Vera - 01.10.1987, Síða 38

Lögbundin kvótaskipting
Birgitte Heinrich frá þýska græningjaflokknum kvaö
þaö hafa haft sín áhrif að sá flokkur væri nýr af nálinni
og hefði að ýmsu leyti sprottið upp af kvennahreyfing-
unni og hugmyndafræði 68-sumarsins, skipulag sam-
takanna væri jafnvel ennþá í mótun, þó gaf hún í skyn
að vonir margra, einkum kvenna, hefðu brugðist hvað
varðaði fordómaleysi. T.d. hefði það í fyrstu verið talið
nægja að hafa óskráða reglu að skipta störfum jafnt á
milli kynja bæði út á við og inn á við en aö ekki hefði ver-
ið fariö eftir þeirri reglu. Kvótaskiptingunahefði þvíþurft
að lögbinda. Nú gilti einnig sá lagabókstafur að sérstakt
kvennaráð flokksins yrði að fjalla sérstaklega um mál er
snertu konur. (Hérspurði ég Birgittu nánar, sagðist telja
að öll mál snertu konur jafnt og karla og vildi fá að vita
skilgreiningu Græningjanna á „sérstökum kvennamál-
um“. Hún sagðist reyndar vera mérsammálaen nefndi
dæmi af málum, sem kvennaráði væri falið, s.s. ofbeldi
gegn konum, fóstureyðingar, jafnréttismál á sviði launa
og stöðuveitinga, fæðingarorlof o.fl.) Birgitte sagði frá
kvennalista Græningjanna í sveitarstjórnarkosningum í
Hamburg í vetur. Hún lagði áherslu á að Græningjarnir
vildu reka pólitík á annan hátt en í hefðbundnu flokkun-
um og væru sífellt að endurskoða gamlar hefðir og
skipulag i pólitísku starfi.
Bodil Boserup sagði frá því þegar konur í hennar
flokki ákváðu fyrir 14 árum að breyta flokknum. Sú
ákvörðun var endanlega tekin á flokksþingi, þegar þær
fáu konur, sem þar voru, voru boðnar sérstaklega vel-
komnar: ánægjulegt væri að hafa konur til staðar því nú
yrði hægt að dansa að fundinum loknum! Þessi orð
urðu til þess að konurnar tóku sig saman og lofuðu
hverri annarri stuðningi við kjör á næsta flokksfundi Á
þeim fundi var svo kjörin nýflokksstjórn, þarsem konur
voru þriðjungur. Næsta skref var svo að heimta kvóta-
skiptingu; hlutur annars kyns má nú aldrei fara undir
40% í neinni af stofnunum flokksins. ,,Þessi regla er
eiginlega til að vernda hlut karlanna!" bætti hún við.
Var ekki annað að heyra en allar þessar þrjár konur
teldu kvótaskiptingu innan flokka mikilsverðan áfanga
og nauðsynlegan.
Skrif um kvennalista
Marisa Rodana, sú ítalska, sagði frá kosningabaráttu
kvennanna innan Kommúnistaflokksins á Ítalíu og er
sagt frá því í upphafi þessa máls. Þar næst fékk undirrit-
uð orðið. Ég rakti sögu kvennahreyfingarinnar hér
heima, sagði frá Rauðsokkunum og frá Kvennafram-
boðinu, hvernig og hvers vegna það hefði orðið til.
