Vera - 01.12.1982, Blaðsíða 12

Þjóðfélagið — börn
og stríðsleikir
Leikurinn er mikilvægur þáttur í lífi barn-
anna. Hann undirbýr þau fyrir hlutverk
framtíðarinnar.
En leikurinn endurspeglar einnig þann
heim sem við lifum í. Hvernig er sá
heimur? I honum eru vopnaátök og styrj-
aldir daglegt brauð. Börnin leika þessi átök
án þess að skilja eða skynja hvað liggur að
baki.
íslensk börn hafa alveg sloppið við
stríðsógnir, á meðan börn víðsvegar um
heim þurfa að þola hina ótrúlegustu áþján.
Ég er á móti því að börn Ieiki sér með
eftirlíkingar af hinum hryllilegustu morð-
vopnum.
Ég er á móti slíkum leikjum vegna þess
að þeir endurspegla þá hræðilegu ógn sem
fjöldi karla, kvenna og barna býr við.
í leikjunum taka börnin oft hlutverk hins
sterka, en þau eru sér ekki meðvitandi um
þann hryllilega raunveruleika sem liggur að
baki leikjum þeirra.
Hvaða áhrif getur það haft á þau að setja
sig í hlutverk kúgarans, jafnvel þó það sé
ómeðvitað?
Hvert verður viðhorf þeirra til þess að
grípa til ýmiss konar ofbeldis?
Við kunnum ekki fullkomin svör við
þessum spurningum, en ég vil ekki taka þá
áhættu að þessir leikir hafi neikvæð áhrif á
viðhorf og gerðir barnanna síðar meir.
Félagsleg mótun felur í sér mótun ein-
staklingsins, viðhorfa hans og persónuleika
og mótun þjóðfélagsins og þróun viðhorfa
innan þess. Þannig stjórnar ríkjandi viðhorf
í þjóðfélaginu því,' hvernig leiki börnin
Ieika, en leikurinn mótar barnið síðan
þannig að það viðtekur þessi viðhorf og
gerir að sínum.
Vítahringur ofbeldis og átaka viðhelst á
þennan hátt, en getur endað með ragna-
rökum. Ég sé drápsleiki barnanna sem eitt
skref í átt til tortímingar alls mannkyns.
Það verður að stöðva vítahjólið og snúa
því við. Það verður vissulega ekki gert með
því einu að koma í veg fyrir að börnin okk-
ar leiki sér með vopnaleikföng. En hug-
leiðum hvaða áhrif stríðsleikir geta haft á
börnin og þá framtíð sem þau búa sér. Ef
við hugleiðum einnig hvers vegna börnin
leika sér á þennan hátt, þá hlýtur athygli
okkar að beinast að þjóðfélaginu og þeim
gildum sem leikirnir endurspegla. Við
fi 12
hljótum að taka afstöðu gegn þessum gild-
um sem eru í mótsögn við lífið. Við þurfum
að beina athygli barnanna að annarskonar
leikjum, kenna þeim að unnt er að leysa
vandamál og deilur án ofbeldis og vopna-
átaka og fræða þau um ógnir styrjalda.
Milljörðum króna er eytt í vígbúnað á
meðan félagsleg og efnahagsleg vandamál,
hungur, kúgun, hnignun og fátækt eykst
stöðugt og er hlutskipti mikils hluta með-
bræðra okkar. Það mætti mennta 80 börn
fyrir þá upphæð sem það kostar að þjálfa
og vopna einn hermann og fyrir einn kafbát
mætti byggja 450.000 góðar íbúðir.
Við getum haft áhrif á viðhorf og leiki
barnanna á ýmsan hátt.
Börnin eru raunsæ og skynsöm. Oft í
mikið ríkara mæli en við hinir fullorðnu.
Ég tel því mikiivægt, reyndar grundvallar-
atriði, ef takast á að snúa hjólinu við, að
byrja á börnunum. Gera þau meðvituö um
það sem gerist í kringum þau og hvaða
raunveruleiki býr að baki vopnaleikjum
þeirra.
Ég hvet öll börn til að standa saman og
skera upp herör gegn ógnvænlegu athæfi
fullorðna fólksins.
Ég trúi því, að fái börnin réttar upplýs-
ingar þá muni þau taka skynsamlega af-
stöðu og líta stríðsleiki sína nýjum og nei-
kvæðum augum.
Foreldrar og barnavinir: Leggjum okkar
af mörkum til að búa börnunum friðsama
framtíð. Bendum þeim á jákvæðar hliðar
mannlífsins og leiðum þau frá þeim nei-
kvæðu.
Hvetjum þau því ekki til stríðsleikja með
því að gefa þeim leikfangavopn, hvorki á
þeirri hátíð Ijóss og friðar sem framundan
er né í annan tíma.
Reykjavík 26/11 1982
Steinunn F. Harðardóttir
1. Gefa börnum ekki leikfangavopn.
2. Hvetja þau til annarra leikja.
3. Láta í ljós neikvæð viðhorf til vopna-
leikja í öllum myndum.
4. Fræða börnin um þann raunveruleika
sem býr að baki vopnaátökum.
5. Kenna börnunum, með okkar fyrir-
mynd, að leysa vandamál sín án ofbeldis.
6. Gera þau virk í baráttunni gegn átökum
og vopnavaldi.