Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1984, Qupperneq 76

74 Eiríkur Rögnvaldsson
— þá vantar eitthvað í setninguna. (62) er hins vegar fullkomin setning,
rétt eins og (60). Athugum svo þessar setningar:
(63) Miglangaði
ungan
*ungt
út í heim
(64) Mérvar
kalt
*köldum
(65) Mérvar
ungum
*ungt
í kalt
{ *köldum
í hefðbundinni setningafræði er kalt að vísu ekki kallað sagnfylling,
vegna þess að það samræmist ekki nafnliðnum í kyni, tölu og falli,
heldur er það kallað hálfhliðstætt lýsingarorð (sjá Björn Guðfinnsson
1958:45). Mér virðist þó ljóst að setningafræðileg staða þess sé hin
sama og sagnfyllinga. Ástæðan fyrir því að það samræmist ekki nafnlið
er sú að viðkomandi nafnliður er í aukafalli; og þar eð slíkir N1 geta
ekki lagað sagnir að sér, er ekki við því að búast að þeir geti gert
það við sagnfyllingar. Við höfum líka tvímyndir eins og þessar (sjá
Helgi Bernódusson 1982; Höskuldur Þráinsson 1983):
(66)a Mér var
boðið
*boðinn
í mat
b Égvar
{ boðinn
1 *boðið
í mat
— þar sem sést að samræming lh. við nf. er skylda, en útilokuð við
aukafall (sjá Eiríkur Rögnvaldsson 1982b).
En nú stendur viðurlagið ungan/ungum í sama kyni, tölu og falli
og frumlagið. Það sýnir okkur tvennt. í fyrsta lagi mun á sagnfyllingu
og viðurlagi; og í öðru lagi bendir það til að viðurlagið sé upprunnið
í frumlagsliðnum, því að aukafallsfrumlag virðist ekki geta lagað aðra
liði að sér.9
9 Að vísu samræmast sagnfyllingar frumlögum sem hefur verið „lyft“ (sjá Höskuldur
Þráinsson 1979), jafnvel þótt þau séu í þolfalli:
(i) Ég taldi Svein (þf.) hafa verið fullan (þf.)
Ég læt liggja milli hluta hvernig eigi að gera grein fyrir þessu; sjá Andrews (1982).