Ritmennt - 01.01.1999, Page 38

AÐALGEIR KRISTJÁNSSON
RITMENNT
Þjóðminjasafn íslands.
Þorgeir Guðmundsson (1794-1871).
biskups Finnssonar en 1790 vígðist hann til
Ólafsvalla á Skeiðum þar sem Þorgeir fædd-
ist. Guðmundur var hneigður til fræði-
mennsku þegar á unga aldri. Það fyrsta sem
kom frá hendi hans var Sumar-Gjof handa
B^rnurn frá Guömundi Jónssyni sem kom
út í Leirárgörðum 1795 og 1799 kom þýð-
ing Guðmundar á Kristilegra Trúarbragda
Höfud-Lærdómum eftir Chr. Bastholm. Ár-
ið 1797 fékk Guðmundur veitingu fyrir
Staðastað og fluttist þangað vorið 1798.
Móðir Þorgeirs hét Þorbjörg Jónsdóttir
bónda á Hlemmiskeiði. Hún var fyrsta kona
Guðmundar en hann var þríkvæntur og átti
fjölda barna með tveimur fyrri lconum sín-
um og var Þorgeir elsta barnið.
Guðmundur kenndi syni sínum undir
skóla og á fjórtánda ári var hann tekinn í
Bessastaðaskóla og brautskráðist þaðan vor-
ið 1814, tæplega tvítugur að aldri, eftir
fimm vetra veru. Næstu fjögur árin var
hann skrifari í Viðey hjá Magnúsi Stephen-
sen. I manntalinu 1816 er hann samt ein-
ungis kallaður stúdent. Haustið 1818
lcvaddi Þorgeir Viðeyinga og sigldi til Hafn-
ar til að hefja þar háskólanám.
Tæpast verður sagt að hástafa lof hafi
fylgt honum úr hlaði. Ingibjörg Jónsdóttir á
Bessastöðum skrifaði Grími bróður sínum á
þessa leið 5. september 1818:
Seðil þennan sendi eg nú með Sívertsen [þ.e.
Bjarna kaupmanni Sívertsen] í Hafnarfirði. Hon-
um trúi eg fylgi stúdent Þorgeir frá Viðey. Ekki
þekki eg hann. En sagt er mér, að hann muni ei
Egilsens líki, síst að mannkostum og heldur ei að
gáfum.1
Stúdentsáiin í Höfn
Þegar til Hafnar lcom hóf Þorgeir að lesa
læknisfræði við kírúrgíslca alcademíið. Hinn
21. nóvember 1818 lcvað konungur upp
þann úrslcurð að hann mætti búa á Garði
um þriggja ára slceið og liljóta „Communi-
tet" sem stud. chirurg. enda þótt hann væri
elclci innritaður í Hafnarháslcóla.2 Þorgeir
hætti námi í handlælcnisfræði eftir árið og
þreytti inntökupróf við háskólann næsta
haust. Hann lilaut fyrstu einlcunn og var
innritaður 18. olctóber 1819. Árið eftir tók
hann annað lærdómspróf og hlaut þá einnig
fyrstu einlcunn í báðum greinum. Að þeim
lolcnum lióf lrann að lesa guðfræði.
1 Húsfreyjan á Bessastöðum, bls. 64.
2 Lovsamling for Island VII, bls. 822.
34