Morgunblaðið - 19.11.2010, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. NÓVEMBER 2010
Landnámssetrið í Borgarnesi
437 1600 | landnamssetur@landnam.is
Mr. Skallagrímsson eftir Benedikt Erlingsson
(Söguloftið - sýningum lýkur í vor)
Lau 4/12 kl. 16:00
örfáar sýn.ar
Tvær Grímur 2007 - Besti leikari - Besta handritið
MELCHIOR - TÓNLEIKAR (Hvíti salur)
Fös 10/12 kl. 20:30
fiskisúputilboð
Uppáhald jólasveinanna (Hvíta sal og skála)
Sun 5/12 kl. 12:00 Sun 12/12 kl. 12:00
Brúðuheimar í Borgarnesi
530 5000 | hildur@bruduheimar.is
GILITRUTT
Sun 21/11 kl. 14:00 U
Sun 21/11 aukas. kl. 16:00
Sun 28/11 kl. 14:00 Ö
Lau 4/12 kl. 14:00
Lau 11/12 aukas. kl. 17:00
Lau 18/12 aukas. kl. 17:00
Sun 26/12 kl. 14:00
Pönnukakan hennar Grýlu
Sun 5/12 kl. 14:00
Sun 12/12 kl. 14:00
Sun 19/12 kl. 14:00
Íslenska óperan
511 4200 | midasala@opera.is
RIGOLETTO
Fös 19/11 aukas. kl. 20:00 Ö Sun 21/11 aukas. kl. 20:00 Ö
Gissur Páll Gissurarson kynnir verkið kl. 19.15 í boði VÍÓ
Auður Gunnarsdóttir og Salon Íslandus -
útgáfutónleikar
Lau 20/11 kl. 17:00
Útgáfutónleikar geisladisksins Little Things Mean a Lot
Hádegistónleikar Íslensku óperunnar
Þri 23/11 kl. 12:15
Aríur, sönglög og samsöngvar eftir Bellini, Donizetti, Gershwin og Copland
Þetta er lífið
5629700 | opidut@gmail.com
Þetta er lífið...og om lidt er kaffen klar.
Fim 25/11 kl. 20:00
Sun 28/11 kl. 20:00
Sun 5/12 kl. 20:00
FIMM STJÖRNU KABARETT með Charlotte Bøving.
Leikhúsin í landinu
www.mbl.is/leikhus Uppselt Örfá sæti laus FarandsýningU Ö F
Sigrún Pálsdóttir sagnfræð-ingur rann á forvitnilegaslóð þegar hún ákvað aðskrifa bók um Þóru Pét-
ursdóttur, síðar Thoroddsen. Þóra
var dóttir Péturs Péturssonar bisk-
ups og tilheyrði því valdastéttinni á
Íslandi. Hún er uppi á síðari hluta
nítjándu aldar og í upphafi þeirrar
tuttugustu og leika miklir straumar
um íslenskt samfélag, sambandið
við Dani er í deiglunni og
sjálfstæðisbaráttan samtímis því
sem konur krefjast aukins réttar og
áhrifa.
Þóra lét eftir sig gnótt efnis og
Sigrún hefur því úr miklu að moða.
Hún fellur þó ekki í þá freistni, sem
hrjáð hefur margan ævisögurit-
arann, að demba yfir lesandann öllu
því, sem hún hefur fundið, heldur
hefur greinilega valið af kostgæfni
þær heimildir,
sem skýrustu
ljósi varpa á
Þóru og samtíma
hennar.
Þóra biskups
naut allra þeirra
tækifæra, sem
samtími hennar
bauð upp á, og
nýtti sér þau. En
þau tækifæri voru takmörkuð og
konum voru mun þrengri skorður
settar en körlum, bæði hvað snertir
frama og stofnun fjölskyldu. Karlar
gátu kvænst niður fyrir sig án þess
að hrapa niður í samfélaginu, en
það gátu konur ekki.
