Húsfreyjan - 01.04.1962, Blaðsíða 16

stefnur og hugsjónir kosta baráttu, en í
henni felst jafnan hvatning — ekki sízt
fyrir ung skáld.
Fátæktin þjakaði margan kotbóndann
í þeirri sveit sem annars staðar, og vetr-
ar voru þeim jafnan harðindi, þótt annar
væri skárri en hinn. Straumur vesturfara
var mikill, þrátt fyrir fegurð og yndisleika
héraðsins, og trú manna á landið tak-
mörkuð.
Hulda skáldkona þekkti kjör alþýðu-
manna og bænda, bæði þeirra, er betur
vegnaði og hinna, er minna áttu undir sér.
Ást hennar og trú á landið áttu sér engin
takmörk og hún hóf söng sinn á lofgjörð
til þess og sveitarinnar.
Ljóð hennar og sögur voru fyrst og
fremst listsköpun. Þar fléttaði hún, sam-
kvæmt geði sínu, dýpstu tilfinningum eig-
in sálar og því er hún skóp í hugarheimi
sínum, við umhverfi sitt, menningu og
ættjörð. Jafnframt því má vera, að hún
hafi átt þann tilgang að opna augu flýj-
andi fólks á framtíð og fegurð þess lands,
sem það yfirgaf og hvetja þá, er heima
sátu, til starfs. Þó að mörg hinna hug-
ljúfu rómantízku ljóða hafi, ef til vill,
hljómað undarlega innan þröngra mold-
arveggja, þá hlustaði fólkið, því að fagurt
var kveðið. Með ljóðunum fylgdi ljós og
ylur og á sinn hátt gáfu þau styrk og trú
á jörðina, lífið og fegurð þess. „Menningu
var þannig háttað í héraði, að skáldskap-
ur var í heiðri hafður“. Þegar ég las þessi
orð, varð mér hugsað til Bólu-Hjálmars.
Hefði hann fremur orðið þjóðskáld Is-
lands, sem honum bar vegna hæfileika,
ef hann hefði fæðst í þingeyskri fátækt í
staðinn fyrir skagfirzkri?
Að njóta skilnings í æsku, ástríkis og
menntunar, mundi það ekki vera sú lífs-
næring er bezt reynist til fullkomins
þroska ?
Móðir Huldu var vitur kona, óvenju til-
finningarík og trygglynd. Þó að hún lyki
ekki upp huga sínum í skáldskap, né öðru
tjáningarformi, duldist engum, að þar bjó
auðlegð andans. Mat hennar á mönnum
og málefnum var hnitmiðað og jafnan
sannleikanum samkvæmt, en margt blikn-
aði, er áður þótti gott, eftir að hún hafði
sagt sína skoðun.
Guðný og Benedikt munu bæði hafa
hlúð að skáldgáfu dóttur sinnar eftir
mætti og gert sitt ýtrasta, svo hún hlyti
sem mesta og bezta menntun. Nordal
nefnir komu hennar til höfuðstaðarins og
getur þess jafnframt „hvilík fjarstæða
það var að senda unga stúlku út í heim
til þess að ná fyllri skáldaþroska".
Námið nýttist Huldu frábærilega vel,
bæði sökum námshæfileika og hins góða
undirbúnings er hún hlaut í föðurhúsum.
Auk þess komst hún í kynni við skáld og
menningarfrömuði, má þar meðal annars
nefna Benedikt Sveinsson, þann mikil-
hæfa mann. Hjá honum lærði hún íslenzk-
una og þarf ekki að spyrja, hvern hljóm-
grunn skoðanir hans fengu hjá ungu
skáldkonunni. Eldheit og þjóðrækin fyllti
hún flokk hans og þar varð aldrei neinu
um þokað. Þrátt fyrir strið og hersetu
trúði Hulda allt til hinztu stundar á frelsi
landsins og þá von er mannkynið verður
að trúa á, að „allt hið bezta úr menningu
jarðarbúa myndi lifa og gefast nýjum
kynslóðum“.
Jafnframt hvatti hún þjóðina til að
vernda menningu sína og tungu og standa
vörð um nýfengið frelsi. Á lýðveldishá-
tíðardegi íslendinga 17. júní 1944 gaf hún
þjóð sinni söngva:
III
Hver á sér fegra föðurland,
með fjöll og dal og bláan sand,
mcð norðurljósa bjarmaband
og björk og lind í hlíð?
Með friðsæl býli, ljós og ljóð,
svo Iangt frá heimsins vígaslóð.
Geym, drottinn okkar dýra land,
er dunar jarðarstríð.
Ifver á sér meðal j)jóða ])jóð,
er |)ekkir hvorki sverð né blóð,
en lifir sæl við ást og óð
og auð, sem friðsæld gaf ?
Við heita brunna, hrcinan blæ
og hátign jökla, bláan sæ
hún unir grandvör, farsæl, fróð
og frjáls við yzta haf.
16
HúsIreyjan