Morgunblaðið - 01.09.2011, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 01.09.2011, Blaðsíða 27
MINNINGAR 27 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. SEPTEMBER 2011 arlandi 19, því héðan á ég marg- ar ljúfar minningar um afa í hverju horni. Það var alltaf gott að leita til afa ef það vantaði ráð, álit, upp- lýsingar eða fróðleik. Sem barn upplifði ég afa sem alvitran og það hefur ekki breyst í seinni tíð. Afi gaf sér alltaf góðan tíma fyrir okkur barnabörnin og það eru ófáar ritgerðir sem ég naut að- stoðar hans við, allt frá smásög- um í barnaskóla til prófarkalest- urs í háskóla. Afi var einstaklega bóngóður og ég minnist með hlýju þess tíma þegar ég stund- aði sem unglingur hestamennsku uppi í Víðidal og afi var oftar en ekki eins og einkabílstjóri minn og vina minna, skutlaði okkur unglingunum heim að dyrum með bros á vör þrátt fyrir alla hestalyktina, þannig var afi. Þegar ég tók við rekstri versl- unarinnar Hjá Hrafnhildi, sem móðir mín heitin stofnaði, varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi að fá að kynnast afa frá öðru sjónar- horni, og þá sem samstarfs- manni, en við vorum í daglegum samskiptum. Það var ekki fyrr en í mars á þessu ári sem hann lét af störfum sökum veikinda sinna. Þessi tími er mér ákaflega dýrmætur og það er skrítin til- hugsun að geta nú ekki hringt í afa og leitað ráða líkt og ég hef getað gert alla tíð. Afi sinnti starfi sínu ávallt af alúð og metn- aði enda ákaflega skipulagður og nákvæmur í öllum vinnubrögð- um. Ég ber ómælda virðingu fyrir afa og mun leitast við að leysa þau verkefni sem hann áður sinnti af sömu prýði og fag- mennsku. Ég hefði ekki getað valið mér betri læriföður. Frá upphafi hafa amma og afi verið vakin og sofin yfir fyrirtækinu og fyrir það verð ég þeim æv- inlega þakklát. Það sem mér er efst í huga þegar ég hugsa til afa eru hans einstöku mannkostir, hann var ákaflega vel gerður og vandaður maður, afburðagreindur, fróð- leiksfús, góðhjartaður, hógvær, heiðarlegur, traustur og hlýr. Það er ekki hægt að tala um afa án þess að minnast á ömmu, en þau voru eitt. Amma og afi áttu yndislegt hjónaband í 60 ár sem aldrei bar skugga á og ein- kenndist af mikilli ást, kærleik og virðingu. Amma sinnti afa af einstakri alúð í veikindum hans, vék ekki frá honum og hélt í hönd hans allt þar til yfir lauk. Tilveran verður ekki söm án afa. Ég bið góðan guð að blessa afa og styrkja ömmu í sorginni. Ása Björk Antoníusdóttir. Kæri bróðir og frændi. „Einstakur“ er orð sem notað er þegar lýsa á því sem engu öðru er líkt, faðmlagi eða sólarlagi eða manni sem veitir ástúð með brosi eða vinsemd. „Einstakur“ lýsir fólki sem stjórnast af rödd síns hjarta og hefur í huga hjörtu annarra. „Einstakur“ á við þá sem eru dáðir og dýrmætir og hverra skarð verður aldrei fyllt. „Einstakur“ er orð sem best lýsir þér. (Terri Fernandez) Þetta ljóð finnst okkur mæðg- um lýsa þér svo vel og hvern mann þú hafðir að geyma. Það er með sorg í hjarta sem við kveðjum þig, en líka ómældu þakklæti fyrir að hafa átt þig að öll þessi ár. Þú varst elstur okkar systk- inanna, stóri bróðirinn sem alltaf var hægt að treysta á og leita til, góð fyrirmynd. Á kveðjustund sækja á hug- ann margvíslegar