Morgunblaðið - 09.03.2011, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. MARS 2011
Að sögn Krist-
bjargar Leifs-
dóttur, félags-
ráðgjafa hjá
Reykjanesbæ,
fjölgar þeim í
hverjum mánuði
sem þurfa á fjár-
hagsaðstoð að
halda. Til dæmis
hafi 130 manns
fengið fram-
færsluaðstoð í janúar á þessu ári en
142 í febrúar. Einnig fjölgi þeim
sem þurfa aðstoð í lengri tíma.
„Mesta breytingin hjá okkur er
kannski sú að áður fékk fólk aðstoð
í einn eða tvo mánuði en nú er það
fast á fjárhagsaðstoð í ár eða leng-
ur,“ segir Kristbjörg. Þetta sé m.a.
fólk sem er búið að fullnýta bóta-
réttinn hjá Vinnumálastofnun og
yngri kynslóðin. „Það er stór hópur
ungmenna sem var 18-19 ára þegar
kreppan skall á og hefur aldrei
komist út á vinnumarkaðinn og á
engan bótarétt.“
Fólk orðið fast á
fjárhagsaðstoð
Kristbjörg
Leifsdóttir
„Málum hefur
kannski ekki
fjölgað svo mikið
í heild, en þyngd-
in er miklu meiri,
tíminn sem fólk
þarf á aðstoð að
halda er að lengj-
ast og það er
miklu meira álag
á starfsfólki
sveitarfélag-
anna,“ segir Gyða Hjartardóttir, fé-
lagsþjónustufulltrúi hjá Sambandi
íslenskra sveitarfélaga.
Hún segir fjárhagsaðstoð sveitar-
félaganna hafa margfaldast á und-
anförnum árum en það sé raunar
þróun sem fór af stað fyrir hrun. Þá
hafi ástandið hjá þeim sem stóðu illa
fyrir versnað til muna. Tvímælalaust
hafi hjálpað að atvinnuleysisbóta-
rétturinn var lengdur í fjögur ár en
tölur um atvinnuleysi gefi skakka
mynd þar sem þeir sem séu án bóta-
réttar séu ekki inni í tölfræðinni.
„Svo er mjög stór hópur sem fær
félagslega ráðgjöf, og þó að sú þjón-
usta mælist ekki beint í krónum þá
er það kannski hún sem á endanum
hjálpar fólki út úr vandanum.“
Vandinn að verða
erfiðari viðfangs
Gyða
Hjartardóttir
*N
otkun
á
Íslandi, 100 MB innan dagsins. Nánar á sim
inn.
is
Netið í símanum á
0 kr. fyrir viðskiptavini
Símans í dag.
Magnaðir
miðvikudagar!
Er eitthvað
nýtt að frétta?
Skannaðu hérna
Skannaðu hér!
til að sækja
1
B
arcode
Scanner
Drengurinn sem
lést af slysförum
á sveitabæ í
Borgarbyggð sl.
laugardag hét
Kristófer Alex-
ander Konráðs-
son. Hann fædd-
ist 6. júlí árið
2005. Ranglega
var farið með
fæðingardag Kristófers í Morg-
unblaðinu í gær og er beðist vel-
virðingar á því.
Lést af slysförum
Kristófer Alexander
Nýjasta hækkunin á eldsneytisverði er tilkomin vegna
ástandsins í Líbíu en landið er stór birgir fyrir Evrópu-
markað. Þetta segir Magnús Ásgeirsson, innkaupa-
stjóri hjá N1. Allir seljendur eldsneytis hækkuðu verð
hjá sér í gær og í fyrradag, fyrst stóru félögin þrjú um
fimm krónur á lítrann. Í kjölfarið fylgdu svo Atlants-
olía, Orkan og ÓB sem hækkuðu sitt verð um hádegi í
gær.
Í gærkvöldi var þannig ódýrasta bensínið að finna
hjá Orkunni, 230,60 krónur á lítrann, en það dýrasta
hjá Shell, Olís og N1, 231,90 krónur í sjálfsafgreiðslu.
Hjá Orkunni kostaði dísilolían 235,50 krónur á lítrann
en dýrasta olían var hjá stóru félögunum þremur,
236,80 krónur.
