Vera - 01.12.1993, Blaðsíða 12

Vera - 01.12.1993, Blaðsíða 12
Hvernig konur fara með c w > ...og vín meb konur ^VaVWAVaVaVaVaVaVaVaVaVaVaVaVaVaV^ Heföbundib Hefðbundna kven- lega neyslumunstrið víkur lítið frá bind- indinu. Það ein- kennist af því að drekka sjaldan, í fáein skipti á ári, eitt glas eða varla það og heildarneysla verður þess vegna mjög lítil. Þessar konur drekka frem- ur létt vín en bjór og sterkt áfengi. Þetta er munstur sem einkum finnst meðal eldri kvenna. Mörkin á milli bindindiskvenna og stórs hluta þessara kvenna eru mjög fljótandi, vegna þess að áfengisneysla þeirra er svo lítil. Þetta munstur er helst að finna meðal elstu kvennanna. Nýtt Þær konur sem hafa hið nýja kvenlega neyslumunstur ganga skrefi lengra í neysluvenjum sínum en þær sem fylgja heföbundna munstrinu. Þær drekka oftar og gera ekki upp á milli bjórs, léttra vína og sterks áfengis. Þær drekka heldur meira, 2-3 glös, og heildarneysla þeirra verður þar af leiðandi heldur meiri. Þessar konur drekka sig einstaka sinnum ölvaðar, en það er mjög sjaldan. Skrefið frá hefðbundna munstrinu til þess nýja er mjög stutt. Þessi hópur einkennist af því að konur takmarka áfengisneyslu sína og ölvun er þeim ijarlæg. Karlmannlegt Við hlið nýju neysluvenjanna er það sem kallað hefur verið karlmannlega neyslu- munstrið, vegna þess að það líkist áfengis- neysluvenjum karla mun meira en hin munstrin. Þessar konur drekka nokkrum sinnum í mánuði og þær drekka meira magn í einu og verða oftar ölvaðar. Þetta munstur finnst einkum meðal ungra kvenna. Svo virðist sem munur á neysluvenjum kvenna sýni kynslóðabil í viðhorfum til áfengis. Skörpustu skilin eru á milli elstu kvennanna, þeirra sem eru komnar yfir sextugt, og hinna sem yngri eru. Þróunin hefur verið í þá átt að fleiri konur drekka áfengi og magnið sem þær drekka hefur aukist. Samt virðist sem alltaf verði viss hluti kvenna sem ekki drekkur áfengi. Rétt er að hafa í huga að konur hafa ekki endi- lega sama áfengisneyslumunstur allt æviskeiðið. Þrátt fyrir vaxandi áfengis- neyslu meðal kvenna er það einkennandi fyrir hve konur takmarka áfengisneyslu sína. Miðað við meðalneyslu áfengis drekka konur lítið áfengi. Arið 1992 drukku konur aðeins um ljórðung af öllu áfengi sem drukkið var í landinu. Breytingar Aukna áfengisneyslu kvenna má skoða með hliðsjón af mýkri skiptingu í einkalíf og þjóðfélagslíf, sem hefur skapað skilyrði fyrir aukinni áfengisneyslu. En jafnhliða hefur ábyrgð kvenna í viðhaldi og endurnýjun samfélagsins stýrt áfengis- neysluvenjum þeirra í farveg sem er aðlagaður að hefðbundnu hlutverki kvenna í þjóðfélaginu sem mæður og uppalendur. Atvinnuþátttaka giftra kvenna hefur gert þær íjárhagslega sjálfstæðari sem skiptir máli fyrir alla neyslu, en hefur líka lokið upp nýjum sviðum þjóðfélagsins fyrir þeim. Launavinna hefiir hins vegar senni- lega haft lítil bein áhrif á áfengis- neyslu kvenna vegna þess að vinna og áfengi er ekki talið fara saman hér á landi. Breyting á þætti áfengis í félagslegu lífí hefur auðveldað konum áfengisneyslu. Áður fyrr var áfengi tákn um skemmtun og frí frá hinu daglega lífí en er smám saman að verða þáttur í fleiri félagslegum samskipt- um. Áfengisneysla nú á tímum er stundum tengd mjög hversdagslegum athöfnum. Þegar áfengis er neytt er það oftar en áður í tengslum við máltíðir, fólk slappar af heima hjá sér yfír glasi og þiggur áfengi í vinaheimsóknum og fjölskylduboðum. Við þessi tækifæri hefur þáttur léttra vína og sérstaklega bjórs eftir að hann varð leyfilegur orðið meiri en sterks áfengis. Þannig fer áfengisneysla kvenna oft fram í tengslum við heimili og fjöl- skyldu. Aukin áfengisneysla kvenna er því ekki síður afleiðing þess að áfengisneysla hefur í auknum mæli haldið innreið sína í heimilislífíð, en að konur hafí farið út í atvinnulífið. Aukin notkun áfengis í daglegu lífí getur hafa gert áfengisneyslu aðgengilegri konum þar sem áfengi hefur nú í auknum mæli komist inn á svið kvenna eins og innkaup, matargerð og framreiðslu á mat og drykk. Tempruð áfengisneysla en tíð fellur betur að sam- félagslegu hlutverki kvenna en hinar karl- mannlegu norrænu drykkjuvenjur hafa gert. Þær hafa einkennst af því að mikið áfengi er drukkið í ölvunarskyni við vel afmörkuð tækifæri. Yngstu konumar geta dmkkið á þennan hátt en líklegt er að þær breyti venjum sínum þegar þær eldast. Þannig er líklegt að það sé samspil á milli þess að aukin þátttaka kvenna í þjóð- félaginu hafí aukið áfengisneyslu þeirra og 12 W*V*V»VV*V.V.V*V»V-V*V*VA/»V.VAW»V.VaV*V.V.V-V»'' AFENGISNEYSLA OG BRJOSTAKRABBAMEIN Faraldsfræðilegar rannsóknir benda til þess að áfengisneysla auki líkur á brjóstakrabbameini. Þetta má skýra á tvennan hátt. Annars vegar getur verið að konur sem neyta áfengis séu líklegri til að hafa aðra eiginleika sem tengjast brjóstakrabbameini. Hins vegar getur verið að sjálft áfengið eða niðurbrotsefni þess hafi krabbameinsvald- andi áhrif á brjóstin. Þörf er á frekari rannsóknum sem taka tillit til þátta sem geta tengst bæði brjóstakrabbameini og áfengisneyslu. Einnig er mikil- vægt að skoða áhrif notkunar eftir aldri. Ýmislegt bendir til þess að meiri áhætta fylgi áfengisneyslu á unglingsáranum en síðar á ævinni. Höfundur er faraldsfræðingur hjá Krabbameinsfélagi íslands. Heimild: Rosenberg L, Metzger LS Palmer JR. Alcohol consumption and risk of breast cancer: A review of the epidemiolocic evidence. Epidemiologic Reviews 1993; 15:133-44.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Vera

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vera
https://timarit.is/publication/858

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.