minningar, flestar bjartar en aðrar sveipað- ar sorginni við fráfall ástvinanna sem farnir eru. Gæfa þín og hamingja var að eignast Ingu og börnin fjögur, betri lífsförunaut er ekki hægt að hugsa sér. Háa skilur hnetti himingeimur, blað skilur bakka og egg; en anda, sem unnast, fær aldregi eilífð að skilið. (Jónas Hallgrímsson) Eftir að þú varst orðinn veik- ur áttum við góða stund saman á Sléttuveginum, rifjuðum upp og deildum minningum. Þú sagðir mér með þínum einstöku frá- sagnarhæfileikum hvernig það var að koma aftur til Reykjavík- ur, þá nýfermdur, og endurnýja sambandið við mömmu, sem tók þér opnum örmum eftir langan aðskilnað, hitta okkur yngri systkinin og hefja nám í Versl- unarskólanum. Þér var mjög um- hugað að láta mig vita hvað faðir minn hefði tekið þér af ljúf- mennsku og aðstoðað eftir bestu getu. Þessi samverustund er sem góð perla á bandi minninganna. Í huga okkar mæðgna skip- aðir þú stóran sess og sú vissa, að ykkur Ingu ættum við alltaf að, verður seint fullþökkuð. Elsku Inga, Gurrý, Guðbrand- ur, Einar og fjölskyldur. Inni- legar samúðarkveðjur til ykkar allra. Minningin er ljós í lífi okk- ar. Margrét og Ása Valgerður. Með söknuði kveð ég gamlan vin og velgerðarmann og minnist okkar fyrstu kynna fyrir meira en hálfri öld. Það var dæmigert fyrir vand- virkni og samviskusemi Sigurðar Markússonar á öllum sviðum, að áður en hann tók við stjórn Sam- bandsskrifstofunnar í Leith árið 1959, kynnti hann sér gaumgæfi- lega starfsemi allra deilda Sam- bandsins. Þar á meðal Búvöru- deildar, þar sem undirritaður starfaði þá. Dáðist ég strax að öguðum og skipulögðum vinnubrögðum Sig- urðar og ekki minnkaði það álit, þegar ég varð þeirrar gæfu að- njótandi að koma til starfa hjá honum í ársbyrjun 1963, þegar starfsemi skrifstofunnar hafði verið flutt til London. Bundust þar þau vináttubönd við Ingu og Sigurð sem ekki hafa rofnað síð- an. Náði vinátta þeirra ekki að- eins til mín, heldur einnig til for- eldra minna og síðar konu og barna. Það munu aðrir rekja þau fjöl- mörgu trúnaðarstörf sem Sig- urður gegndi fyrir samvinnu- hreyfinguna. Öll voru þau þess eðlis að bitna óhjákvæmilega á heimilislífinu, en þar naut Sig- urður þess að hafa Ingu sér við hlið ásamt einstaklega samhentri fjölskyldu, enda var gestrisni þeirra hjóna viðbrugðið. Sigurður var mikill tungu- málamaður og hafði yndi af ljóð- list. Ég hef fyrir framan mig ljóð Jóhanns Sigurjónssonar, Bikar- inn, í snilldarþýðingu Sigurðar á þýsku. Sjálfur orti hann vísur og ljóð við hin ýmsu tækifæri, sem hann flíkaði ekki opinberlega, en eru vel varðveitt hjá þeim sem þeirra nutu. Um leið og við Valgerður þökkum Sigurði samfylgdina, sendum við Ingu og fjölskyld- unni allri, okkar innilegustu sam- úðarkveðjur. Blessuð sé minning Sigurðar Markússonar. Gylfi Sigurjónsson. Þegar ágætismaðurinn Sig- urður Markússon er fallinn í val- inn og horfinn yfir móðuna miklu, þá er margs að minnast. Fundum okkar bar fyrst saman fyrir sextíu og fimm árum, haustið 1946. Þá settust í þriðja bekk Verzlunarskóla Íslands nokkur ungmenni, sem lokið höfðu gagnfræðaprófi í heima- byggð sinni. Var ég einn þeirra. Fyrir í bekknum var mannval, og var Sigurður einn í þeim hópi. Hinir voru