Magnús segir erfitt að segja til um framhaldið en það
byggist á því sem kunni að gerast í Líbíu. Allar fréttir
sem berist þessa dagana séu neikvæðar fyrir verðþró-
un. Enn sem komið er hafi þó báðir aðilar séð sér hag í
að halda olíuhreinsunarstöðvum gangandi. Árásir á
þær væru afleitar fyrir verðið. kjartan@mbl.is
Bensínlítrinn hækkar vegna ástandsins í Líbíu
Sigurður Líndal
lagaprófessor
segir að þings-
ályktunartillaga
um skipun stjórn-
lagaráðs sé mjög
hæpin, vægt til
orða tekið, og sé á
„mjög gráu
svæði“. „Úr því
að Alþingi fól Hæstarétti þetta verk-
efni [að skera úr um gildi kosning-
anna til stjórnlagaþings], má þá ekki
segja að með þingsályktunartillög-
unni sé Alþingi að ganga gegn nið-
urstöðu Hæstaréttar?“ spyr Sigurð-
ur.
Samkvæmt þingsályktunartillög-
unni sé Alþingi að binda sig við nið-
urstöðu sem sé ógild að dómi Hæsta-
réttar. Hann bendir á að þingið geti
skipað stjórnlagaráð en „það sem er
óeðlilegt er að þeir binda sig við
þennan hóp manna sem hefur ekkert
umboð“.
„Af hverju var það [Alþingi] að
vísa þessu til Hæstaréttar ef það á
svo ekki að fara eftir því? Hefði þá
ekki verið betra að hafa t.d. ein-
hverja sérstaka kjörstjórn sem úr-
skurðaði og svo mætti áfrýja því til
dómstóla o.s.frv.? Þá er ferlið orðið
allt annars eðlis,“ segir Sigurður.
„Ef þetta er ekki ólöglegt, ef þetta
fer ekki beinlínis í bága við lög, þá er
þetta a.m.k. lagasniðganga, stjórn-
lagasniðganga.“
jonpetur@mbl.is
Skipan stjórn-
lagaráðs hæpin
 Niðurstöðu Hæstaréttar ekki áfrýjað
Sigurður Líndal
FRÉTTASKÝRING
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Fjárhagsaðstoð á vegum sveitarfélag-
anna jókst mikið milli áranna 2009 og
2010. Heildartölur frá Hagstofu Ís-
lands munu liggja fyrir í apríl eða maí
en skv. upplýsingum frá nokkrum
stærstu sveitarfélögum landsins nam
aukningin allt að 38%.
Í flestum sveitarfélaganna fjölgaði
þeim sem sóttu um aðstoð en þeir
starfsmenn sveitarfélaganna sem rætt
var við eru sammála um að alvarlegra
vandamál sé að það tímabil sem fólk
nýtur aðstoðar er að lengjast. Í Hafn-
arfirði, til dæmis, fjölgaði þeim sem
fengu aðstoð allt árið úr 17 árið 2009 í
34 árið 2010, eða um 50%. Í Reykja-
nesbæ fengu níu aðstoð allt árið 2009
en þeir voru 42 árið 2010 og nemur sú
aukning 79%.
Unga fólkið í vanda
Þessi mikla aukning endurspeglast í
heildartölunum frá Reykjanesbæ, en
þar fjölgaði þeim sem fengu fjárhags-
aðstoð um 9% á meðan heildarupphæð
aðstoðar sveitarfélagsins hækkaði um
38%. Þar fengu, líkt og víðast hvar
annars staðar, flestir aðstoð í einn eða
tvo mánuði á árum áður en nú eru fleiri
og fleiri að festast í kerfinu. Bæði er
þetta fólk sem hefur fullnýtt rétt sinn
til atvinnuleysisbóta og yngri kynslóð-
in sem hefur ekki komist út á vinnu-
markaðinn eftir kreppu og því ekki
unnið sér inn bótarétt. Í Reykjanesbæ
voru til að mynda 44% þeirra sem
sóttu um aðstoð árið 2010 á aldrinum
20-29 ára.
