Morgunblaðið - 19.11.2010, Blaðsíða 23

23
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. NÓVEMBER 2010
Rautt spjald Það er engu líkara en að gangbrautarvörðurinn sé að lyfta rauða spjaldinu, en líkast til hefur hann þó aðeins verið að vísa niðurlútum skólakrökkum yfir umferðarþungan veginn.
Golli
Bruno Waterfield,
blaðamaður The Daily
Telegraph í Brussel,
hefur í skrifum fjallað
ítarlega um evrópsk
málefni og Evrópu-
sambandið frá árinu
2000. Á vefnum EU-
observer (www.eu-
observer.com) er ný-
leg grein eftir hann
sem ber heitið „Evr-
ópusambandið eða
frelsi Íra“ (The EU versus Irish
freedom).
Í greininni leggur blaðamaðurinn
út af ræðu forseta
ráðherraráðs Evrópu-
sambandsins, Her-
mans Van Rompuys,
sem hann flutti í síð-
ustu viku. Ræðan er
talin vera svar við
vaxandi gagnrýni á
Evrópusambandið
innan landa sam-
bandsins, ekki síst
meðal Íra. Ræða Van
Rompuys er full yf-
irlætis gagnvart gagn-
rýnisröddum og ljóst
að forsvarsmenn sam-
bandsins svara slíkum efasemdum
af fullri hörku. Þessu gerir blaða-
maðurinn ágæt skil og vekur at-
hygli á þeim tóni sem Van Rompuy
slær í ræðunni en hann segir meðal
annars: „Í hverju aðildarríki finnst
fólk sem trúir því að land þeirra
geti komist einsamalt af í al-
þjóðavæddum heimi. Það er meira
en blekking; það er lygi“ (þýð.
greinarhöfundur).
Líkt og blaðamaðurinn bendir á
þá er þarna um mikinn hroka að
ræða gagnvart sjálfstæði og full-
veldi þeirra þjóða sem Van
Rompuy talar til og ljóst að spjót-
unum er beint að Írum. Við þetta
má bæta að efi Portúgala um að
framtíð þeirra sé innan evrusvæð-
isins er ekki til að róa taugar Van
Rompuys og félaga.
Engin þjóð getur talist þjóð með-
al þjóða nema fullveldi hennar sé
tryggt, lýðræði og sjálfsforræði yfir
auðlindum og framtíðin í hennar
höndum. Mikilvægt er að bregðast
af mikilli einurð við þeirri hugsun
sem lesa má úr ræðu Van Rompuys
og Bruno Waterfield bendir svo
ágætlega á í grein sinni. Alræðis-
valdi miðstýringarinnar er ógnað
og Brussel sveiflar vendinum.
Nú sem aldrei fyrr verður að
standa vörð um sjálfsákvörð-
unarrétt þjóðarinnar og möguleika
hennar til að ráða sjálf örlögum
sínum. Þó gefið hafi á bátinn hjá ís-
lenskri þjóð er löngu ljóst að staða
ríkja innan Evrópusambandsins er
engu betri og lítið þangað að sækja.
Bruno Waterfield segir í lok
sinnar greinar: „Alþjóðasinnar og
alheimssinnar meðal okkar munu
sjá að frelsi Íra, líkt og annarra,
verður aðeins ógnað af hug-
myndafræði embættismanna og yf-
irstéttar sem líta á fullveldi sem
lygi“(þýð. greinarhöfundur). Við
þetta er engu að bæta.
Eftir Gunnar Braga
Sveinsson » Alræðisvaldi mið-
stýringarinnar er
ógnað og Brussel sveifl-
ar vendinum.
Gunnar Bragi
Sveinsson
Höfundur er alþingismaður
Framsóknarflokksins.
Evrópusambandið eða frelsið?
