Húsfreyjan - 01.07.1961, Blaðsíða 12

RÉTTINDI BARNSINS
Framhald af bls. 9.
un, sem skal vera skyldunám a. m. k. á
barnaskólastigi. Það skal njóta mennt-
unar, sem eykur almenna menningu og
skapar því skilyrði á jafnræðisgrundvelli
til að þroska hæfileika sína, dómgreind,
siðgæðisvitund og félagslega ábyrgðartil-
finningu til að verða þarfur þjóðfélags-
þegn.
Hagsmunir bárnsins skulu ráða gerðum
þeirra, sem ákveða menntun þess og leið-
beina þvi, en fyrst og fremst skal sú
ábyrgð öll hvíla á foreldrum þess.
Bamið skal njóta tækifæra til leikja
og skemmtana, sem stefni að sama marki
og menntun þess; þjóðfélagið og yfirvöld-
in skulu hlynna að því að barninu gefist
slík tækifæri.
8. atriði. Undir öllum kringumstæðum
skal barnið vera meðal þeirra fyrstu,
sem veitt er vernd og aðstoð.
9. atriði. Barnið skal verndað gegn
hvers konar vanhirðu, misþyrmingum og
svívirðu. Það má aldrei verða öðrum fé-
þúfa.
Barn skal ekki tekið í vinnu undir sann-
gjörnum lágmarksaldri, því skal aldrei
leyft né látið vinna nokkurt starf, sem
getur stofnað heilsu þess í hættu, sneytt
það menntun eða truflað þroska þess,
andlegan, líkamlegan eða siðgæðislegan.
10. atriði. Barnið skal verndað gegn
áhrifum, sem ala á óvild vegna kynþátta,
eða trúarbragða, eða hneigð til rangsleitni.
Það skal alið upp í anda skilnings, um-
burðarlyndis, vináttu þjóða á milli, í anda
friðar og alheims bræðralags. Gera skal
barninu ljóst, að það eigi að beita orku
sinni og hæfileikum í þjónustu meðbræðr-
anna.
Nú má vera að ykkur finnist hér hafi
aðeins verið tekin fram sjálfsögð atriði
um viðhorf þjóðfélagsins til barnsins. Ef
svo er, þá er það góðs viti, því það væri
sönnun þess, að okkar þjóðfélag hafi náð
þeim þroska, sem fulltrúar rösklega átta-
tíu þjóða telja æskilegan. Ekki þurfum við
þó langt aftur í sögu okkar til þess að
eygja, að önnur viðhorf hafi ríkt. — Barn-
ið skal njóta allra þeirra réttinda, sem
fram eru tekin í þessari yfirlýsingu —
segir í fyrsta atriði.
Hvað er langt síðan að farið var að
tala um „réttindi" barnsins? Var ekki allt
fram á þessa öld öfugmæli að tala svo?
Voru það ekki foreldrar, aðrir uppalendur
og fullorðna fólkið yfirleitt, sem höfðu
allan rétt varðandi meðferð barnsins? Og
ef við hverfum lengra aftur í tímann, er
það þá fyrr en með kristninni, sem líf
barnsins verður heilagt í okkar þjóðfélagi?
Samkvæmt sumum öðrum trúarbrögðum
er allt til þessa dags lagt á vald foreldra
hvort barn heldur lífi eða er borið út und-
ir vissum kringumstæðum.
Yfirlýsing Sameinuðu þjóðanna orkar
naumast mjög á huga örsnauðrar, frum-
stæðrar móður, sem kannski stendur nú,
á þessu augnabliki, gagnvart þeirri spurn-
ingu hvort það, að halda lifinu í enn einu
barni verði það hálmstrá, sem ofurselji
alla fjölskylduna hungrinu, eða hamli um
of ferð hennar um frumskóg eða hjarn-
breiðu. En svo getur farið, að henni ber-
ist síðar ómur af þessu ákalli um friðhelgi
barnsins, verði því dyggilega á lofti haldið.
Það getur líka verið, að einhver, sem býr
við mildari lífskjör og les eða heýrir þessa
yfirlýsingu, staldri við og hugsi með sér.
Gæti ég þess, að börnin, sem ég kemst í
snertingu við, hvort sem það eru mín börn
eða annarra, verði ekki fyrir neinum
þeim áhrifum af mínum völdum, sem ali
með þeim hneigð til rangsleitni í annarra
garð? Þó að engin von sé til þess, að
svona yfirlýsing breyti á svipstundu til
hins betra aðbúnaði þeirra barna, sem
höllum fæti standa, þá má með sanní
segja, að hér hafi verið klædd í orð hug-
sjón, sem breyta myndi mörgu í mann-
heimi, væri eftir henni lifað. Margar feg-
urstu hugsjónir mannsandans hafa um
12
H ú s I r e y j a n