Að sögn Bjarkar Vilhelmsdóttur,
formanns velferðarráðs Reykjavíkur-
borgar, er það sama upp á teningnum í
höfuðborginni. „Það fólk sem ekki hef-
ur reynslu af vinnumarkaðnum og á
ekki rétt á bótum er stærsti hópurinn
hjá okkur,“ segir hún. Fjölgun þeirra
sem fá aðstoð hafi ekki verið eins mikil
2009-2010 og 2008-2009 en þeim fjölgi
sem fái fjárhagsaðstoð í lengri tíma.
Versna með tímanum
Björk segir blómlegt atvinnulíf
stærsta velferðarmálið en fyrri at-
vinnuleysistímabil hafi sýnt að þeir
sem fái fjárhagsaðstoð séu síðastir út á
vinnumarkaðinn þegar hann byrjar að
taka við sér. „Þeir sem eru enn á at-
vinnuleysisbótum hafa fengið fleiri
úrræði, eru virkari og það er styttra
síðan þeir voru í vinnu.“
Hún leggur áherslu á að þegar
fólk festist í kerfinu minnki lífs-
gæði þess; það hafi lægri tekjur,
sé oft ekki eins virkt á meðan og
það hafi áhrif bæði á líkamlega og
andlega heilsu. „Þetta er það sem við
reynum að sporna við með því að
bjóða upp á virkni, styttri námskeið
og endurhæfingarúrræði. En ráðgjaf-
arnir okkar segja að málin séu að
þyngjast, fólk er að fá aðstoð í lengri
tíma og aðstæðurnar versna eftir því
sem tíminn líður.“
Alls nam fjárhagsaðstoð borgar-
innar tæpum 2 milljörðum árið 2010
en áætlað er að árið 2011 muni hún
nema 2,7 milljörðum. Björk segir út-
gjöld borgarinnar vera að aukast tals-
vert á sama tíma og tekjur séu að
minnka og alls staðar sé reynt að hag-
ræða. Hún segir mikilvægt að sátt
ríki um fjárhagsaðstoð sveitarfélag-
anna.
„Það er mikilvægt að allir geri sér
grein fyrir því að þetta eru réttindi,
við höfum öll rétt til fjárhagsaðstoðar.
En fólk verður líka að gera allt í sínu
valdi til að breyta
þessum aðstæð-
um.“
Byrðarnar eru enn að þyngjast
 Fjárhagsaðstoð sveitarfélaganna eykst mikið milli ára  Þeim fjölgar ört sem þurfa á aðstoð að halda
í fleiri mánuði  Fólk er að festast í kerfinu og ráðgjafar segja málin verða erfiðari
Í hnotskurn
» Fjárhagsaðstoð sveitarfé-
laganna jókst um allt að 38%
milli áranna 2009 og 2010.
» Stór hluti þeirra sem sækja
um aðstoð hefur fullnýtt rétt
sinn til atvinnuleysisbóta.
» Stærstur virðist hópur
þeirra sem eru á þrítugsaldri
og hafa aldrei unnið sér inn
bótarétt.
» Þeim fjölgar ört sem þurfa á
aðstoð að halda í fleiri mánuði.
Í Reykjanesbæ fengu níu að-
stoð allt árið 2009 en þeir voru
42 árið 2010 og er aukningin
79%.Morgunblaðið/Kristinn
Tíminn Sífellt fjölgar þeim sem þurfa á aðstoð að halda í lengri tíma.
Hafnarfjörður
Íbúar 2010: 25.913
183.608.099
244.712.621 428
5472009
2010
2009
2010
Breyting:
33% Breyting:
28%
Kópavogur
Íbúar 2010: 30.357
178.000.000*
232.000.000*
495
583
2009
2010
2009
2010
Fjárhagsaðstoð sveitarfélaga 2009 og 2010
Heildarupphæð Fjöldi
Reykjanesbær
Íbúar 2010: 14.091
Reykjavík
Íbúar 2010: 118.326
Akureyri
Íbúar 2010: 17.573
78.320.000
107.964.423
67.000.000*
85.000.000*
1.605.740.405
1.969.780.434
304
331
365
352
3.292
3.704
2009
2010
2009 2010
2009 2010
2009 2010
2009
2010
2009
2010
*Námundun
Breyting:
38%
Breyting:
9% Breyting:
27%
Breyting:
-3,5%
Breyting:
30%
Breyting:
18%
Breyting:
23%
Breyting:
12,5%