Viðræður Íslands og Evr-
ópusambandsins lúta reglum
sem ESB hefur sett slíku
ferli. Grundvöllur þeirra við-
ræðna er svokölluð opn-
unarskilyrði og lokunarskil-
yrði (opening/closing
benchmark) sem ESB setur
umsóknarlandinu. Opnunar-
og lokunarskilyrði ESB eru
fyrirframskilyrði sem samn-
inganefndin og aðildarlönd
ESB setja einhliða. Opnunarskilyrðin eru sett
eftir að samanburði á lagaumhverfi umsókn-
arlands og ESB er lokið (rýnivinna). Af hálfu
ESB virðist litið svo á að þessi skilyrði séu
ófrávíkjanleg og um þau sé ekki hægt að
semja.
Við lok samningavinnu í hverjum mála-
flokki getur ESB, með sama hætti,
sett lokunarskilyrði. Þetta verklag
ESB felur í sér kröfur um ákveðna
aðlögun þeirra ríkja sem sækja um
aðild, eigi samningar yfirhöfuð að
nást.
Aðeins eftir að opnunarskilyrði
hafa verið uppfyllt af umsóknarrík-
inu er mögulegt að hefja eiginlegar
samningaviðræður um tiltekinn
kafla viðræðnanna og aðildina í
heild. Þrátt fyrir að deilt sé um það
hvort Ísland eigi að ganga í Evr-
ópusambandið er nokkur sam-
hljómur meðal flestra um það
hverjir séu grundvallarhagsmunir Íslands.
Þessi atriði eru að nokkru leyti skilgreind í
áliti meirihluta utanríkismálanefndar Alþing-
is. Þar er um ræða full og varanleg yfirráð
okkar yfir eigin fiskveiðilögsögu, rétt til
samninga um deilistofna, matvælaöryggi, fyr-
irkomulag landbúnaðar, bann við innflutningi
lifandi dýra og samningsrétt verkalýðsfélaga,
svo það helsta sé nefnt.
Það er eðlilegast að ætla að hugur fylgi
máli í samþykktum og yfirlýsingum stjórn-
málamanna um að þeir muni þá aðeins styðja
aðild Íslands að ESB að þessi tilteknu atriði
séu tryggð. Ísland getur því rétt eins og ESB
sett fram sín opnunarskilyrði áður en tíma, fé
og mannafla er varið til undirbúningsvinnu
fyrir hina eiginlegu samninga. Viðræður Ís-
lands og ESB eru viðræður tveggja jafn rétt-
hárra aðila að þjóðarrétti sem geta þá aðeins
farið fram að aðilar virði hvor annars rétt.
Samninganefnd ESB yrði í framhaldi af opn-
unarskilyrðum Íslands að leita til ráðherra-
ráðsins eftir bindandi samþykki þess, að þessi
skilyrði gildi. Þannig væri hægt að fara í
samningaviðræður um sjávarútvegsmál þegar
ESB hefði m.a. fallist á full og varanleg yfir-
ráð okkar yfir eigin fiskveiðilögsögu og sam-
bærilegan rétt til samninga um deilistofna.
Með þessu er viðræðuferlið ekki sett í upp-
nám heldur er farið eftir þeirri forskrift sem
Evrópusambandið sjálft setur viðræðunum og
í forgrunni verða þá þau skilyrði sem Alþingi
sjálft ákvað. Fari svo að ráðherraráð ESB
hafni þessum skilyrðum er komin upp ný
staða. Ef litið er til samþykkta Alþingis um
viðræðurnar þá er einmitt gert ráð fyrir að
málið fari aftur til þingsins, ef farið er út fyrir
þau skilyrði og meginlínur sem þingið setti.
Eftir Jón Bjarnason » Ísland getur rétt eins og
ESB sett fram sín opn-
unarskilyrði áður en tíma, fé
og mannafla er varið til undir-
búningsvinnu fyrir hina eigin-
legu samninga.
Jón Bjarnason
Um skilyrði ESB-viðræðna
Höfundur er sjávarútvegs-
og landbúnaðarráðherra