Þóra bregst við þessu með því að
leita út. Hún reynir að finna drjúg-
um hæfileikum sínum farveg, dvel-
ur langdvölum erlendis og verður
heimskona. Á Íslandi tekur hún á
móti erlendum gestum og heillar þá
svo um munar, m.a. hinn mikilvirka
rithöfund Anthony Trollope. Land-
könnuðurinn Sir Richard Francis
Burton kallar Þóru, Elínborgu syst-
ur hennar og Kirstínu fóstursystur
hennar „the best looking of mai-
dens at Reykjavík“.
Þóra eignast þó ekki útlendan
mann þótt bréf hennar gefi til
kynna að á ýmsum hafi hún haft
augastað. Lengi vel virðist hún ætla
að pipra á tímum þegar lífsskilyrði
kvenna utan hjónabands voru óviss.
Hún gengur loks að eiga Þorvald
Thoroddsen, náttúrufræðing og
kennara.
Þessa sögu segir Sigrún af miklu
innsæi og hinar drjúgu heimildir
gera henni kleift að nálgast per-
sónu Þóru og samferðamanna
hennar án þess að taka sér skálda-
leyfi. Hún hefur gott auga fyrir
hinu forvitnilega og dregur oft fram
smáatriði sem hafa víða skírskotun.
Þótt rúm öld sé liðin frá þeim at-
burðum, sem lýst er í bókinni, virð-
ist Þóra standa okkur mun nær í
tíma; oft gáski í skrifum hennar og
hæfileg virðing fyrir sjálfri sér eins
og þegar hún segist „ævinlega til í
sukkið“, sem reyndar er ekki alls
kostar rétt. Á endanum fer þó tím-
inn fram úr henni.
Saga Þóru biskups er mun meira
en ævisaga, í bókinni dregur Sigrún
upp mynd af íslensku samfélagi og
setur í samhengi við umheiminn.
Hún gerir hinu hversdagslega –
áhyggjum af kjólum og vangavelt-
um um karlmenn – ekki síður hátt
undir höfði en hinum örlagaríkari
þáttum. Fyrir vikið verður sagan
fyllri og blæbrigðaríkari og færist
nær lesandanum.
„Ævinlega til í sukkið“
Sagnfræði
Þóra biskups
bbbbn
eftir Sigrúnu Pálsdóttur,
JPV útgáfa. 2010, 279 bls.
KARL
BLÖNDAL
BÆKUR
Sigrún Pálsdóttir
Erla Þórarinsdóttir sýnirnú í öllum sölum Lista-safns ASÍ við Freyjugötuundir yfirskriftinni
„Samtímis“. Í Ásmundarsal á efri
hæðinni eru í fyrirrúmi málverk með
blaðsilfri af því tagi sem Erla er
kunn fyrir. Í Arinstofu er að sjá ljós-
myndir af mynstrum í Taj Mahal og
í Gryfjunni eru til sýnis myndasyrp-
ur á skjám.
Í málverkunum myndar blað-
silfrið ávöl, samhverf og skýrt af-
mörkuð form á einlitum grunni, ým-
ist bláum, skærrauðum, hvítum eða
grænum. Verkin hanga mishátt á
veggjunum, eins og nótur í nótna-
hefti en það
skapar svif-
kenndan létt-
leika. Silfrið ox-
ast með tímanum
og verður gull-
litað og þannig
skírskota verkin
til trúarlegrar
myndhefðar
fyrri alda. Tákn-
legur lestur með tilliti til lita og for-
ma býður upp á mismunandi túlk-
arnir á verkunum. Eitt málverkanna
í Ásmundarsal er unnið án blaðsilf-
urs og sýnir samhverft, geómetrískt
mynstur en það fellur í skuggann af
„massífum“ silfurverkunum. Ljós-
mynd af þekktum frumkvöðli í búdd-
ískri íhugun, Lord Lakulish, er fal-
lega unnin. Hún kallast á við
skúlptúr úr graníti þar hjá er minnir
á ávöxt, sem aftur á sér samsvörun í
formunum á silfurmyndunum. Andi
íhugunar og austrænna trúarbragða
svífur yfir vötnum.
