Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1984, Qupperneq 130

128 Höskuldur Þráinsson og Kristján Árnason
í þessari ritgerð gefst ekki rúm til að ræða að neinu marki um mis-
mun á máli kynja, en eins og við drápum á í greininni um skaftfellskuna
hafa erlendar rannsóknir bent til þess m. a. að konur hafi meiri til-
hneigingu en karlar til þess að temja sér „fínna“ málfar. Samkvæmt
þessu ætti /rv-framburðurinn að vera „ófínni“ en /cv-framburðurinn,;
hvernig svo sem ber að túlka það. Þóra Björk Hjartardóttir (1984)
hefur athugað raddaðan framburð í Skagafjarðarsýslu og komist að
þeirri niðurstöðu að ekki væri þar marktækur munur á kynjum hvað
varðar það mállýskuatriði, og Helga Jónsdóttir (1982) kemst að svip-
aðri niðurstöðu um harðmæli í Mývatnssveit. Hins vegar segir Guð-
varður Már Gunnlaugsson (1983) að konur sem flust hafa af skaft-
fellska málsvæðinu til Reykjavíkur leggi frekar niður hinn skaftfellska
einhljóðaframburð en karlar, sem eins er ástatt um. Ennfremur má
benda á athuganir Björns Guðfinnssonar (1946:207-222 o. v.) á harð-
mæli meðal drengja og stúlkna, sem leiddi í Ijós að linmæli væri
„nokkru ríkara í framburði telpna en drengja“ (Björn Guðfinnsson
1946:161). Það verður því fróðlegt að gera heildarúttekt á máli kynja
hér á landi þegar liggja fyrir gögn af öllu landinu og bera saman við
niðurstöður úr öðrum löndum.
2.5 Óskýrmcéli
í grein okkar um málfar Vestur-Skaftfellinga (KÁ & HÞ 1983:82-
83, 96-100) lýstum við mállýskubreytum sem e. t. v. mætti kenna við
óskýrmæli. Hér er um að ræða fimm atriði sem við höfum gefið eftir-
farandi nöfn:
1 Brottfall önghljóða: dagblað' verður [þa:þla:]
2 Samlögun nefhljóða: iwibær verður [imþair]
3 Brottfall atkvæðis: klósettið verður [khloustið]
4 Önghljóðun nefhljóða: samferða verður [savferða] ([sáferða])
5 Brottfall nefhljóða: íslendingar verður [i(:)s‘ledigar]
Það kemur fram í fyrrnefndri grein, að nokkur fylgni er milli aldurs
og þessara breyta. Öll einkenni voru algengari meðal ungs fólks en
eldra, að undanskilinni samlögun nefhljóða. Hún virtist vera algengari
meðal eldra fólks. Á Línuriti 5 og 6 er lýst sambandi þessara breyta og
aldurs í Reykjavík. Eins og sjá má, koma niðurstöðurnar hér vel heim
við það sem var í Vestur-Skaftafellssýslu. Neikvæð fylgni er milli aldurs
og allra þessara breyta að undanskilinni samlögun nefhljóða. Þar er