flestir Reykvíkingar, höfðu þau flest verið tvo vetur í skólanum. Sigurður var framúr- skarandi námsmaður. Hann var einnig óhemju fróður og fús að miðla af fróðleik sínum. Hlaut hann því óhjákvæmilega að vekja aðdáun og athygli bekkjarsystk- ina sinna. Með okkur tókst fljót- lega vinátta sem aldrei hefir bor- ið skugga á. Sigurður fæddist á Egilsstöð- um á Völlum, en sex ára gamall fluttist han til Búðardals, þar sem hann ólst upp hjá móður- systur sinni, Guðríði Guðbrands- dóttur, sem nú er elzt Íslend- inga, og manni hennar Þorsteini Jóhannssyni. Hann var alla tíð mikill Dalamaður, fannst vænt um Dalina og fólkið, sem þar býr. Milli tektar og tvítugs stundaði hann vegavinnu á sumr- um hjá Magnúsi Rögnvaldssyni. Sumarið 1945 óku þeir fyrstir manna yfir Þorskafjarðarheiði með Guðbrandi frá Vatni, það var mikið ævintýri. Fljótlega að loknu stúdents- prófi 1950 hóf Sigurður störf á vegum samvinnuhreyfingarinn- ar, fyrst hjá Olíufélaginu hf og síðan hjá hinum ýmsu deildum sambandsins. Á árunum 1959- 1967 var hann framkvæmda- stjóri á skrifstofum SÍS í Leith, London og Hamborg. Í raun var Sigurður þá orðinn heimsborg- ari, sem hefði auðveldlega getað haslað sér völl erlendis, ef hann hefði kosið það. Hann kaus hins vegar að vinna landi sínu og þjóð og miðla reynslu sinni hér heima. Eftir heimkomuna var hann lengst af framkvæmdastjóri sjávarafurðadeildar sambands- ins. Hann hafði víðtæka þekk- ingu á markaðsmálum og hafði til að bera skýra framtíðarsýn á því sviði og var alla tíð ódeigur talsmaður sjávarútvegsins. Sig- urður var fljótlega valinn til trúnaðarstarfa og gegndi um árabil formennsku og stjórnar- setu í fjölda fyrirtækja sam- bandsins. Hann var að eðlisfari mikill félagsmálamaður, en eng- inn hávaðamaður, hreinskiptinn og sagði skoðanir sínar umbúða- laust. Hann var mannasættir og lagði aldrei illt orð til nokkurs manns. Árið 1990 var hann kjör- inn formaður stjórnar sam- bandsins, sem hann gegndi til 1995. Sigurður var skarpgreindur maður og skemmtilegur. Hann var hlýr í samskiptum og dag- farsprúður í allri umgengni. Hvort hann var hagmæltur eins og margir Dalamenn á hans aldri veit ég ekki, en hann hafði gott brageyra. Á efri árum lék hann sér að því að þýða ýmis verk ís- lenzku góðskáldanna á ensku og þýzku. Sigurður var gæfumaður í einkalífi sínu. Þau Inga Árna- dóttir fylgdust að í sextíu ár og eignuðust fjögur börn. Að leið- arlokum er mér efst í huga þakk- læti fyrir vináttu og hlýhug í ára- tugi. Við Hulda sendum Ingu og fjölskyldu þeirra einlægar sam- úðarkveðjur með þakklæti fyrir ánægjulegar samverustundir heima og erlendis. Jón Páll Halldórsson. „Þeir deyja ungir sem guðirn- ir elska“ segir kínverskt spak- mæli. Lærifaðir minn í blaða- mennsku, Valtýr Stefánsson ritstjóri, tjáði mér að kenningin að baki þess væri að mestu mannkostamenn, dáðir fyrir visku, greind, dugnað og hæfni, hyrfu af sjónarsviðinu allt of snemma, hversu gamlir sem þeir yrðu. Sigurður Markússon var óum- deilanlega í þessum hópi manna. Það fundum við skólasystkini hans þegar á skólaárunum og síðar allir sem honum kynntust. Á unglingsárum var honum auð- velt að finna lausnir á málum sem veltust fyrir öðrum, og greina hismið frá kjarnanum. Með