Í Gryfju sýnir Erla tvær mynda-
syrpur, annars vegar svipmyndir frá
ferð hennar til Indlands, hins vegar
syrpu mynda frá ýmsum borgum,
austrænum sem vestrænum, og ber
hún heitið Samtímis. Þetta eru
nokkuð margar myndir en ekki þarf
að horfa lengi til að skynja næmi
listamannsins fyrir umhverfinu og
fölskvalausa gleði yfir fjölbreyttum
formum mannlífsins. Í Samtímis líða
fyrir sjónir myndir er lýsa efnis-
kennd; litir, áferð og mynstur, end-
urtekin form, ílát, hús/hof, dyr eða
hlið, trúarleg og veraldleg tákn og
líkneski. Jafnframt fela myndirnar í
sér skýra vísun í andlegar hliðar til-
verunnar og þær bera því vitni
hvernig mennirnir leitast við að
gæða tilveruna merkingu. Ljós-
myndirnar í Arinstofu eru viss við-
bót við þessa íhugun listamannsins
en þær virka þó fremur daufar í
samanburði við verkin á efri hæðinni
og þær njóta ekki samhengis mynd-
anna í Gryfjunni.
Í heild virðist sem listamaðurinn
sé að vinna úr ýmsum áhrifum; verk-
in eru íhugunarferli. Hún býður
áhorfandanum með sér í ferð um
lendur vitundarinnar og þar andar
blæ úr austri.
Andar úr austri
Erla Þórarinsdóttir
Listasafn ASÍ
Erla Þórarinsdóttir – Samtímis
bbbmn
Til 21. nóvember 2010. Opið þri. til su.
kl. 13-17. Aðgangur ókeypis.
ANNA JÓA
MYNDLIST
568 8000 – borgarleikhus.is – midasala@borgarleikhus.is
Ofviðrið (Stóra sviðið)
Mið 29/12 kl. 20:00 frums Fim 13/1 kl. 20:00 6.k Mið 26/1 kl. 20:00
Sun 2/1 kl. 20:00 2.k Þri 18/1 kl. 20:00 Sun 30/1 kl. 20:00 8.k
Lau 8/1 kl. 20:00 3.k Mið 19/1 kl. 20:00 Sun 6/2 kl. 20:00 9.k
Sun 9/1 kl. 20:00 4.k Fös 21/1 kl. 20:00 7.k Fim 10/2 kl. 20:00 10.k
Mið 12/1 kl. 20:00 5.k Þri 25/1 kl. 20:00
Ástir, átök og leiftrandi húmor
Fólkið í kjallaranum (Nýja svið)
Lau 20/11 kl. 19:00 17.k Lau 27/11 kl. 19:00 22.k Fim 9/12 kl. 20:00 26.k
Lau 20/11 kl. 22:00 18.k Lau 27/11 kl. 22:00 aukas Fös 10/12 kl. 19:00 27.k
Sun 21/11 kl. 20:00 19.k Mið 1/12 kl. 20:00 23.k Fös 10/12 kl. 22:00
Þri 23/11 kl. 20:00 20.k Sun 5/12 kl. 20:00 24.k Lau 11/12 kl. 19:00
Fim 25/11 kl. 20:00 21.k Mið 8/12 kl. 20:00 25.k Sun 12/12 kl. 20:00
Sýningum lýkur í desember
Fjölskyldan (Stóra svið)
Fös 19/11 kl. 19:00 4.k Lau 4/12 kl. 19:00 8.k Lau 15/1 kl. 19:00
