Vera - 01.07.1990, Page 21

*
I F'JOLIX/IIÐLUIVI
Hvers vegna eru svona fáar konur
í fréttunum? Gleyma fréttmenn
konunum eða þora konur ekki,
eða hvorki vilja né geta komið
fram? Þrír nemar í fjölmiðlafræði
í Háskólanum, hafa skrifað um
þetta efni grein, sent þær nefna
„Fljóðafæð í fjölmiðlum11. Þær
Steinunn Halldórsdóttir, Guðrún
Ág. Guðmundsdóttir og Sigrún
Þorvaröardóttir hafa góðfúslega
veitt Veru leyfi til að birta kafla úr
greininni.
I greininni segir frá ýmsum könn-
unum sem gerðar hafa verið á
hlut íslenskra kvenna í fréttum. í
skýrslu dr. Sigrúnar Stefánsdóttur
frá 1986 kemur fram að árin
1966—1986 er talað við karl-
menn í 91.6% tilvika, en konur í
8.4% tilvika í fréttatíma Ríkis-
sjónvarpsins. Fyrstu fimm ár
fréttastofunnar var alls ekki talað
við konur, en upp úr 1971 fara
þær að birtast á skjánum. Flestar
urðu konurnar árið 1986. Það ár
voru 13% viðmælenda frétta-
mannanna konur. Einnig kom í
ljós í könnun Sigrúnar að vissir
málaflokkar, s.s. orkumál, fisk-
veiðar, iðnaður, fjármál, tækni- og
utanríkismál, eru nær alveg kven-
mannslausir í fréttunum.
í nýlegri könnun dr. Sigrúnar
Stefánsdóttur um viðhorf félaga í
Blaðamannafélaginu kemur fram
að stór hluti fréttafólks telur að
rýr hlutur kvenna í ljósvakamiðl-
unum geti komið þeim hugmynd-
um inn hjá börnum að karlar séu
hæfari þjóðfélagsþegnar en kon-
ur og að karlar fengju þar með
forskot í valdabaráttu daglegs lífs.
Þessi könnun náði til um helm-
ings félaga Blaðamannafélagsins.
70% aðspurðra voru karlar, 30%
konur.
Jafnréttisráð kannaði hlut
kvenna í sjónvarpsfréttum í janú-
ar og desember 1988. í þeirri
könnun voru konur um 13% við-
mælenda. Þá gerðu fóstrunemar
nýlega könnun á hlut kvenna í
umræðuþáttum Ríkissjónvarps-
ins valin ár á tímabilinu 1971—
1988. Hlutur kvenna í umræðu-
þáttunum reyndist vera 11% en
komst hæst í 16% árið 1987. Af
umsjónarmönnum þáttanna reynd-
ust 13% vera konur.
Skýringa á þessari fljóðafæð leita
þær meðal annars hjá hinni
reyndu blaðakonu Elínu Pálma-
dóttur. Hún vill ekki kenna fjöl-
miðlafólki um hversu lítið er leit-
að til kvenna.
„Konurnar eru bara ekki í
toppstöðunum. Þær eru númer
tvö allsstaðar. Maður verður að
leita til toppanna til að fá staðfest
svör. Hjá ráðuneytunum er það
t.d. þannig að þó fólk viti hlutina
vill það ekki láta hafa eftir sér. Það
á jafnt við um bæði kynin. Konur
eru því miður ekki nógu margar í
toppstöðum í þjóðfélaginu og þó
reynt sé að fá þær í viðtöl eru þær
tregar til að láta hafa eitthvað eftir
sér. Það þarf að ganga á eftir
þeim. Við blaðamenn erum sífellt
undir pressu og maður getur ekki
verið að dekstra fólk í fréttavið-
töl.“
Elín segir að fyrir fimmtán ár-
um hafi hún trúað þvf að breyt-
ingar á þessu sviði myndu gerast
mjög hratt.
„Ég hélt að konur kæmust í há-
ar stöður og miklar breytingar
ættu sér stað í þjóðfélaginu sam-
fara því. En þetta gerist hægt,
mjög hægt.“
Jafnréttisráð vinnur að undir-
búningi nafnabanka með nöfnum
kvenna sem vilja gefa álit sitt á
ákveðnum málaflokkum í fjöl-
miðlum. í júní 1989 skrifaði
Ragnheiður Harðardóttir hjá
Jafnréttisráði bréf, þar sem hún
kynnti nafnabankann og bað um
leyfi til að skrá þar nafn viðtak-
anda. Með bréfinu fylgdi spurn-
21