brotthvarfi Sigurðar lýk- ur 68 ára samleið okkar á lífs- brautinni. Við hittumst fyrst 14 ára gamlir í Verslunarskólanum. Vorum þar saman í bekk í sjö ár. Síðasta veturinn fyrir stúdents- prófið æxlaðist það svo að við deildum 10 fermetra herbergi í húsi foreldra minna. Aldrei féll þar styggðaryrði og vinátta hans við foreldra mína og aðra í fjöl- skyldunni var einlæg og fölskva- laus. Eftir stúdentsprófið fór hann til SÍS en ég til Morgunblaðsins og samverustundum fækkaði. Við eignuðumst góðar eiginkon- ur og lífið brosti við okkur. Við ákváðum 1953 að reisa saman hús á Rauðalæk 44. Tveir saman grófum við fyrir sökklum þess í maí 1955 og fokhelt var það í desember sama ár. Á átta ára tímabili eignuðumst við hvor um sig tvær dætur og tvo syni. Sambýlið var náið þessi árin, ekki síst meðal barnanna. Önnur dætra Sigurðar, Hrafnhildur, var brott kölluð langt fyrir aldur fram. Hún var öllum harmdauði. En lífið brosir við hinum. Sigurður blómstraði hjá Sam- bandinu. Tveir forstjórar þess eygðu fljótt þá mannkosti og hæfileika sem Sigurð prýddu og fólu honum forystu í verkefnum bæði á sviði innflutnings og út- flutnings. Hann veitti um árabil forystu mikilvægustu deildum Sambandsins, og stjórnaði land- námi þess á meginlandi Evrópu. Engum hefði komið á óvart þótt hann yrði eftirmaður Erlendar Einarssonar forstjóra. En í fari Sigurðar fannst ekki vottur þeirrar tilhneigingar að troða sjálfum sér fram og svo fór að annar settist í stólinn. Í hlut Sig- urðar féll síðar að semja við Landsbankann um afdrif Sam- bandsins. Fyrir það verk hlaut hann einróma lof eins og fyrir öll önnur störf sín. Eins og sjá má af þessum pistli voru snertifletir okkar Sig- urðar margir. Ég kveð hann sem frábæran skólafélaga og undir það taka öll skólasyskini okkar. Ég kveð hann sem ævarandi vin og þakka handleiðslu hans og fyrirgreiðslu á ýmsum sviðum. Ingu konu hans þakka ég einnig langa og trygga vináttu. Hún var hans stoð og stytta frá fyrstu tíð og þá ekki síst undir lokin er mest á reyndi. Ég og fjölskylda mín senda Ingu, Guðríði, Guðbrandi og Ein- ari og stórfjölskyldunni einlægar samúðarkveðjur með ósk um að lífið brosi við þeim í framtíðinni, eins og það brosti við okkur Sig- urði á sínum tíma, þó að á þess- um tímamótum falli af hvarmi tár saknaðar og harms. Minning- in um góðan dreng mun aldrei gleymast. Deyr fé, deyja frændr, deyr sjálfur it sama, en orðstírr deyr aldregi hveim, er sér góðan getr. (Hávamál) Atli Steinarsson. Kveðja frá Sambandi ísl. samvinnufélaga Látinn er í Reykjavík Sigurð- ur Markússon, fv. stjórnarfor- maður Sambands ísl. samvinnu- félaga. Sigurður helgaði fyrirtækjum Sambandsins mestan hluta starfsævi sinnar og var þar í for- ystu sem framkvæmdastjóri ým- issa deilda, bæði hérlendis og er- lendis. Lengst var Sigurður framkvæmdastjóri sjávarafurða- deildar, sem var stærst deilda Sambandsins. Að auki var Sig- urður stjórnarmaður í allnokkr- um fyrirtækjum í eigu Sam- bandsins. Á aðalfundi Sambandsins 1990 var Sigurður kosinn starfandi stjórnarformaður Sambandsins. Verkefnið sem honun var falið var erfitt og einstakt, að gera upp rekstur Sambandsins sem þá var mjög erfiður, þannig að lánardrottnar og kröfuhafar Sambandsins fengju sitt