Mið 24/11 kl. 19:00 5.k Lau 18/12 kl. 19:00 9.k Sun 23/1 kl. 19:00
Fös 26/11 kl. 19:00 6.k Fim 30/12 kl. 19:00
Fös 3/12 kl. 19:00 7.k Fös 7/1 kl. 19:00
"Stjörnuleikur sem endar með flugeldasýningu", BS, pressan.is
Gauragangur (Stóra svið)
Sun 28/11 kl. 15:30 Aukas Sun 28/11 kl. 20:00 15.k
Sýningum lýkur í nóvember
Enron (Stóra svið)
Lau 20/11 kl. 20:00 15.k Fim 25/11 kl. 20:00 16.k Lau 27/11 kl. 20:00 17.k
Sýningum lýkur í nóvember
Jesús litli (Litla svið)
Fös 19/11 kl. 20:00 5.k Fös 3/12 kl. 19:00 8.k Sun 12/12 kl. 20:00 16.k
Sun 21/11 kl. 19:00 6.k Fös 3/12 kl. 21:00 9.k Fim 16/12 kl. 20:00
Mið 24/11 kl. 20:00 7.k Lau 4/12 kl. 19:00 12.k Lau 18/12 kl. 19:00
Fös 26/11 kl. 19:00 aukas Lau 4/12 kl. 21:00 13.k Lau 18/12 kl. 21:00
Mið 1/12 kl. 20:00 10.k Þri 7/12 kl. 20:00 aukas Þri 28/12 kl. 19:00 Aukas
Fim 2/12 kl. 18:00 aukas Mið 8/12 kl. 20:00 14.k Mið 29/12 kl. 19:00 aukas
Fim 2/12 kl. 20:00 11.k Fim 9/12 kl. 20:00 15.k
Sýningar 2/12 kl 18 og 7/12 kl 20 verða túlkaðar á táknmáli
Faust (Stóra svið)
Fim 6/1 kl. 20:00 Sun 16/1 kl. 20:00
Fös 14/1 kl. 22:00 Fim 20/1 kl. 20:00
Aukasýningar á Íslandi vegna fjölda áskorana
Harry og Heimir - leikferð (Samkomuhúsið Akureyri)
Fös 19/11 kl. 19:00 Lau 20/11 kl. 22:00 Fös 26/11 kl. 19:00 aukas
Fös 19/11 kl. 22:00 Sun 21/11 kl. 17:00 aukas Lau 27/11 kl. 19:00 aukas
Lau 20/11 kl. 19:00 Sun 21/11 kl. 20:00 Lau 27/11 kl. 22:00 aukas
Sýnt í Samkomuhúsinu hjá LA á Akureyri - síðustu sýningar
Horn á höfði (Litla svið)
Sun 21/11 kl. 14:00 17.k Lau 27/11 kl. 14:00 18.k Sun 28/11 kl. 14:00 19.k
Gríman 2010: Barnasýning ársins
Ofviðrið - forsala hafin!
ÞJÓÐLEIKHÚSI
SÍMI: 551 1200 • WWW.LEIKHUSID.IS
Ð
Leitin að jólunum (Þjóðleikhúsið)
Lau 27/11 kl. 13:00 Sun 5/12 kl. 11:00 Sun 12/12 kl. 14:30
Lau 27/11 kl. 14:30 Sun 5/12 kl. 13:00 Lau 18/12 kl. 11:00
Sun 28/11 kl. 11:00 Sun 5/12 kl. 14:30 Lau 18/12 kl. 13:00
Sun 28/11 kl. 13:00 Lau 11/12 kl. 11:00 Lau 18/12 kl. 14:30
Sun 28/11 kl. 14:30 Lau 11/12 kl. 13:00 Sun 19/12 kl. 11:00
Lau 4/12 kl. 11:00 Lau 11/12 kl. 14:30 Sun 19/12 kl. 13:00
Lau 4/12 kl. 13:00 Sun 12/12 kl. 11:00 Sun 19/12 kl. 14:30
Lau 4/12 kl. 14:30 Sun 12/12 kl. 13:00
Miðasala hafin - tryggið ykkur miða sem fyrst!
