Teningur - 01.05.1988, Side 38

HALLGRIMUR HELGASON
JOHN ER AFSLAPPAÐUR
John M. Armleder er svissneskur
listamaður sem á undanförnum árum
hefur hlotiö viðurkenningu list-
heimsins fyrir málverk sín og hús-
gagnaskúlptúr, en hefur auk þess
fengist talsvert við gjörninga. Hann er
fæddur í Genf árið 1948 og er
einhverjum íslendingum sjálfsagt
kunnur því hann kenndi hér viö
Handíöaskólann árið 1982 auk þess
sem hann hélt þá tvær einkasýningar
í Reykjavík, í Nýlistasafninu og
Ganginum. Sumariö 1985 var hann
einnig þátttakandi í samsýningu 6
svissara í Nýlistasafninu. Síðastliðið
vor var hann hinsvegar með tvær
einkasýningar með stuttu millibili í
New York og féllst fúslega á að ræða
við mig þrátt fyrir að hann ætti enn eftir
að mála upp í seinni sýninguna sem
þá átti að opna eftir 10 daga.
Nú hefur þú langa sögu a<5 baki sem
listamaóur, geturóur frætt okkur
eitthvaó um upphaf hennar?
Já, það er löng saga, hún hefst í raun
um miðjan sjöunda áratuginn þegar
ég hef mín afskipti af listinni með
verkum sem öll voru unnin í samvinnu
við aðra listamenn sem síðar fengu
nafniö Ecart-hópurinn og við stofn-
uðum Ecart-galleríið í Genf. Þetta var
mikiðtil óformleg starfsemi í byrjun en
varð smám saman öflugri og stóð fyrir
gjörningum, uppákomum, útgáfu og
sýningarhaldi. Einkum voru það
Flúxus-menn sem við sýndum en
einnig aðra og í raun var mjög mikil
fjölbreytni í starfseminni. Þó má segja
að maður hafi tilheyrt annarri kynslóð í
Flúxus.
Þetta var allt annar tími, meiri
samtvinningur í öllu?
Já. En allan tímann var ég þó einnig
að vinna aö mínum eigin verkum sem
oft voru abstrakt málverk. En ég
sýndi þau lítiö. Þegar mér bauöst að
sýna fékk ég oftast einhverja aðra
með mér og við gerðum eitthvað
saman eða þá að ég sýndi frekar
hugmyndir mínar um listina. T.d. á
Parísarbiennalnum 1975, þar sýndi
ég næstum ekki neitt, aðeins örsmáar
teikningar á veggnum auk þess sem
ég skenkti sýningargestum te.
Þannig að þetta var meir í ætt við
gjörninga. Þaö var ekki fyrr en um
1980 að ég fór að sýna reglulega
málverk og skúlptúra, þó að þau verk
eigi sér lengri sögu. Hér í þessari bók
er t.d. teikning frá 1967 ekki ósvipuö
nýjustu málverkunum mínum.
Svo skeður þaö allt í einu aö þetta
þykir þaö nýjasta nýtt og veröur
feikivinsælt?
Já einmitt. Já athyglin varð snarlega
allt önnur í þessum heimi sem sífellt
heimtar nýjar stefnur. Þetta geröist á
tvennan hátt. Fyrst fór ég að draga úr
samvinnuverkefnum í lok áttunda
áratugarins og sýningar þær sem ég
setti saman urðu meir og meir eins og
stef nuyfirlýsingar, þær urðu ákveönari
og ekki eins opnar og áöur. Svo fór
ég að sýna mín eigin verk en það var
þá um leið og expressjónisminn æddi
yfir allt og alla þannig að þar var ég
alger andstæða og þeir sem sýndu
mér áhuga voru aðeins þeir sem voru
meðvitað áhugasamir um það sem
ekki var í tísku. En síðan fóru hlutirnir
að rúlla. Árið 1984 setti ég saman
sýningu í Genf á abstrakt-list, allt frá
fjórða áratugnum til okkar daga, frá Al
Held til Rockenschaubs. Og þetta var
stefnuyfirlýsing (Statement), ég sýndi
það sem ég taldi nauðsynlegt að sýna
á þeim tíma. En án þess að sú sýning
hafi breytt heiminum þá vakti hún
spurningar sem í dag væri svarað
öðru vísi en þá. Svo mikið vatn hefur
runnið til sjávar síðan og manni finnst
þetta vera heillöng saga, þessi
abstraktbylgja, en í raun hófst hún
ekki fyrren 1985.
Og hvaö helduröur nú aö hún endist
lengi?
Ja, ég hélt nú að hún væri búin. En
það er hún ekki alveg þó hún sé á
hægri útleið. Vandinn er bara sá að
menn hafa ekki enn fundiö neitt nýtt
sem getur leyst hana af hólmi.
Athygli listheimsins er eins og
hringsólandi sviösljós sem lista-
maöurinn stendur allt í einu í eftir
margra ára vinnu úti í myrkrínu. En svo
heldur Ijósiö sína leió og heimtar <*
næsta og þarnæsta en hinn stendur
aftur í myrkrinu?
Akkúrat, þannig er það einmitt. Og í
sjálfu sér hef ég ekkert á móti þessu
sviðsljósi. Þaö beinir athyglinni að
nýjum mönnum og gefur nýrri kynslóð
tækifæri til þess að tileinka sér ný áhrif
sem hún getur svo notaö í sín eigin
verk. Þegar síðan sviðsljósið heldur
áfram í snúningi sínum fylgja því
36