Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1984, Side 74

72 Eiríkur Rögnvaldsson
b *Strákinn ölóðan tjónkaði enginn við
c Við strákinn ölóðan tjónkaði enginn
Það er því ekki hægt að leiða (49)a af (49)b, því að þar væri um
að ræða færslu inn í lið. Pá eru enn sem fyrr tveir möguleikar eftir;
að leiða (49)b af (49)a með færslu viðurlagsins út úr liðnum; eða gera
ráð fyrir að mismunandi djúpgerðir liggi að baki, og viðurlagið geti
bæði verið upprunnið innan N1 og sem beinn stofnhluti í Fl. Seinni
möguleikinn krefðist þess að liðgerðarreglu F1 væri breytt úr (51)a
(hjá Höskuldi Þráinssyni 1983) í (51)b:
(51) a Fl-*(ao) fs (Nl)
b Fl—»(ao)fs (N1)(L1)
Nafnliðurinn, fallorð forsetningarinnar, verður að vera innan sviga,
því að margar forsetningar geta ýmist tekið fallorð eða ekki. En hér
kemur þá upp sama vandamálið og nefnt var varðandi sagnir sem taka
valfrjálst andlag; með því að hafa bæði N1 og L1 í sviga er gefið til
kynna að forsetning geti tekið með sér hvorn þeirra sem er en sleppt
hinum, en það er ekki rétt, eins og (52)c sýnir:
(52) a Jón sat hjá ánum
b Jón sat hjá ánum órólegum
c *Jón sat hjá órólegum
Nærvera lýsingarorðsins er sem sagt skilyrt af því að nafnorð sé til
staðar. Hins vegar eru hér engin ný vandamál ef gert er ráð fyrir því
að lýsingarorðið sé upprunnið innan nafnliðarins.
4. Viðurlög og sagnfyllingar
4.1 Staða lýsingarorða í sterkri beygingu
Nú er komið að því að líta á málin frá annarri hlið, og bera viðurlög
saman við sagnfyllingar. í hefðbundinni setningafræði eru lýsingarorð
í sterkri beygingu greind á a.m.k. þrjá mismunandi vegu: sem frumlæg
sagnfylling (53), andlæg sagnfylling (54), og viðurlag (55):
(53) Kennarinn er leiðinlegur
(54) Vésteinn málaði bílinn rauðan
(55) Albert samdi óhrœddurVtib Dagsbrún