Gerpla (Stóra sviðið)
Fös 26/11 kl. 20:00 Fim 2/12 kl. 20:00 Aukas. Fös 3/12 kl. 20:00
Missið ekki af þessari frábæru sýningu! Sýningum lýkur fyrir jól.
Fíasól (Kúlan)
Lau 20/11 kl. 13:00 Lau 27/11 kl. 15:00 Sun 5/12 kl. 15:00
Lau 20/11 kl. 15:00 Sun 28/11 kl. 13:00 Mið 29/12 kl. 16:00
Ath.br.sýn.tími
Sun 21/11 kl. 13:00 Sun 28/11 kl. 15:00
100.sýn.
Fim 30/12 kl. 16:00 Ath. br.
sýn.tími
Lau 27/11 kl. 13:00 Sun 5/12 kl. 13:00
Ath.br.sýn.tími
Sýningar um jólin komnar í sölu!
Hænuungarnir (Kassinn)
Fös 19/11 kl. 20:00 Fös 26/11 kl. 20:00 Fös 3/12 kl. 20:00
Lau 20/11 kl. 20:00 Lau 27/11 kl. 20:00 Lau 4/12 kl. 20:00
5 stjörnur Fbl. 5 stjörnur Mbl.
Íslandsklukkan (Stóra sviðið)
Mið 24/11 kl. 19:00 Aukas. Sun 12/12 kl. 19:00 Aukas. Sun 16/1 kl. 19:00
Fim 25/11 kl. 19:00 Aukas. Fim 30/12 kl. 19:00 Lau 22/1 kl. 19:00
Fös 10/12 kl. 19:00 Aukas. Fös 7/1 kl. 19:00 Sun 23/1 kl. 19:00
Lau 11/12 kl. 19:00 Aukas. Lau 15/1 kl. 19:00
Nýjar sýningar komnar í sölu!Ath! Sýningarnar hefjast kl. 19:00
Finnski hesturinn (Stóra sviðið)
Fös 19/11 kl. 20:00 Lau 27/11 kl. 20:00 Sun 5/12 kl. 20:00
Lau 20/11 kl. 20:00 Sun 28/11 kl. 20:00
Sun 21/11 kl. 15:00 ATH.
br. sýn.tími
Lau 4/12 kl. 20:00
Bráðfyndið og snargeggjað verk! Tryggið ykkur miða
Íslandsklukkan - á Akureyri (Hof, menningarhús)
Fös 19/11 kl. 20:00 Lau 20/11 kl. 20:00 Sun 21/11 kl. 14:00
Miðasölusími 450 1000
Leikfélag Akureyrar
Miðasölusími: 4 600 200, netfang: midasala@leikfelag.is
Harrý og Heimir (Samkomuhúsið)
Fös 19/11 kl. 19:00 7.sýn Lau 20/11 kl. 22:00 10.sýn Fös 26/11 kl. 19:00 Aukas
Fös 19/11 kl. 22:00 8.sýn Sun 21/11 kl. 17:00 Aukas Lau 27/11 kl. 19:00 Aukas
Lau 20/11 kl. 19:00 9.sýn Sun 21/11 kl. 20:00 11.sýn Lau 27/11 kl. 22:00 Aukas
Jesús litli (Hamraborg)
Lau 15/1 kl. 16:00 1,sýn Sun 16/1 kl. 20:00 4. sýn Mið 19/1 kl. 21:00 6. sýn.
Lau 15/1 kl. 20:00 2.sýn Þri 18/1 kl. 21:00 5. sýn. Fim 20/1 kl. 19:00 7. sýn.
Sun 16/1 kl. 16:00 3. sýn Mið 19/1 kl. 19:00 Aukas Fim 20/1 kl. 21:00 8.sýn