Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1984, Qupperneq 180

178
Flugur
ur Þráinsson 1983:83), en viðtölin hafa þeir tekið upp á segulband.
Jafnframt hafa þeir gert sér far um að ná tali af sem flestu fólki sem
Björn Guðfinnsson rannsakaði á 5. áratugnum. Þeir hafa svo tölvu-
unnið allar upplýsingar og látið tölvu reikna út fyrir sig allt sem nöfnum
tjáir að nefna (Kristján Árnason & Höskuldur Þráinsson 1983:84).
Þegar ég vann við þessa rannsókn sumarið 1982 hjá þeim Höskuldi og
Kristjáni kom upp sú hugmynd meðal starfsfólksins að rétt væri að gera
smákönnun á því hvort búseta hefði áhrif á málfar fullorðins fólks með
því að bera saman framburð manna úr sömu sýslu, sem Björn hafði
rannsakað, þar sem sumir byggju enn í heimasýslu en aðrir væru fluttir
til Reykjavíkursvæðisins. Það varð úr að ég gerði eina slíka könnun
sem yrði jafnframt B.A.-ritgerð (Guðvarður Már Gunnlaugsson 1983).
Fékk ég góðfúslega leyfi þeirra félaga til að nota gögn þeirra og tæki og
mikla aðstoð á allan hátt. Þar sem úrvinnsla úr Vestur-Skaftafellssýslu
var lengst komin innan RÍN var einboðið að taka V-Skaftfellinga í
þessa könnun.
3.
í Vestur-Skaftafellssýslu höfðu þeir Höskuldur og Kristján kannað
27 manns sem Björn Guðfinnsson hafði áður rannsakað. Ég náði svo
tali af 27 V-Skaftfellingum, sem Björn hafði kannað sem börn í V-
Skaftafellssýslu, en voru fluttir til Reykjavíkur og nágrennis. Allt var
þetta fólk fætt á árunum 1926 til 1936. Við könnunina notaði ég sömu
aðferð og Höskuldur og Kristján beittu í RÍN og notaði sömu myndir
og sömu texta og þeir höfðu notað í för sinni um V-Skaftafellssýslu.
Þessa hópa bar ég svo saman bæði eftir búsetu og kynjum. Til að gera
hópana samanburðarhæfa gaf ég hljóðhöfum Björns einkunnir í sam-
ræmi við það sem gert er í RÍN (sjá Kristján Árnason & Höskuld Þrá-
insson 1983:86). Til að hafa könnunina ekki of fyrirferðarmikla tak-
markaði ég samanburðinn við einhljóð — tvíhljóð á undan gi [ji], og er
einkunnin 100 gefin fyrir hreinan tvíhljóðaframburð, en einkunnin 200
fyrir hreinan einhljóðaframburð.
Við samanburðinn þurfti að reikna út meðaleinkunn hvers einstak-
lings og meðaleinkunn hvers samanburðarhóps og marktækni til að vita
hvort einhver tiltekinn munur væri marktækur eður ei. Við marktækni-
prófið var notað svokallað í-próf („a t test on the means“) (sjá Stoup
1981:224). í þessu í-prófi var p < 0.05 sem táknar að minna en 5%
líkur er til að um tilviljun sé að ræða. Ekki hafði ég tök á að láta tölvu