Vera - 01.02.1990, Side 29

eftir er rétt að nefna að þannig er búið að
Atvinnuleysistryggingasjóði í fjárlögum að fyr-
irsjáanlega vantar stórfé til að hann geti gegnt
hlutverki sínu.
Auk þessa eru fjölda margar smærri upphæð-
ir vantaldar og vanáætlaðar. Þetta sýnir að á
gjaldahliðinni eru vanáætlanir sem nema 2-3
milljörðum.
Kjarasamningar eru nú fyrir dyrum. Því hef-
ur verið haldið fram af ráðamönnum að kjara-
bætur í beinum launahækkunum komi varla til
greina. Raunhæfara sé að bæta kjör með öðrum
hætti — lækkun matvöruverðs, jafnvel skatta-
ívilnunum. Ég fæ ekki séð að slíkar kjarabætur
rúmist innan fjárlaganna.
Niðurskurður af handahófi
Þegar fjármálaráðherra talaði fyrir frv. til
fjárlaga í október hafði hann uppi stór orð um
að brotið væri blað í fjárlagagerð, nýr grund-
völlur væri að skapast í íslensku efnahagslífi og
fjárlögin væru hornsteinn nýrrar efnahags-
stefnu og hagstjórnar. Ég fæ ekki séð að ráð-
herra hafi rétt fyrir sér. Fjárlög þessa árs eru
með sama innbyggða hallanum og fjárlög hafa
verið um árabil. Grundvöllur íslensks efna-
hagslífs er valtur meðan ekki tekst að ná fjár-
magnskostnaði niður og „hornsteinn nýrrar
efnahagsstefnu og hagstjórnar", eins og ráð-
herra nefndi fjárlögin, eru í engum grundvall-
arþáttum öðruvísi en fjárlög áður hafa verið og
ekki lfkleg til að verða sá fasti rammi um út-
gjöld ríkisins sem ráðherra taldi þau vera.
Sú saga er gömul, en virðist þó árlega ný, að
nú sé ríkiskassinn tómur og enn þurfi að gæta
aðhalds. Ár eftir ár stöndum við frammi fyrir
því að stjórnvöld hafa farið ógætilega með sam-
eiginlega fjármuni okkar og gert áætlanir sem
ekki standast. Þegar líður á árið vakna menn
við vondan draum, hefja ákafa leit að nýjum
tekjulindum og brýna niðurskurðarhnífinn. Sá
niðurskurður getur aldrei orðið annað en
handahóf, því menn virðast aldrei sjá fyrr en
um seinan í hvert óefni stefnir. Þess vegna næst
aldrei sá sparnaður sem stefnt er að. Sá niður-
skurður sem fyrirhugaður er á árinu 1990 er
meö sama hætti og áður og bitnar verst á þeim
sem síst skyldi.
Fjárlög næsta árs bera ekki kvenlegt yfir-
bragð. Það er andstætt hugsunarhætti kvenna
að þrengja að hag barna með þeim hætti sem
gert er með niðurskurði í skólakerfinu. Flöf-
undar fjárlaganna virðast ekki leiða hugann að
því að í skólum landsins eru margir einstakling-
ar með fjölbreytilegar þarfir og það getur skipt
sköpum um alla framtíð barnanna, hvernig
komið er til móts við þær þarfir. Öllum ætti að
vera ljóst að ekki er hægt að skera niður án til-
lits til þess hvers konar starfsemi fer fram innan
veggja hinna ýmsu stofnana. f niðurskurði
stjórnvalda til skólakerfisins birtist ljóslega sá
skortur á framtíðarsýn sem alltof lengi hefur
þjáð stjórn landsins. Sú stöðnun, sjálfvirkni og
forgangsröðun sem einkennir fjárlög ársins
1990 er konum engan veginn að skapi. Þar birt-
ist ekki stefna hinnar hagsýnu húsmóður, sem
á ekkert síður við um meðferð sameiginlegra
sjóða okkar allra en fjármuni hvers heimilis.
Figi að ná fram raunverulegum sparnaði verður
að gera um það vel útfærðar og ígrundaðar
áætlanir.