greitt. Þetta verkefni leysti Sigurður með yfirburða þekkingu sinni og reynslu sem og því trausti sem til hans var borið af öllum sem að málinu komu. Niðurstaðan úr þessu verkefni var einstök í ís- lensku atvinnulífi, því þegar upp var staðið voru liðlega 98% skulda þessa langstærsta fyrir- tækis landsins greidd. Að Sigurði gengnum sjá sam- vinnumenn á Íslandi á eftir traustum og vel látnum forystu- manni. Stjórn Sambands ísl. sam- vinnufélaga sendir Ingiríði Árna- dóttur eiginkonu Sigurðar, börn- um hans og öðrum aðstandendum hugheilar samúð- arkveðjur. Stjórn Sambands ísl. samvinnufélaga, Guðsteinn Einarsson. Ég fékk upphringingu að morgni 23. ágúst þar sem mér var tilkynnt að vinur minn til margra ára, Sigurður Markús- son, hefði fallið frá kvöldið áður á líknardeild Landspítalans. Sigurður Markússon er í minningu minni vandaðasti sómamaður sem mér hefur auðn- ast að kynnast á lífsleiðinni. Sig- urður tók við starfi fram- kvæmdastjóra Sjávarafurðadeildar Sambands- ins 1975 og var ég þar starfandi þegar hann tók við þeirri stöðu. Þannig hófust löng og góð kynni okkar og naut ég þeirra forrétt- inda að fá að vera undir hans forsjá og stuðningi í átta ár og mátti mikið af honum læra og sannarlega var gott að hafa slíka fyrirmynd sér til halds og trausts. Það samstarf hélt áfram meðan undirritaður sinnti störf- um hjá Búvörudeild Sambands- ins og síðar Iceland Seafood Cor- poration í Bandaríkjunum og vináttan hefur aldrei slitnað. Sigurður var ákaflega vinnu- samur, harðduglegur og skyn- samur. Hann var samviskusam- ur nákvæmnismaður sem öðlaðist traust og virðingu sam- ferðamanna sinna enda var æv- inlega leitað til hans þegar flókin og erfið verkefni þörfnuðust úr- lausnar. Hann flanaði ekki að neinu, heldur mætti öllum verk- efnum sem á hans borð komu með yfirvegun og ígrundun. Hann var vel heima í landsmál- um og hafði unun af að leika sér með hagtölur hinna ýmsu greina samfélagsins og oft kom það fyr- ir, þegar málin voru rædd, að hann stóð upp og greip til möppu um viðkomandi málefni sem bar að geyma hans eigin úttekt á málaflokknum, gjarnan stutt með súluritum og greinargóðri framsetningu sem hann hafði útbúið sjálfur. Möppurnar voru margar. Hann var ötull og úrræðagóð- ur samningamaður. Samninga- færni hans var með þeim hætti að hann leiddi þættina fram í formi sanngirni og uppfræðslu og setti fram í þann búning, að allir sáu skynsemina og réttlætið í úrlausninni. Hann hafði lag á því að kalla fram í samstarfsfólki sínu bestu kosti þess og upplýsti ævinlega þannig um verkefni sem fyrir höndum lágu að sú vinna sem lögð var í úrlausnir nýttist vel og fékk ávallt farsæla afgreiðslu. Sigurður hafði ótal marga aðra kosti. Hann hafði frábæran djúphugsaðan magakitlandi húmor þannig að maður gat hlegið oft og lengi þegar hann setti frá sér gamanmál. Hann brá fyrir sig stökum og limrum og var mikill ljóðaunnandi og var vandur að því sem hann lét frá sér í þeim efnum. Hann hafði gjarnan fyrir sið að ef vel þurfti að gera fyrir gesti þá bauð hann gjarnan heim til sín. Þar fékk maður tækifæri til þess að kynnast fjölskyldunni og kom þar svo vel fram hve Inga var honum mikil stoð og stytta og hve einstaklega samrýnd þau voru. Þessi heimboð