Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1999, Blaðsíða 27

„Alls vér erum einnar tungu
25
tungan. Og úr því að sú er raunin, er ekki óeðlilegt að fara að dæmum
enskra manna þegar sníða skal íslenskt stafróf eftir latnesku.
Þessi rök má styrkja enn frekar með því að benda á ummælin í
FMR um að hver þjóð riti sínum stöfum sína tungu (FMR:206):
Enn af þvi at tvngvmar erv vlikar hverr annarri. þær þegar er ór æinni
ok hinni somv tvngu hafa gengiðz §ða græinz þa þarf vlika stafi í at hafa
enn æigi ena sgmv alla i gllvm Sem æigi rita grikkir latinv stofvm
girzkvna ok æigi latinv menn girzkvm stofvm latínv ne enn helldr ebr-
eskir menn ebreskvna hvaikí girzkvm stofvm ne latínv helldr ritar sín-
vm stofvm hverr þioð sina tvngv.
Tungumar hafa sem sagt gengist eða greinst úr einni og hinni sömu
tungu. En þar sem tungurnar eru ólíkar, þarf að nota ólíka stafi í hin-
ar mismunandi tungur. Hver þjóð ritar sínum stöfum sína tungu, lat-
ínumenn rita með latínustöfum, Grikkir með grískum stöfum, hebr-
eskir með hebreskum stöfum o.s.frv. Þessar þjóðir eru sem sagt ekki
einnar tungu og því notar hver sitt stafróf, af því að tungumar em ólík-
ar. Aftur á móti eru enskan og íslenskan ekki ólíkar tungur: samband
þeirra er líkara því sem Roger Bacon hefði kallað samband mismun-
andi hátta einnar og sömu tungu: „allz ver ervm æinnar tvngv þo at
giorz hafí migk onnvr tveggía eða nakkvað bááðar“. Islendingar og
Englendingar em einnar tungu og því eðlilegt að þeir hafi sama hátt á
við að búa sér til stafróf úr annarrar tungu stöfum, latínustöfum.
5. Hver er hin sameiginlega tunga enskra manna og íslenskra?
Málin kunna að vísu að flækjast ef fleiri þjóðir en Englendingar skyldu
vera sömu tungu og Islendingar. En fyrst er að spyrja hvaða tunga
þetta sé sem íslenska og enska em hættir af. Ekki þarf langt að leita að
svari við þessari spurningu því að það stendur í raun og veru skrifað í
formála Snorra-Eddu. Þar segir frá tungu þeirri sem barst norður hing-
að með Ásum þegar þeir fluttu búferlum úr austurvegi (Edda:6):
Þeir Æsir tóku sér kvánfgng þar innan lands, en sumir sonum sínum, ok
urðu þessar ættir fjglmennar, at umb Saxland ok allt þaðan um norðr-
hálfur dreifðisk svá at þeira tunga, Asiamanna, var eigintunga um gll
þessi lgnd; og þat þykkjask menn skynja mega af því at skrifuð eru lang-