Tillögur Kvennalistans
Við Kvennalistakonur höfum ekki getað
greint stórbreyttar áherslur í þessum fjárlögum
né aðra forgangsröðun frá því sem áður hefur
verið. Við höfum, eins og áður, litið á máliö frá
sjónarhóli kvenna og þeirri sannfæringu að
hagur kvenna og þeirra sem í skjóli þeirra
standa sé einnig þjóðarhagur. Þess vegna lögð-
um við fram nokkrar breytingartillögur við
fjárlögin — tillögur sem varða konur. Með þess-
um hætti vildum við benda á að konur, kjör
þeirra og Jiarfir, eru oftast víðs fjarri í huga
þeirra sem málum ráða.
Við lögðum til að
Byggöastofnun fengi 40 millj. kr. framlag til
atvinnuuppbyggingar fyrir konur á lands-
byggðinni. Þetta var f framhaldi af frum-
varpi sem við höfum flutt um að stofnuð
verði deild við Byggðastofnun sem ein-
göngu sinni atvinnumálum kvenna á lands-
byggðinni.
Við lögðum til að
hjálparstarfi Sameinuðu þjóðanna fyrir
konur í þróunarlöndum, UNIFEM, yrðu
veittar rúmar 3 millj. til að sýna samstarfs-
hug íslenskra kvenna við stofnunina. Þótt
upphæðin sé ekki há gæti hún komið að
góðum notum við uppbvggingarstörf. Al-
þjóðahjálparstofnanir hafa á seinni árum
beint fjárframlögum til þróunarlanda í
meiri og meiri mæli til kvennasamtaka þar,
vegna þess að talið er að á þann hátt nýtist
framlögin betur. Konurnar séu hagsýnni og
viti betur en karlar hvar skórinn kreppir og
fari betur með fjármuni.
Við lögðum til að
200 millj. kr. væri veitt til atvinnuuppbygg-
ingar fyrir konur. Nú eru tvöfalt fleiri konur
á atvinnuleysisskrá en karlar og brýn þörf
að finna þeim verkefni og störf. Konur eru
fyrirvinnur engu síður en karlar en öll við-
leitni stjórnvalda til atvinnusköpunar bein-
ist að fleiri karlastörfum, sbr. álversumræð-
una. Hefur J)jóðfélagið efni á því að konur
séu atvinnulausar?
Við lögðum til að
hækkuð yrðu framlög til Kvennaathvarfsins
og Samtaka kvenna gegn kynferðislegu of-
beldi. Ekki þarf að skýra fyrir konum hversu
mikilvæg störf eru unnin af þessum samtök-
um og sem betur fer er vaxandi skilningur á
þeim bæði meðal almennings og stjórnvalda
en betur má gera í fjárframlögum ef duga
skal.
Við lögðum til að
framlag vegna kostnaðar við lög um ráðgjöf
og fræðslu varðandi kynlíf og barneignir
yrði hækkað um 5 millj. Þessum lagaákvæð-
um hefur aldrei verið gefinn teljandi gaum-
ur við fjárlagagerð og framlög til að fram-
fylgja þeim ekki verið í neinu samræmi við
þörf. Úr þessu vildum við bæta.
Ekki þarf að orðlengja að allar voru Jíessar til-
lögur felldar. Nokkrir Jjingmenn gerðu grein
fyrir atkvæði sínu og voru röksemdir sumra
næsta einkennilegar. Minnisstæðast er mér þó
Jiegar önnur þingkona Aiþýðubandalagsins
greiddi atkvæði gegn tillögunni um fé til at-
vinnuuppbyggingar fyrir konur, á Jieim for-
sendum að nú væri búið að koma rekstrar-
grunni fiskvinnslunnar í lag, þá væri atvinnu-
málum kvenna borgið!
Þjóðhagsstofnun spáir erfiðleikum í efna-
hagslífinu á þessu ári, aflasamdrætti, atvinnu-
leysi og minnkandi kaupmætti. Þá veldur miklu
hvernig haldið er á því sem úr er að spila. Kon-
ur hafa ekki enn komið svo nálægt rfkiskassan-
um að sjónarmið hinnar hagsýnu húsmóður
hafi fengið að njóta sín í Jiágu okkar allra og
þess gjöldum við nú.
Málmfríður Sigurðardóttir.
29