voru útfærð með slíkri alúð og kærleika að það var eftirminnilegt öllum þeim sem þess nutu. Heimboð á þeirra hlýja og fallega heimili var mér alltaf tilhlökkunarefni. Ingu, börnum þeirra og að- standendum öllum votta ég inni- lega samúð mína. Sjálfur mun ég halla mér að fallegum minning- um um einstaklega góðan mann. Magnús G. Friðgeirsson. Þitt starf var farsælt, hönd þín hlý og hógvær göfgi svipnum í. Þitt orð var heilt, þitt hjarta milt og hugardjúpið bjart og stillt. (Jóhannes úr Kötlum.) Þetta ljóð kom upp í huga mér þegar ég frétti um andlát míns kæra vinar Sigurðar Markússon- ar. Ég kynntist honum fyrst um miðja síðustu öld í Reykjavík er hann hafði nýhafið búskap með frænku minni Ingiríði Árnadótt- ur af Hróðnýjarstaðaætt. Um líkt leyti lést tengdafaðir hans Árni J. Árnason húsgagnasmíða- meistari, langt um aldur fram, og var Sigurður þá upp frá því mikil stoð og stytta fjölskyldu hans. Sigurður var fæddur á Aust- urlandi, en var samt Dalamaður, því móðir hans var ættuð frá Spágilsstöðum í Laxárdal, sem er stutt frá Hróðnýjarstöðum. Hann var með móður sinni í Reykjavík um nokkurra ára skeið, en ólst síðan upp hjá fóst- urforeldrum sínum í Búðardal, Guðríði Guðbrandsdóttur og Þorsteini Jóhannssyni. Inga og Sigurður voru einstaklega sam- hent hjón og fyrirmynd annarra í hvívetna. Þegar við Helgi Einarsson, móðurbróðir okkar Ingu, bjugg- um saman í nágrenni við þau, heimsóttum við þau stundum á Rauðalækinn og var þá oft glatt á hjalla og margs að minnast úr Dölum vestur. Við vorum næst- um jafngamlir við Sigurður, að- eins ein vika á milli okkar. Hann var einstaklega viðræðugóður maður og það var einhver sér- stök helgi yfir honum sem erfitt er að lýsa og maður komst strax í gott skap þegar fundum okkar bar saman. Síðar fluttist Sigurður með fjölskyldu sinni til útlanda vegna atvinnu sinnar, fyrst til Bret- lands og svo Þýskalands. Það var því lítill samgangur í mörg ár, en í seinni tíð löngu eftir að þau komu aftur til Íslands tókum við upp þráðinn að nýju og náðum vel saman með því að senda hvor öðrum lausavísur, sem okkur höfðu áskotnast í gegnum tíðina. Það voru aðallega vísur eftir gamla sveitunga okkar eins og Jón frá Ljárskógum og Ragnar Þorsteinsson kennara. Allt í kringum þennan gamla, horfna tíma var okkur mikils virði að rifja upp og margt kom í ljós af yrkingum forfeðra okkar, því Sigurður hafði mikið yndi af ljóð- um og ýmiskonar kveðskap. Hann mun hafa haft þann eig- inleika frá fósturmóður sinni Guðríði, en hún lifir fósturson sinn 105 ára gömul og er elsti nú- lifandi Íslendingurinn. Ég minn- ist þess að á afmælisdaginn minn fyrir fjórum árum sendi Sigurð- ur mér erfiljóð eftir föður minn, um Jón Jónasson föður Sig- tryggs á Hrappsstöðum í Lax- árdal ásamt kveðju frá Guðríði en hún hafði þá geymt það í handraða sínum í nær sjötíu ár. Þetta var kærkomin viðbót við safn mitt af minningarljóðum föður míns. Við Ragnheiður kona mín vilj- um að lokum þakka Sigurði alla hans vinsemd í gegnum árin og vottum Ingu og fjölskyldunni okkar dýpstu samúð. Svanur Jóhannesson.  Fleiri minningargreinar um Sigurð Markússon bíða birtingar og munu birtast í blaðinu næstu daga.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.