvetur þig og leiðbeinir þér að ná tak-
marki þínu.
 Taktu til í ísskápnum. Hentu öllum
óhollum mat í ruslið því, eins og gefur
að skilja, það er ekki hægt að borða
óhollan mat þegar þörfin vaknar ef
hann er ekki til á heimilinu. Fylltu ís-
skápinn frekar af ferskum ávöxtum
og niðurskornu grænmeti sem er auð-
velt og fljótlegt að grípa í.
 Haltu þig frá vigtinni. Notaðu frek-
ar fötin þín til að mæla árangurinn.
Þar sem vöðvar eru þyngri en fita
gætir þú verið að minnka talsvert í
ummáli án þess að léttast mikið.
 Gerðu það sem þér finnst
skemmtilegt. Það hvetur þig áfram að
ganga, hjóla, fara í hóptíma í líkams-
ræktarstöðinni eða gera annað sem
þér finnst skemmtilegt. Með því að
blanda saman ólíkum æfingum sem
þú hefur gaman af kemurðu frekar í
veg fyrir að þú fáir leiða á æfingum.
 Gerðu æfingarnar hluta af daglegu
lífi. Tímasettu æfingarnar líkt og þú
ákveður hvenær þú ferð í hádegismat
og hvað þú ætlar að gera í hléinu. Það
vill enginn missa úr máltíð og þú ætt-
ir heldur ekki að vilja missa úr æf-
ingu.
 Hvettu þig áfram með tónlist. Þú
verður hressari og finnst ánægjulegra
að æfa ef þú ert með uppáhalds-
tónlistina í eyrunum á meðan.
 Æfðu með vini. Það hjálpar ykkur
báðum að ná markmiðum ykkar ef þið
eruð til staðar til að hvetja hvorn ann-
an.
 Verðlaunaðu þig. Þegar þú nærð
skammtímamarkmiði skaltu gera vel
við þig, t.d. með því að kaupa nýja flík
eða gera annað sem lætur þér líða vel.
Hálfnað verk þá hafið er
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Á fullt Gerðu æfingar hluta af daglegu lífi þínu og haltu þig frá vigtinni.
Komdu þér í gang í ræktinni
Lúðan er stórkostlegur fiskur og hér
grillum við hana á sama máta og íbú-
ar Palermo á Sikiley grilla gjarnan
sverðfiskinn. Lúðan er að sjálfsögðu
miklu betri kostur.
Lúðusneiðar
2-3 dl heimatilbúið brauðrasp
1 msk. fennel-krydd
4 hvítlauksgeirar, mjög fínt saxaðir
1 lúka flatlaufa steinselja
3 msk. ólívuolía, salt og pipar
sítrónubátar
Aðferð Blandið saman brauðraspi,
fennel, hvítlauk, saxaðri steinselju,
ólívuolíu og klípu af salti. Það þarf að
væta raspið vel upp úr olíunni. Best
er að nota heimatilbúið brauðrasp.
Penslið lúðusneiðarnar með smá
ólívuolíu og ýtið þeim svo ofan í rasp-
blönduna þannig að hún þeki vel báð-
ar hliðar.
Grillið fiskinn og berið fram með
sítrónu. Hvað annað en suðurítalskt
hvítvín með þessu? Til dæmis hið
ljúfa A Mano Fiano-Greco.
Steingrímur Sigurgeirsson
Fleiri uppskriftir má finna á Matur og
vín-vef Morgunblaðsins: mbl.is/matur
og á vinotek.is.
Góður og hollur fiskur á grillið
Girnileg Vel krydduð lúða á grillið að hætti Palermo-búa.
Lúða að hætti Palermo-búa