Þessu næst Alþingiskosningunum 1983, starfi okkar
kvenna á þinginu og svo frá kosningunum í vor. Það
sem eftir var fundar sátum við svo allar fyrir svörum og
reyndin varð sú að áhuginn var mjög einskorðaður við
íslenska kvennalistann. Fólk hafði alveg sérstakan
áhuga á starfsháttum okkar, opnu fundunum, „stjórn-
leysinu", bakhópunum o.s.fr. Fundargestir voru maka-
laust vel að sér um Kvennalistann, eflaust að hluta til
vegna mikilla skrifa um okkur í blöðum og tímaritum
(um það leyti sem ég kom, kom t.d. út tímaritið Noi
Donne með grein eftir Þatriziu, sem sótti okkur heim
eftir kosningarnar, sjá síðustu VERU) en e.t.v. einnig
vegna nýlegrar heimsóknar Kristínar Árnadóttur því
Ijóst var að margar kvennanna höfðu lesið stefnuskrána
okkar spjaldanna á milli.) Ein kona stóð t.d. upp og
sagðist hafa lesið stefnu okkar og hrifist af henni. Sér-
staklega var hún sátt við stefnu Kvennalistans í um-
hverfis-, friöar- og utanríkismálum. Hún sagðist aftur á
móti alls ekki skilja hvers vegna við hefðum tekið þátt
í stjórnarmyndunarviðræðum með Sjálfstæðisflokkn-
um, sem hefði svo gjörólíka stefnu frá okkar — „hvernig
datt ykkur í hug að þið gætuð starfað með þessum
flokki?“ Þá sagði ég frá þeirri ákvörðun okkar að „gefa
öllum sjens“ og sýna enga fordóma heldur tala við alla
og frá þeim umræðum sem urðu í röðum Kvennalistans
um stjórnarmyndunarviðræður. Einnig frá kröfu okkar
um lögbindingu lágmarkslauna, sem allt hefði strandað
á mjög fljótlega. Á þessu stigi fundarins leystist fundur-
inn upp í ítölsku vegna þess að nú reis upp ungur mað-
ur, sem óskaði okkur Kvennalistakonum til hamingju
með kröfuna um lögbindingu lágmarkslauna alveg sér-
staklega. Síðan sneri hann sér að fulltrúum Kommún-
istaflokksins og spurði hvers vegna í ósköpunum sá
flokkur, sem teldi sig þó málsvara lægst launuðu stétt-
anna, heföi aldrei komið fram með slíka kröfu. Komm-
arnir áttu í djúpri vök að verjast og var rætt um þetta af
miklum hita nokkra stund án þess ég skildi nokkuð og
túlkurinn var svo flæktur í umræðuna, að hún gaf sér
aldrei tíma til aö segja mér frá henni. Loks bað Birgitta
um orðið og sagði frá þvi að þýsku Græningjarnir hefðu
slíka kröfu á sinni stefnuskrá og benti á fleiri atriði, sem
Græningjarnir eiga sammerkt með Kvennalistanum á
íslandi eða öfugt.
Fundurinn stóð lengi nætur og honum lauk svo í vín-
tjaldi úti á hátíðarsvæðinu, þar sem ítalskur verkalýður
var að skemmta sér af ekki minni innlifun en íslenskir
bændur i haustréttum!
Kvennabarátta óháö
stéttabaráttu
Eftir að hafa rætt við þessar konur allar um kvenna-
pólitík er mér Ijóst aö þær eru í meginatriðum afskap-
lega sammála hugmyndafræði Kvennalistans: allar
voru þær sammála um að konur hefðu aðra hluti fram
að færa í pólitík en karlar vegna ólíkra reynsluheima
kynjanna. í umræðum um nauðsyn þess að fjölga kon-
um í pólitík minnti ég á að markmið Kvennalistans hefði
aldrei verið það eitt, heldur að auka hlut kvennapóli-
tískra sjónarmiða og afstöðu byggðri á öðrum forsend-
um en karla og það á skilyrðum kvenna sjálfra — fjölgun
kvenna ein og sér bæri síður en svo alltaf þann árangur.
Klöppuðu þá allir fundarmenn! Allir, jafnvel félagar
Kommúnistaflokksins, tóku undir það sjónarmið, að
kvennabarátta væri óháð stéttarbaráttu, að því leyti að
kúgun kvenna er ekki bundin við sétt eða afkomu. Þær
skildu allar nauðsyn sérframboðs kvenna utan Barbara
en sáu marga annmarka á slíku í fjölmennari þjóðfélög-
um en því íslenska. Þær öfunduðu okkur af tímanum og
orkunni sem við gætum notað í „ekta pólitík" og ekki í
slitendalausa baráttu við karlveldiö innan gömlu flokk-
anna. Og þær trúðu því (nema Barbara) að feminismi
væri sjálfstæð hugmyndafræði sem hægt væri að
leggja til grundvallar nýrri stjórnmálastefnu. Og allar
vorum við sammála um að tími væri kominn til að halda
alþjóðlega ráðstefnu feminista. Og ég verð að segja
það eins og er, eftir mitt ferðalag og eftir allar þessar
,,sendingar“ Kvennalistans út og suður að mikið væri
gaman ef, í stað þess aö fara ein og ein hingað og þang-
að, að allar þær baráttuglöðu konur sem við höfum á
feröum okkar sótt heim hefðu komiö hingað í staðin og
hist í einum hópi!
Ms