Húsfreyjan - 01.04.1964, Blaðsíða 36

Tæpast má það vanzalaust kallast, hve lítt hefur
verið haldið á loft frásögnum um orlof aust-
firzkra kvenna, því að óhaett mun að fullyrða,
að einmitt þar mun fyrst hafa verið efnt til or-
lofsdvalar fyrir húsmæður. Það var Samband
austfirzkra kvenna, sem beitti sér fyrir því að
húsmæðurnar á sambandssvæðinu fengju ofur-
litla hvíld og hressingu frá sínum erilsömu störf-
um með því að dvelja nokkra daga í húsakynn-
um húsmæðraskólans að Hallormstað. Hófst starf-
semi þessi áður en orlofslögin komust á eða á
árunum fyrir 1960 og þá án ríkisstyrks. Bráð-
lega eftir að starfsemi þessi var hafin leitaði
sambandið til allra hreppsfélaga í báðum Múla-
sýslum um styrk til starfseminnar, sem þegar í
upphafi varð mjög vinsæl. Var styrks frá hrepps-
félögunum leitað með það fyrir augum, að hægt
yrði að auka starfið, svo að konur úr öllum
sveitum sýslanna gætu notið orlofs. Fékk þessi
málaleitun yfirleitt góðar undirtektir, enda hef-
ur svo verið hin síðari ár, að orlofsvikurnar að
Hallormsstað hafa verið tvær árlega, önnur í
júní, hin síðast í ágúst. Auk þess hefur þarna
verið tvö síðustu árin orlofsvika fyrir konur úr
Austur-Skaftafellssýslu.
Ég, sem þetta rita, hef haft þá ánægju að vera
á tveimur orlofsvikum að Hallormsstað. Vil ég
lítillega lýsa fyrirkomulagi þarna. Konurnar
dvelja endurgjaldslaust, en kosta sjálfar ferðir
sínar fram og aftur. Auk þess gefst þeim kostur
á að leggja einhverja upphæð í orlofssjóð, en er
frjálst að ráða því framlagi. í fyrra skiftið, sem
ég dvaldi þarna, vorum við 22, sú elzta 75 ára
sú yngsta 24 ára. Skemmtum við okkur með
ýmsu móti: gönguferðum um skóginn, smá-
leikjum inni, söng o. fl. Þess má geta, að ein
konan hafði einkabíl og voru þær, hún og for-
stöðukona skólans Ásdís Sveinsdóttir, jafnan
fúsar að aka okkur um skóginn eða nágrennið
eftir því sem við óskuðum. Einn daginn ókum
við til Atlavíkur, þessa dásamlega samkomu-
staðar. hvíldum okkur þar góða stund og
sungum ýms fögur ljóð. Skoðuðum líka Gutt-
ormslund, fagran og mjög skemmtilegan stað
með þróttmiklum, stórum skógi, sem Guttormur
skógfræðingur Pálsson hefur gróðursett og
ræktað. Næstsíðasta kvöldið var svo kvöld-
vaka, sem Ungmennasamband Austurlands sá
um. Var þar til skemmtunar ræða, upplestur,
kvikmyndasýning, einsöngur sr. Marinós í Valla-
nesi og fjöldasöngur. í lokin þakkaði forstöðu-
34
konan skemmtikröftum með snjallri ræðu. Var
svo kvöldvökunni lokið með því að gæða sér á
ríkulegum kaffiveitingum.
í sumar, er leið (1963) var ég svo þama aftur.
Þá vorum við 26, sú elzta 82 ára, en sú yngzta
27 ára. Var meiri hluti þátttakenda kominn
yfir miðjan aldur, aðeins 3 innan við fertugt.
Virtust þær una vel í þessum aldraaða hóp.
Fyrirkomulag var með svipuðum hættti og hið
fyrra sinn. Þó bar það til, að sumar konumar
fóru einn dag í skemmtiferð upp í Fljótsdal á
eigin kostnað. Aðrar sátu heima og undu sér
við handavinnu og spil. Af því að tíðin var
óhagstæð urðu kynnin og glaðværðin meiri inn-
anhúss en í fyrra skiptið Ýmislegt var haft til
skemmtunar svo sem upplestur kvæða, söngur
o. fl. Ein konan, ásamt forstöðukonunni, flutti
gamanþátt og vakt það mikla kæti. Kvenfé-
lagið í Egilsttaðaþorpi kom eitt kvöldið með
ýms skemmtiatriði. Voru þá sýndar litskugga-
myndir, flutt ræða, lesið upp, sungið og dansað.
Orlofssöngur
Við ferðuðumst hingað úr fjörðum og dal,
í frelsið í bjarkanna skjóli.
Og unum hér glaðar við hlátur og hjal,
og hrjótum í dýrðlegu bóli.
Hér köstum við árum og ungar á ný
hver einasta verður í góðæri því.
Frá amstri og pottum við eigum nú frí,
og önnunum daglegu heima.
Við lifum í skóginum orlofi í,
það er eins og að láta sig dreyma.
Og ein ríkir gleðin \ orlofi þvi,
hver einastta verður hér tvítug á ný.
Það gleymist víst oftast að gera sé hlé,
og gleðjast frá daglegu starfi.
Hver húsmóðir verndar sín heimilisvé,
og heldur á kynslóða arfi.
Við skeytum ei mæður um klukku né kvöld,
sú kvöð hefur fylgt okkur sérhverja öld.
Og ótt líður stundin, við höldum brátt heim
og Hallormsstað kveðjum að sinni.
Með gullslcgið skríni af gimstcinum þeim,
sem geymast í huga og minni.
Þeim minningum eyða ei mölur né ryð,
þær merla og Ijóma um ævinnar svið.
K. I.
HÚSFREYJAN