Vera - 01.08.1993, Síða 4

P I S T I L L
MANNESKJAN
N D V E G I
Þörfin íyrir að skilja og skýra fyrirbæri lífsins
hefur fylgt mannkyninu alla tið. Ein leið til
aukins skilnings og einföldunar hefur verið að
skipa sem flestu í flokka, bæði fólki og dauðum
hlutum. Við greiningu sjúkdóma og fötlunar er
þessi aðferð notuð þar sem leitað er orsaka og
afleiðinga og þeir flokkaðir saman sem svipað
er ástatt um. Greiningin er vitanfega forsenda
framfara hvort heldur þær felast í iækningu,
þjálfun, aðhlynningu eða fyrirbyggjandi að-
gerðum. En eins og önnur mannanna verk hef-
ur þetta verkfæri sína vankanta, ekki síst ef greiningin verður þess
vaidandi að fólki er skipað í flokk eingöngu út frá þröngri skilgrein-
ingu sjúkdóms eða fötlunar og aðrir þættir persónunnar gleymast.
Þetta gerist oft þegar fatlaðir eiga í hlut. Fötlunin verður aðalatriðið,
en manneskjan að baki hennar gleymist. Greiningin snýst upp í and-
hverfu sína og verður eins konar stimplun um frávik, þar sem ein-
bfínt er á það sem viðkomandi getur ekki fremur en það sem hann
getur og er.
^Aarkmið okkar hlýtur að vera þjóðfélag þar sem hver einstakling-
ur fær að njóta sín út frá persónulegum þörfum og eiginleikum hvort
heldur um er að ræða barn, fullorðinn, konu eða karl, fatlaðan eða
ófatlaðan. Við verðum að hætta að líta á fatlaða sem einn stóran hóp
(eða nokkra undirhópa) heldur á hverja manneskju fyrir sig.
Eitt af þvi besta sem hefur hent mig á lífsleiðinni er að hafa fengið
tækifæri tll að starfa með og kynnast fólki sem býr við fötlun, fólki
sem við í daglegu tali köllum þroskaheft. Þegar ég hóf þennan hluta
starfsferils míns var ég fullþroska kona, móðir þriggja barna og hafði
starfað sem félagsráðgjafi í meira en áratug. Ég þóttist þvi hafa nokk-
uð til brunns að bera enda reiknaði ég með þvi að aðalstarf mitt yrði
stuðningur og ráðgjöf við foreldra og aðra aðstandendur hinna
þroskaheftu. Sú varð líka raunin en ég áttaði mig þó fljótt á að ég átti
margt ólært og þurfti í raun að endurmennta mig, bæði í vinnu-
brögðum og viðhorfum. Þar til ég kynntist þroskaheftu fólki per-
sónulega var ég fyrst og fremst upptekin af fötluninni og hvað hún
hefði i för með sér.
Smám saman runnu upp fýrir mér þau mikilvægu sannindi (sem
auðvitað ættu að vera öllum augljós) að þroskaheft fólk er eins marg-
breytilegt og allir aðrir og þess vegna er í grundvallaratriðum rangt
að tala um og meðhöndla það sem hóp. Bak við hverja fötlun leyni.st
sérstakur persónuleiki, margbreytileg manneskja sem er einstök rétt
eins og þeir sem ófatlaðir eru. Þessi sannindi verða ef til vill aug-
ljósust þegar um er að ræða fólkið sem býr við hvað alvarlegasta fötl-
un. Kannski er það af því að það kemur svo gleðilega á óvart. Þetta
voru auðvitað engin sannindi fyrir foreldra fatlaðra eða aðra þá sem
tengjast fötluðum tilfinningaböndum, en fyrir mér var þetta eins og
að finna upp hjólið. Þetta breytti ekki eingöngu viðhorfum minum til
þroskaheftra, miklu fremur til lífsins sjálfs. Orð eins og lífsgæði og
hamingja fengu nýja merkingu. Allar manneskjur hafa hæfileikann
til að njóta, þrá og vera — hæfileika sem getur verið rikari og dýpri
hjá fötluðum en ófötluðum og byggist meðal annars á reynslu sem
ófatlaðir hafa ekki öðlast. □
Lára Björnsdáttir, framkvœmdastjóri Þroskahjálpar
FORSÍÐAN
Forsíða Veru að þessu sinni
er eftir Elínu Magnúsdóttur
myndlistarkonu. Elín er fædd
árið 1956 og hefur stundað
nám í myndlist í Myndlista-og
handíðaskóla íslands og í
Listaakademíunni í Aki í
Enchede í Hollandi, þaðan
sem hún útskrifaðist 1987.
Elín starfar sem málari í
margskonar efni; olíu,
vatnsliti, akrýlliti og hand-
málar silki. Elín hefur haldið
einkasýningar hér heima og i
Hollandi og einnig tekið þátt í
samsýningum.
TIL ÁSKRIFENDA
Eins og lesendum Veru er eflaust Ijóst var lagður 14% virðisauka-
skattur ó bœkur, blöð og tímarit þann 1. júlí síðastliðinn. Útgef-
endur Veru hafa ákveðið að blaðið beri sjálft helming þessarar
álagningar, og hœkkar því þlaðið aðeins um 7% hér með, þ.e.
33 krónur á hvert eintak í áskrift. Þessa ákvörðun tókum við í
þeirri von að skatturinn verði engum ofviða og auðvitað vonum
við jafnframt að yfirvöld sjái að sér og felli skattinn niður,
Kveðja, f. h. Veru, Vala S. Valdimarsdóttir
GREIÐUM MEÐ GREIÐSLUKORTI
OG FÁUM
AFSLÁTT Á VERU
Ágœtu áskrifendur
VERA biður ykkur hér með að taka þátt í því að ná niður
innheimtukostnaði, en það gœtuð þið ged sem eigið
greiðslukort. Með því að greiða áskriftina þannig myndi
innheimtukostnaður VERU minnka all verulega. Kortin kosta
blaðið 3 sinnum minna en „handrukkið" góða og eru einnig
ódýrari en gíró. Auk þess er sú þjónusta auðveldari í vinnslu
fyrir skrifstofuna. Við höfum því ákveðið að þjóða kodhöfum
afslátt, frá og með nœsta greiðslutímabili, fyrir 4. 5. og 6. tbl.
1993, í þeirri von að sem flestir bœtist í þann hóp. Pið sem viljið
vera með í getið fyllt út seðilinn og sett hann ófrímerktan í
póst, eða slegið á jóráðinn, í síma 22188.
Með kveðju, f. h. VERU, Vala S. Valdimarsdóttir
Ég vil greiða VERU með korti:
Nafn: .............................
heimilisfang : ....................
kennitala: ........................
kortnúmer □□□□□□□□□□□□□□□□
□ Visa □ Euro
4